آموزش کارگردان تئاتر
کارگردان تئاترstage director |theater director چیست؟
کارگردان تئاتر، مربی تئاتری است که بر نحوه اجرای تئاتر و دیگر انواع اجراها، اپرا و قطعات موسیقی نظارت دارد. کارگردان تئاتر بایدکیفیت تولید تئاتر را تضمین کرده و با راهنمایی هایی خود، موجب تحقق اهداف خلاقانه گروه شود. معمولا ، کارگردان تئاتر با همکاری اعضای تیم خود کارهایی مانند صحنه سازی، طراحی لباس و صحنه، هماهنگی های پژوهشی ، طراحی نورذو طراحی صدا را انجام می دهد.
در صورتی که کار یا اثری که کارگردان تئاتر قصد هدایت آن را دارد، تماما یک قطعه جدید یا ترجمه دیگری از یک اثر باشد، او با نمایش نامه نویس یا مترجم هم همکاری دارد. در تئاتر معاصرما، معمولا اولین فردی که بعد از نمایش نامه نویس، در مورد مفهوم هنری و تفسیر بازی و مرحله بندی آن تصمیم گیری می کند، کارگردان است. غالبا، کارگردان تئاتر با توجه به ساختار و فلسفه شرکت های تئاتر خصوصی، از تکنیک ها، فلسفه ها و سطوح همکاری مختلفی استفاده می کنند.
کارگردان در تاریخچه تئاتر
نمایش نامه های اروپایی، اولین مرتبه در یونان باستان شکل گرفته و به وجود آمدند. در این نمایش نامه ها، نویسنده مسئول اصلی تدوین (کارگردانی ) نمایشنامه هایش بود. به طور کلی، بازیگران این نوع از نمایش نامه ها، نیمه حرفه ای بوده و کارگردان مسئول شروع و راه اندازی نمایشنامه، کنترل بر روند نوشتن نمایشنامه و نظارت بر عملکرد بازیگران است. علاوه بر این، کارگردان (نویسنده)، گاهی اوقات موسیقی نمایش و تئاتر را تدوین و تنظیم کرده و بر تمام جنبه ها از تولید تا اجرای تئاتر نظارت داشت. پیش از این، کارگردان didaskalos نامیده می شد، کلمه ای یونانی به معنی "معلم" ، و این کلمه نشان دهنده این واقعیت بود که کار کارگردان، از آموزش بازیگران و ارزیابی و مرحله بندی کارشان تشکیل شده است.
کارگردان تئاتر چیست، وظایف کارگردان تئاتر، دوره کارگردانی تئاتر و مبانی کارگردانی تئاتر جز سرفصل هایی هستند که در این مقاله به تفضیل در موردشان توضیح میدهیم.
وظایف کارگردان تئاتر
بعضی از کارگردان های تئاتر میتوانند با توجه به نوع ، ساختار و اندازه تئاتر نقش مدیر یا تهیه کننده را ایفا کنند. البته ، کار کردن با چنین افرادی دشوار نبود و افراد علاقمند به تئاتر میتوانند در کنار مدیری که تئاتر را هدایت کرده، نمایشنامه ها را انتخاب و برای آن برنامه ریزی می کند، فعالیت داشته باشند.
کارگردان های تئاتر، براساس نقش شان در تئاتر و نوع تئاتری که قرار است کارگردانی کنند، وظایف خاص متفاوتی دارند؛ اما فعالیت های مشترک آنها عبارتند از:
- سازماندهی کردن تمرینات بازیگرها
- برنامه ریزی و بودجه بندی
- ارتباط و همکاری با بازیگران، تیم خلاقیت، تیم تولید و تولید کنندگان
- ترجمه و تفسیر یک متن
- همکاری با نویسندگان از طریق برگزاری کارگاه ها یا برنامه های توسعه متن
- تجزیه و تحلیل متن و توضیح محتوا و انجام تحقیقات مربوطه
- برگزارکردن انواع آزمون برای تولید، انتخاب و استخدام طراحان، نوازندگان
- سازگاری و هماهنگی متن با نوازنده ها
- مدیریت زمان و سازماندهی افراد و بازیگرها و فضا
- حضور در نمایش، پیش نمایش و تهیه یادداشت های مفصل برای بازیگران برای بهبود خلاقیت آنها
- شرکت در جلسات ملاقات با طراحان
درآمد کارگردانی تئاتر
برخلاف بسیاری از متخصصانی که حقوق خود را به صورت سالیانه دریافت می کنند، درآمد کارگردانی تئاتر به صورت پروژه ای بوده و فقط به ازای تمرین و اجرای تئاتر ، به آنها پرداخت می شود. معمولا ، کارگردان ها دارای مهارت های خلاقانه و مدیریتی هستند و باید در مورد بازیگرها، متن و جلوه های ویژه اجرای زنده تصمیمات مهمی گرفته و در زمینه های مختلف آموزشی تسلط و مهارت داشته باشند.
علاوه بر این ، در صورتی که کارگردان های تئاتر، چندین تئاتر را در سال کارگردانی کنند ، درآمد خوبی خواهند داشت. بنابراین، متوسط درآمد سالیانه گارگردانی تئاتر بین 280 تا 400 میلیون است.
دوره کارگردانی تئاتر
دوره های کارگردانی تئاتر، برای افرادی طراحی شده است که مایل هستند دوره کارگردانی تئاتر حرفه ای را تجربه کنند. این دوره، در سطح کارشناسی ارشد ارائه شده و شامل آشنایی با انواع نمایش، عناصر و مولفه های مختلف اجرا، انتخاب نوع متن، اصول و قواعد کارگردانی و آشنایی با انواع نمایش نامه می شود.
علاوه بر این، دوره آموزش کارگردان تئاترکه توسط مرکزآموزش مجازی پارس ارائه شده ، به علاقمندان این رشته کمک می کند تا اصول و پیش نیاز های آن را شناخته و با کسب تجربه های عملی برای شغلی در این زمینه آماده شوند. سر فصل های این دوره آموزشی عبارتند از :
فصل اول
- شناخت نمایش و عوامل آن
- آشنایی با هدف از کارگردانی
- شناسایی اصول واقدامات کارگردانی
- آشنایی با نمایش
- آشنایی با نمایشنامه
فصل دوم
- کشمکش
- گره افکنی در ابیات داستانی و نمایشی
- نقطۀ اوج در ابیات داستانی و نمایشی
- گره گشایی در ابیات داستانی و نمایشی
- آشنایی با گفت و گو
فصل سوم
- آشنایی با عناصر نمایش
- انتخاب متن و بررسی دقیق آن
- اصول انتخاب متن
- آشنایی با موضوع و تم نمایشنامه
- آشنایی با نقد وتحلیل نمایشنامه
فصل چهارم
- انواع نمایشنامه
- سیستم یا روش سبک نمایش
- تخیل درنمایش
- انواع تخیل
فصل پنجم
- آشنایی با راه های گسترش فکراولیه
- انتخاب بازیگر
- فنون پایه ای بازیگری
- ارکان مهم بازیگری
- شناخت بازیگر
مبانی کارگردانی تئاتر
عمدتا ، مبانی کارگردانی تئاتر شامل دو مرحله است که عبارتند از :
1. تهیه و تدارک
تهیه و تدارک خود دارای مراحل سه است:
- گزینش ایده: در این مرحله، کارگردان تئاتر باید از خود سوالاتی مانند " در تئاتر چه چیزی میخواهم بگویم"، " تئاتر، برای چه کسانی اجرا می شود " و" تئاتر، در چه شرایطی اجرا می شود " و..... را پبرسد تا بتواند موفقیت اثر خود را تضمین کند.
- تجزیه و تحلیل متن: وظیفه اصلی کارگردان این است که، محتوای نمایش نامه را شناخته و تحلیل کند ، بازیگران را طبق آن آموزش داده و برای اجرای مناسب هدایت و رهبری کند.
- انتخاب عوامل مناسب برای اجرا: در این مرحله کارگردان، با توجه به نوع نمایش و امکاناتی که در دسترس دارد ، عوامل نمایش را جمع آوری می کند.
2. کار عملی با بازیگران
کار عملی با بازیگران، شامل هفت مرحله متفاوت و متنوع است که عبارتند از :
- روخوانی و مباحثه ( دور میز خوانی) : کارگردان در این مرحله ، نقش ها را با توجه به توان و استعداد های بازیگران تقسیم می کند.
- تعیین حرکات : کارگردان، حرکات بازیگرها را با توجه به خلاقیت بازیگر و طرح از پیش تعیین شده ، مشخص می کند.
- کار بر روی دیالوگ : در این مرحله کارگردان، فضای و حس مخصوص به هرجمله را برای بازیگر تفکیک و مشخص می کند.
- پیراستن : در این مرحله ، نا هماهنگی ها و بی نظمی های موجود در نمایش نامه حذف می شوند.
- مرور : در این مرحله، به تکنیک های حرفه ای اشاره و تاکید می شود.
- تمرینات فنی : کارگردان در این مرحله، تمرین را با دکور و نور کم و طراحی صحنه اجرا می کند.
- تمرین نهایی : این تمرین ، کامل ترین نوع تمرین بوده که بازیگران لباس های اجرای واقعی را می پوشند و باید تصور کنند که این، یک اجرای واقعی است.
شخصیت کارگردان تئاتر
با توجه به شرح ظایف کارگردان تئاتر و مسئولیت هایی که به عهده دارد، شخصیت های مناسب کارگردان تئاتر عبارتند از :
ENFP: این تیپ شخصیتی، از انجام فعالیت های چالشی که در ارتباط با دیگران باشد، لذت می برد و در محیط انعطاف پذیر ، راحت تر کار می کند.
ENTP: این تیپ شخصیتی، تمایل دارد که با افراد خلاق همکاری داشته باشد. او مهارت های ارتباطی خوبی داشته و به دنیای متغیر کارش علاقمند است.
INTP: این تیپ شخصیتی، خلاقیت زیادی داشته و به همکاری با افراد دارای ذوق و استعداد علاقه مند است.