آشنایی با نوازندگی ساز کوبه ای کوزه
تعریف کوبه ای کوزه
به هر سازی که از طریق ضربه زدن با دست، ساییدن یا تکان دادن نواخته شده و تولید صدا کنند، ساز کوبه ای یا percussion می گویند. Percussion از کلمه لاتین percutere مشتق شده که به معنای ضربه زدن است. البته ، امروزه، سازهای کوبه ای با تکنیک های مختلفی نواخته شده و فقط به ضربه با دست محدود نمی شوند.
خرید دوره آشنایی با نوازندگی ساز کوبه ای کوزه
ساز کوبه ای کوزه چیست
کوزه یا "اودو درام"، نوعی ساز کوبه ای است که از سفال یا سرامیک ساخته می شود. این ساز قبلا در ایران وجود داشته و به نام "جله" معروف بوده و در موسیقی بندر عباس و دیگر شهرهای جنوبی کشور مورد استفاده قرار می گرفته است. شیوه ساخت این ساز، از ساز آفریقایی udu (اودو) الگو برداری شده است. "اودو"، به معنی ظرف سفالی است و مانند ظرف های سفالی در ایران، کاربرد هایی غیر موسیقیایی داشته و به مرو زمان ، وارد حیطه موسیقی شده است.
این ساز در فرهنگ آفریقا، از نظر معنوی و اعتقادی اهمیت زیادی داشته و شکل ظاهری اش مشابه کوزه های موجود در ایران است و حفره ای نیز در کنار بدنه آن وجود دارد. امروزه، استفاده از اودوهای دارای پوست در موسیقی مرسوم و رایج است. علاوه بر این، این ساز کوبه ای در جنوب هند، با عنوان "گاتام" شناخته می شود که از "اودو "و "جله" بزرگتر بوده و پوست یا حفره ندارد و تکنیک هایش نیز پیچیده و بسیار زیبایی هستند. قابل ذکر است که سازهای کوبه ای، اسامی مختلفی دارند اما فقط این سه نوع در دراز مدت مورد توجه قرار گرفتند.
تاریخچه ساز کوبه ای کوزه
تاریخچه ساز کوبه ای کوزه نشان می دهد که اگر چه این ساز با استفاده از ضربه های مستقیم نواخته می شود اما شیوه نواختن این ساز در استان هایی مانند کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان متفاوت است. همچنین، کوزه های هرمزگان و سیستان بیشتر مورد استقبال قرار گرفتند و شیوه نواختن این دو هم متفاوت به نظر می رسد.
روش ساخت ، پخت و همچنین خاک کوزه سیستانی متفاوت بوده و هنگام نواختن، آنرا کنار سینی گذاشته و می نوازند. علی رغم پتانسل های ساز کوزه در ایجاد صدا و کاربردش در ساخت قطعات و ریتم های مختلف ، این ساز مورد توجه عامه نبوده و آهنگسازان از آن به عنوان"افکتیو" *استفاده نموده و غالبا یک ساز مستقل محسوب نمی شود.
مشکلی که امروزه در بین کوزه نوازان وجود دارد این است که کوزه را مانند دف و تنبک با همان لحن و شیوه می نوازند. ریشه و خاستگاه این ساز، ایران بوده و صدای آن نزدیک و شبیه به ساز "طبلا" بوده و ترکیب جدید موسیقیایی را در موسیقی ایرانی به وجود آورده است.
موضوعات و سرفصل های این مقاله عبارتند از ساز کوبه ای کوزه چیست، تعریف ساز کوبه ای، تاریخچه ساز کوبه ای کوزه، شیوه تدریس ساز کوبه ای کوزه، آموزش سازکوبه ای کوزه، ویژگی های ساز کوبه ای کوزه و تقسیم بندی سازهای کوبه ای .
شیوه تدریس ساز کوبه ای کوزه
شیوه تدریس ساز کوبه ای کوزه، همزمان سه شیوه نوازندگی را در بر می گیرد که هر کدام به یکی از سازهای هم خانواده با ساز کوزه مرتبط هستند و البته تفاوت هایی هم بین شان وجود دارد. اولین شیوه نوازندگی، به ساز "گاتام" ، کوزه ای باستانی متعلق به جنوب هند ، دومین شیوه به "اودو"، ساز کوزه ای نیجریه ای ، و سومین شیوه به جله ،کوزه ای که در جنوب ایران مرسوم است، ارتباط دارد.
آموزش ساز کوبه ای کوزه با تمرین نوازندگی ساز "اودو " اغاز می شود. بعد از یادگیری حرکات پایه، ریتم های کاربردی و عملی آفریقایی و سپس، ریتم های ایرانی و درنهایت شیوه هندی، با تکنیک های مربوط به گاتام به همراه وزن خوانی و سیلاب خوانی آموزش داده می شود. دوره های عالی برای آموزش تکمیلی این ساز شامل نوازندگی با کوزه های پوست دار، اشنایی با دوره های ریتمیک و وزن ها و تکنوازی و هم نوازی در انواع سبک ها هستند.
آموزش آشنایی با نوازندگی ساز کوبه ای کوزه
آموزش ساز کوبه ای کوزه
با توجه به منحصر به فرد بودن ساز کوبه ای کوزه، آموزش این ساز شامل اشنایی با ساز کوبه، اشنایی با تاریخچه این ساز، ترکیب صدای این ساز با دیگر سازها، انواع ریتم ها و تکنوازی ساز کوبه ای کوزه می شود. گاهی ،احتمال دارد شرایط آموزش ساز کوبه ای کوزه فراهم نباشد زیرا این ساز کوبه ای ، یک ساز سنتی است. به همین دلیل، مرکز آموزش مجازی پارس دوره کاربردی و عملی و آنلاینی را با عنوان اشنایی با ساز کوبه ای کوزه برای همه علاقمندان به این ساز و هنرمندان اشنا به این ساز معرفی کرده است.
مزیت هایی که این دوره برای همه شرکت کنندگان دارد شامل برگزاری دوره و امتحان پایان دوره به صورت غیر حضوری و آنلاین و ارائه مدرک معتبر ساز کوبه ای کوزه است. سرفصل های آموزشی تعیین شده برای این شرکت کنندگان عبارتند از :
فصل اول
- ساز شناسی کوزه
- به دست گرفتن کوزه و انجام حرکات اولیه (دوره مقدماتی اول)
- کوزه نوازي در میزان ساده (دوره مقدماتی دوم )
فصل دوم
- کوزه نوازي در میزان ترکیبی (دوره متوسطه اول )
- انجام تکنیک کوزه نوازي میزان ساده و ترکیبی (دوره متوسطه دوم )
- کوزه نوازي در میزان لنگ ساده ( دوره متوسط سوم )
- کوزه نوازي در میزان لنگ ترکیبی ( دوره متوسطه چهارم )
فصل سوم
- تکنیک نوازي و ریتم نوازي ( دوره پیشرفته اول )
- کوزه نوازي حرفه اي ( دوره پیشرفته دوم )
ویژگی های ساز کوبه ای کوزه
از جمله ویژگی های ساز کوبه ای کوزه که آنرا به یک ساز خاص تبدیل کرده ، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ساز کوبه ای کوزه ، یک ساز ایرانی بوده که اگر همزمان با ساز های گروه ستار(لینک به دوره آموزش نوازندگی سه تا )، سازهای سنتی، گروه تنبور و حتی ارکسترهای تلفیقی پاپ و راک* نواخته شود، تاثیر شگفت انگیزی خواهد داشت.
افراد مبتدی، براحتی می توانند با این ساز کار کنند.
با استفاده ازاین ساز، میتوان تکنیک های مختلفی مانند هندی، ایرانی و حتی آفریقایی را اجرا کرد.
تقسیم بندی سازهای کوبه ای
سازهایی که در گروه کوبه ای جای دارند، اولین سازهایی هستند که توسط بشر اولیه ساخته شدند. این سازها، در ارکسترهای مختلف دو وظیفه اصلی دارند :
1.حفظ و هماهنگی ریتم با قطعه ای که در حال نواختن است
2.القای احساسات مورد نظر آهنگساز که میتواند شادی، غم، هیجان یا خشم باشد
سازهای کوبه ای به دو دسته تقسیم می شوند:
سازهایی با کوک معین: میتوان این سازها را طبق یکی از نت های استاندارد موسیقی موجود کوک کرد. ساز مثلث، بلز و تیمپانی در این گروه قرار می گیرند.
سازهایی با کوک نامعین : نمیتوان این سازها را با فرکانس های استاندارد موسیقی هماهنگ کرد. بیشتر ساز های کوبه ای و سازهای کوبه ای ایرانی جز این گروه هستند. ساز دایره ، تنبک ، نقاره و کوزه و انواع طبل ها مانند درامز، تمبا، بندیر و کانگو نیز کوک شان نامعین است.
پیش از این، آهنگسازان توجه زیادی به سازهای کوبه ای و نقش شان در انتقال و القای منظور آهنگساز به شنونده نداشتند و از جایگاه و اهمیت آن هم بی اطلاع بودند. "حسین خان تهرانی "، اولین کوبه نوازی بود که تنبک را به شیوه ای متفاوت و مدرن نواخت و جایگاه سازهای کوبه ای را تغییر داد.
مدرک آشنایی با نوازندگی ساز کوبه ای کوزه
