آشنایی با نقاشی روی چرم
تاریخچه چرم
در زمان گذشته غارنشینان چرم به صورت یک سرمایه با ارزش خود می دانستند . زمانی که انسان ها هنوز تمدن نداشتند چرم نقش مهمی در تاریخ زندگی داشت. چینی ها قبل از ساختن کاغذ، مطالب خود را بر روی پوست می نوشتند. در اوایل ظهور اسلام ، ورق های قرآن مجید را بر پوست آهو می نوشتند. این روش حتی تا دو قرن پس از ظهور اسلام نیز ادامه داشت.
پوست ها تا هنگامی که تازه هستند بسیار مطلوب و قابل شکل پذیرند. در صورتی که در برابر عوامل محیطی و فیزیکی و بیولوژیکی آسیب ببینند، به علت ضعف در پایداری خیلی سریع از بین می روند ولی اگر در شرایط خاصی مثل دباغی کردن قرار بگیرند حالت مقاومت خواهند گرفت و بر استقامتشان افزوده می شود.
با توجه به زمان های خیلی دور روش های ساده ای برای افزایش نرمی پوست ها و پیشگیری از خراب شدن آن ها رایج بود (مانند دود کردن یا چرب کردن با روغن، جویدن و .....) . نمونه های حقیقی در این زمان به علت کاهش استقامت پوست در زمین های مرطوب بسیار کم یابند از طرفی دیگر در مرزهای خشک و ضدعفونی شده مصرف نمونه های بسیاری از پوست ها مربوط به دوران ما قبل تاریخ به وجود آمده که همه آن ها به جهت خشکیدن، ترد و شکننده شده و به همین علت به صورت خام یا غیر خام بکار رفته اند ، دیگر قابل استفاده نیست.
مقدمه
نقاشی روی چرم از جمله هنر چرمی است که برای تزیین قلمدان ها ، آینه ها ، زیر لیوانی ها ، جعبه های قرآنی و جلد کتاب و ... استفاده می شود . شروع این دوره از اول دوره قاجاریه ذکر شده است. در ابتدا سطح داخلی کار را با روغن مخصوص پوشش می دهند و سپس در صورت لزوم نقاشی را بر روی کار کپی می کنند.
نکته : رنگ های استفاده شده روی چرم از نوع گواش یا آکوارل (اکرلیک) است که به راحتی پاک می شوند.
روغن کاری معمولا در چند مرحله انجام می گیرد و هر بار با قلم موی نرم، قشری نازک از روغن به تمام سطوح مالیده می شود. این مرحله باید دور از گرد و غبار انجام گیرد.
نقاشی های استفاده روی چرم گل و مرغ، مینیاتور قالبا به سبک طرح های قدیمی به کار گرفته می شود.
دو روش اولیه استفاده از پوست :
1- استفاده پوست در هنگام شکار به صورتی که در پشت پوست قرار می گرفتند.
2- به عنوان پوشش هنگام سرما
در بسیاری از فضاهای ما قبل تاریخ در سراسر ایران از جمله غار بلت در منطقه دریای خزر در شمال ایران و تپه یحیی در جنوب کرمان سنگ های تراشیده شده پیدا شد که برای تمیز کردن و آماده سازی پوست حیوانات استفاده می شد، هرگز این موضوع حس نشده که بشر چگونه شیوه ای یافت که به وسیله آن شیوه توانست پوست های سخت و قابل فساد حیوانات را به چرمی قابل انعطاف پذیر تبدیل کند.
انواع پوست ها به چند دسته تقسیم می شوند ؟
1- پوست سبک : مانند گوسفند، بز، آهو، سمور، بزغاله، روباه
2- پوست سنگین : مانند اسب ، شتر، گاومیش، گوساله، زرافه
پوست سبک در کجاها مورد استفاده قرار می گیرد ؟
تهیه چرم برای لباس – تهیه دمپایی – کالاهای مانند کیف ، کمربند و قلاده، درست کردن آسترهای چرم پشم دار و انواع جامه پوستی
پوست سنگین در کجاها استفاده می شود ؟
بیشتر در تهیه چرم برای تخته چرم یا تخته پوست ، رویه کفش ، رویه مبلمان و انواع مصنوعات چرمی استفاده می شود.
علاوه بر چرم سبک و چرم سنگین ، چرم طبیعی را بر اساس نوع دباغی می توان تقسیم بندی کرد :
چرم گیاهی :
در زمان گذشته از چرم گیاهی برای ساخت زره استفاده می شد. در دباغی این چرم تا حد ممکن از مواد و رنگ های شیمیایی استفاده نمی شود و به جای آن از رنگ های گیاهی و مواد و روغن های حیوانی استفاده می شود. چرم گیاهی به علت هماهنگی با محیط زیست و عدم به وجود آوردن عوارض در اثر تماس با پوست انسان، از بهترین انواع دباغی به حساب می رود.
چرم گیاهی به علت انعطاف پذیر بودن و رنگ قهوه ای آن این است که میزان رنگش به ترکیب شیمیایی و رنگ پوست باز می گردد.
چرم گیاهی در آب پایدار نیست؛ بی رنگ می شود و اگر بعد از خیس شدن، چرم خشک گردد چروک می گردد و از انعطاف پذیری و نرمی اش کم خواهد شد.
در آب گرم، شدت چروک شدنش بیشتر بیش تر است و تقریبا شبیه ژلاتین* می گردد. چرم گیاهی در حکاکی و قالب گیری چرم مناسب می باشد.
چرم مراکشی :
در زمان کهن از چرم مراکشی برای صحافی کتاب استفاده می شد. چرم مراکشی با محمک ترین چرم ها برابری می کند و بسیار نرم و قابل تغییر است. چرم مراکشی را با دوختن پوست ها، دباغی می کردند. در این روش پوست را به شکل مشک کشکول (ظرفی ساخته شده از پوست میوه ای شبیه فلز یا سفال) در می آورند.
انواع چرم اسپانیایی کدامند :
چرم اسب :
چرم اسب در واقع چرم مراکشی است . این نوع چرم ها از پوست اسب باکیفیت مرغوب به روش پوست پیرایی گیاهی تولید می کنند. این نوع چرم را از روی داخلی پرداخت می کنند. چرم تولید شده بسیار محکم و همچنین ضد آب است.
از این چرم در درست کردن کفش مردانه استفاده می شود.
چرم روسی :
چرم روسی برای ساخت چمدان مورد استفاده است.
این نوع چرم اولین بار در روسیه تهیه شد . عمل پوست پیرایی با استفاده از پوست درخت های بید انجام می شد. این نوع چرم با بوی خوشایندی که داشت، شناخته شد که به بوی خوش روغن درخت غان مربوط است.
ابزارهای کار نقاشی روی چرم :
قلم مو جهت رنگ کردن طرح ، کاتر، راپید ، خط کش، قلم مو پهن جهت چسب زدن، اره
مواد اولیه نقاشی روی چرم
رنگ پودری- الکل (حلال رنگ) رزین- ورنی – چرم – چسب
رنگ های اصلی شامل رنگ قرمز، آبی و زرد است.
قلموی استفاده شده قلموی گرد و تخت هستند و قلم مویی که با آن دورگیری انجام می گیرد قلم موی گربه ای دست ساز می باشد. برای کشیدن طرح روی چرم از کاربن یا کاغذ کالک استفاده می کنیم.
هنر نقاشی چیست ؟
نقاشی انجام به کار بردن رنگ دانه محلول در یک رقیق کننده و یک عامل چسباننده یک چسب بر روی یک سطح نگدارنده مانند کاغذ، بوم یا دیوار است و توسط یک نقاش انجام می گیرد.
این واژه زمانی استفاده می شود که این شغل حرفه شخص مورد نظر باشد. قدمت نقاشی در بین انسان ها، شش برابر سابقه استفاده از زبان نوشتاری است .
در مقایسه با نقاشی، طراحی، عملیات ایجاد یک سری اثر و نشانه با استفاده از فشار آوردن یا حرکت ابزاری بر روی یک سطح است.
روش انتقال طرح روی چرم :
اول یک کاغذ کاربن به پشت کاغذ اولیه که طرح روی آن می باشد می چسبانیم و طرح را دوباره از روی تمام خطوط با خودکار می کشیم، طرح به قسمت پشت کاغذ کشیده و آماده انتقال روی چرم می باشد.
بعد از این که طرح به وسیله کاربن به پشت کاغذ انتقال داده شد کاغذ را روی چرم گذاشته و با هر وسیله ای دیگر مانند دسته قیچی روی تمام خطوط به صورت یکنواخت مالش می دهیم تا طرح روی چرم انتقال یابد. حتما طرح دور گیری شود زیرا طرح بسیار کم رنگ می باشد، این روش با استفاده از قلم مو یا راپید انجام می گردد.
مرکز آموزش مجازی پارس برای شما علاقمندان به نقاشی، دوره آموزش نقاشی روی چرم که یکی از هنرهای سنتی و معروف به شمار می رود را به صورت پکیچ آموزشی ارایه داده که علاوه بر آن مدرک معتبر را به شما اعطا می نماید.
هدف پارس از این دوره ، بازار کار آن است که می توانید پس از گذراندن دوره آموزش ، انواع کیف های چرمی ، کمربند و سایر وسایل چرمی بسیار زیبایی که با سلیقه خودتان تزیین نموده اید را به فروش برسانید.
