آموزش نوازندگي سه تار
آموزش نوازندگی سه تار
تعريف ساز
ساز وسيله اي براي نواختن موسيقي است به عبارت ديگر هر وسيله و ابزاري که به منظور توليد موسيقي به کار برده شود را ساز مي نامند. سازها را بر اساس نوع آن ها و با توجه به فرم قسمتي که منجر به توليد موسيقي مي شود به دسته هاي زير تقسيم بندي مي کنند . در ادامه به صورت مختصر اين تقسيم بندي ها را به اختصار توضيح خواهيم داد .
سازهاي زهي | مضاربي | زخمه اي : به آن دسته از سازها که که توليد صوت در آنها بوسيله سيم | زه صورت مي گيرد سازهاي زهي مي گويند . اين دسته خود به دسته ديگري تقسيم بندي مي شود که در ادامه به آن ها اشاره خواهيم کرد .
خرید دوره آموزش نوازندگی سه تار
دسته اول از سازهاي زهي سازهايي هستند که که سيم به وسيله کشيدن و يا اصطلاحا زخمه زدن بوسيله انگشت يا مضراب توليد صدا مي کنند از مشهور ترين اين سازها مي توان به تار ، سه تار ، تنبور ، گيتار ، عود ، رباب ، ديوان ، قانون ، تارينه و غيره اشاره کرد . اين گروه به سازهاي زهي مضرابي نيز شناخته مي شوند .
گروه بعدي سازهاي زهي گروهي هستند که که با کوبيدن يک ابزار چکش مانند بر روي سيم توليد صدا مي کنند مانند سنتور وغيره. به اين سازها، ساز هاي زهي کوبشي نيز مي گويند .
اين گروه از سازهاي زهي ، سازهايي هستند که سيم به وسيله کشيدن آرشه ، ايجاد صوت مي نمايد .مانند کمانچه، قيچک، ويلن وغيره. به اين سازها ، سازهاي زهي آرشه اي نيز گويند .
آخرين دسته از سازهاي زهي سازها زهي شستي هستند که در آن ها کوبيدن چکش روي سيم ، به وسيله اي مکانيکي انجام مي گيرد. مانند پيانو .
سازهاي بادي : ساز هاي بادي آن دسته از سازها هستند که که صدا در آنها در نتيجه دميدن هوا به وجود مي آيد. از اين دسته سازهامي توتن به سازهايي مانند : ني ، سرنا ، کرنا ، دوزوله ، بالابال وغيره اشاره کرد .
سازهاي کوبه اي : به ساز هايي که صوت در آنها دراثر ضربه زدن و کوبيدن حاصل مي شود ساز هاي کوبه اي مي گويند. از معروفترين سازهاي کوبه اي مي توان به تنبک ، دف ، تمپو و غيره اشاره کرد .
سه تار
همانطور که در دسته بندي انواع ساز توضيح داديم سه تار در گروه سازهاي زهي مضرابي است .
تاريخچه سه تار
ساز سه تار در قديم از خانواده ساز هاي تار و تنبور به شمار مي آمد اما شکل امروزي آن شباهت زيادي به ساز تار دارد. قديمي ترين نمونه هاي يافت شده ساز سه تار متعلق به سال 1200 هجري قمري است . در مستندات و بقاياي به جاي مانده از تمدن شوش آثاري از يک ساز شبيه به سه تار کشف شده که متعلق به 2000 هزار سال قبل از ميلاد مسيح است .
ساز سه يتار در گذشته با نامه سه سيم نيز شناخته مي شد. اين ساز حدود 2500 سال پيش توسط استاد مشتق علي شاه کرماني از حالت سه سيم به حالت چهار سيم تغيير شکل داد . اين سيم چهارم به نام سيم اخوان | سيم مشتاق شناخته مي شود. اين سيم يک سيم سفيد رنگ است و بين سيم زرد رنگ و سيم بم قرار دارد. اين ساز به دليل صدايي ملايم و آرامي که داشت مورد علاقه و توجه خاص بسياري از عرفا قرار گرفت .
اجزای تشکيل دهنده سه تار و روش ساخت سه تار
قسمت هاي مختلف سه تار عبارتند از بدنه سه تار که به آن کاسه نيز مي گويند ، دسته ، صفحه ، خرک ، سيم گير ، شيطانک ، سيم ها و گوشي ها که در ادامه به صورت مختصر به چگونگي ساخت هر يک ازاين اجزا خواهيم پرداخت. براي ساخت بدنه و دسته ساز سه تار معمولا از چوب مرغوب درختان گردو و توت استفاده مي کنند. جنس سيم هاي ساز سه تار از برنج يا فولاد است .
اجزاي اصلي بدنه سه تار شامل کاسه و دسته است. خرک روي صفحه و سيم گير در قسمت انتهايي کاسه قرار مي گيرد به صورتي که اگر ساز را به صورت ايستاده روي زمين قرار دهيم سيم گير با سطح زمين مماس خواهد شد . در قسمت انتهايي دسته پنجه قرار دارد ، پنجه محل قرار گرفتن گوشي ها است . گوشي ها ابزارهاي تنظيم کوک هستند
در مقايسه سه تار با تار ، سه تار فاقد جعبه گوشي است و گوشي ها به صورت مستقيم بر روي قسمت سرپنجه سوار شده اند. سه تار داراي چهار سيم است .اولين سيم ، سيم يکم و از جنس فولاد است ، سيم دوم ، سيم زيراز جنس برنز است ، سومين سيم که همان سيم مشتاق اضافه شده است از جنس فولاد است و در نهايت سيم چهارم ، سيم بم از جنس برنز مي باشد .
کاسه سه تار ساختاري مانند عود و تنبور دارد اما کوچکتر و شبيه به گلابي است. روي اين کاسه نازک را با يک تخته نازک چوبي که به آن صفحه مي گويند پوشيده شده است . روي اين صفحه سوزاخ هايي به منظور خروج صدا تعبيه شده است . طول دسته سه تار بين 40 تا 48 سانتي مترو طول قسمتي که گوشي ها در آن قسمت تعبيه شده اند برابر با 12 سانتي متر است و عرض آن 3 سانتي متر است .
به منظور افزايش استحکام قسمت دسته سه تار و همچنين به منظور زيباتر شدن آن اين قسمت را با لايه اي نازک از استخوان شتر مي پوشانند . خرک قطعه اي در سه تار است که به صورت متحرک روي صفحه سه تار جا گذاري شده است . اين قطعه به فاصله سه انگشت از انتهاي کاسه تعبيه شده است . عرض اين قطعه بين 5 تا 6 سانتي متر و ارتفاع آن کمتر از 1 سانتي متر است . جنس خرک از چوب است . سيم ها پس از عبور از شيارهاي کم عمق روي خرک از روي دسته عبور کرده و توسط قسمت شيطانک به گوشي ها مي رسند .
در بخش پاياني سيم گير قرار دارد که براي نگهداري سيم ها استفاده مي شود. شيطانک قطعه اي است که بين قسمت اصلي دسته سه تار و پنجه قرار مي گيرد جنس آن در ستارهاي قديمي از استخوان و در برخي نمونه هاي جديد از پلاستيک است . شيطانک به منظور هدايت و دسته بندي سيم ها در سه تار به کار مي رود .
يکي ديگر از قسمت هاي ساز سه تار پرده هاي اين ساز است ، پرده ها نخ هاي باريکي از جنس ابريشم يا روده حيوانات هستند. اين نخ ها به صورت دسته هاي سه و چهار لايي با فواصل مشخص به دور قسمت دسته ساز بسته مي شوند و وظيفه تقسيم بندي فواصل موسيقيايي روي دسته تار را بر عهده دارند . تعدا اين پرده ها 26 عدد است .
آموزش نوازندگی ساز سه تار
در آموزش نوازندگي اين ساز مانند بسياري از سازهاي ديگر گام اول آشنايي با طريقه نشستن و در دست گرفتن اصولي ساز است و در مراحل بعدي آشنايي با نت هاي سه تار و نت خواني است. در فراگيري نوازندگي ساز سه تا ر مانند هر ساز ديگري علاقه ، تمرين و پشتکار از اصلي ترين عوامل موفقيت به شمار مي روند .
کوک کردن سازسه تار
کوک کردن ساز سه تار عليرغم ساده به نظر رسيدن آن به تبحر و مهارت زيادي نياز دارد . در کوک کردن ساز سه تار نت پايه، نت دو بريا سيم يک است و کوک بقيه سيم ها بر اساس سيم اول انجام مي شود. معمولا براي هر دستگاه کوک خاصي در نظر گرفته مي شود که اين کوک با توجه به نوع دستگاه ، احساس نوازنده و تم آهنگ مورد نظر متفاوت است .
دوره آموزش نوازندگی سه تار
با توجه به استقبال بي نظير بسيار از اهالي هنر و نسل جوان از دوره هاي آموزشي نوازندگي سازهاي مختلف در سال هاي آخر آموزشگاههاي و مراکز آموزشي معتبر زيادي اقدام به برگزاري دوره هاي آموزشي موسيقي در شاخه هاي مختلف کرده اند که دوره هاي آموزشي سه تار نيز اين قاعده مستثني نبوده .
مرکز آموزش مجازي پارس يکي از مراکز معتبر آموزشي است که باارائه بسته هاي آموزشي نوازندگي سه تار علاقه مندان به فراگيري نوازندگي سه تار را از حضور در کلاس هاي آموزشي بي نياز کرده . فراگيران مي توانند از طريق ثبت نام و دريافت بسته هاي آموزشي نوزندگي سه تار و تمرين مستمر در اين زمينه موفق به کسب موفقيت هاي چشمگيري شوند .
