آشنايي با خبرنگاري
خبرنگاری چيست ؟
در جوامع امروزي انعکاس واقعيت از اهميت زيادي برخوردار است. خبرنگاري شامل انعکاس اخبار و رويدادهاي جوامع در کليه ابعاد به صورت واقعي است. خبرنگاري انعکاس دادن اخبار و وقايع گوشه و کنار جهان به صورت کاملا بي طرفانه است .
خبرنگار کيست ؟
خبرنگار کسي است که به منظور آگاه ساختن مردم از رويداد ها و وقايع مختلفي که با سرنوشت و جان ومال و کشور شان در ارتباط است اقدام به ترک خانه و کاشانه خود کرده و با پذيريفتن خطرات احتمالي به مناطق گاها نا امن سفر کرده و به جمع آوري اطلاعات و اخبار مي پردازد .
خبرنگاران همواره تلاش مي کنند با ارائه صحيح اخبار و اطلاعات منجر به افزايش آگاهي جوامع شوند و مردم را در راه رسيدن حقيقت ياري کنند. با توجه به اهميت اين حرفه ، روز هفدهم مرداد از طرف شوراي فرهنگ عمومي به عنوان روز خبرنگار نام گذاري شد . هفدهم مرداد ماه سال 1377، روزي است که محمود صارمي يکي از خبرنگاران خبرگزاريِ جمهوري اسلامي، و هشت نفر از همراهانش در مزار شريف افغانستان به دست گروهک تروريستي طالبان به شهادت رسيدند.
انواع خبر
تعاريف زيادي براي خبر ارائه شده که در ادامه به دو مورد از آن اشاره خواهيم کرد .
1 ) خبر شامل اعلام و بيان رويداد هاي جذاب زندگي اجتماعي و نقل عقايد وافکار عمومي است .
2) خبرگزارشي است ساده ، دقيق و خلاصه از وقايع و حوادث و همچنين گفته ها و عقايد افراد .
خبر داراي انواع مختلفي است که در ادامه به برخي از انواع آن اشاره خواهيم کرد و به اختصار هر يک را توضيح خواهيم داد.
1- خبر پوششی :
اولين نوع خبر، خبر پوششي است . اين نوع خبر شامل استفاده از صحبت هاي شخصي است که براي تهيه خبر به سراغ او رفته ايم ، در ان نوع خخبر بييشترين ميزان استفاده از نقل قول را داريم . اخبار مربوط به افتتاحيه ها و سخنراني ها از جمله اخبار پوششي به شمار مي آيند .
2- پيش خبر :
زماني که قبل از وقوع يک رويداد به تنظيم خبر مربوط به آن مي مي پردازيم به آن پيش خبر مي گويند. در پيش خبر ها عموما نقل قول نداريم مگر آن که با فردي مصاحبه کنيم و نتيجه مصاحبه را در خبر انعکاس دهيم .
3- خبر کوتاه :
نوع ديگر خبر ، خبر کوتاه است . خبر کوتاه عمدتا داراي يک يا دو ليد ( پاراگراف یا بند اول خبر را در تظیم خبر به سبک هرم وارونه « لید » می نامند . « لید » در زبان انگلیسی به معنی « هدایت و راهنمایی » است . در حقیقت پاراگراف اول یا لید خبر می تواند خواننده را به خواندن متن خبر هدایت کند یا او را از خواندن و پی گیری خبر باز دارد. لید خبر معمولا شامل یک یا حداکثر دوجمله ( 30 تا حداکثر 40 واژه ) است . در لید چکیده مهمترین مطلب یا خلاصه مهمترین قسمت خبر بیان می شود تا خواننده را جذب کند و او به خواندن متن و دنباله خبر ترغیب شود. نگارش لید خبری مناسب ، کاری بسیار مهم است . خبرنگار باید فورا خواننده را در جریان مهمترین قسمت رویداد قرار دهد. ) است و در يک پاراگراف خلاصه مي شود .
4- خبر توليدی :
خبر توليدي خبري است از بوسيله انجام مصاحبه خبري به صورت مستقيم توسط خود شخص توليد مي شود .
5- خبر اتفاقی :
خبر اتفاقي خبري است که خبرنگار به صورت کاملا تصائفي با آن خبر مواجه مي شود .
6- خبر اکتشافی :
خبر اکتشافي خبري است که خبرنگار در پي کشف چرايي و چگونگي يک حادثه يا موضوع است .
7- اخبار انحصاری :
خبري است که براي نخستين بار به وسيله يک خبرنگار توليد مي شود و قبل از آنکه ساير رقيبان به آن دست پيدا کنند منتشر مي شود .
خبر عادي:
اين نوع خبر متداول ترين نوع خبر است و در برگيرنده اخبار ضروري است که به صورت روزانه اعلام مي شود .
خبر ابتکاری :
اين نوع خبر وجه تمايز ميان خبرگذاري ها و خبر نگاران است . اين نوع خبر حاصل ابتکار و خلاقيت خبرنگار است و منجر مي شود اخبار يک خبرگذاري با سايررقبا تفاوت داشته باشد .
خبر خوب از هر نوعي که باشد بايد داراي شش ويژگي خاص باشد که در ادامه به آن ها اشاره خواهيم کرد :
عناصر شش گانه خبر عبارتند از که ، کي ، کجا ، چه ، چرا و چگونه
يک خبر درست بايد به گونه اي باشد که مخاطبان آن بتوانند به راحتي پاسخ اين شش پرسش را در يابند .
- که: پاسخ اين سوا مي توان شامل انسان ها ، حيوانات ، سازمان ها و کليه عناصر حاضر در رويداد باشد .
- کي : پاسخ اين سوال مربوط به زمان وقوع حادثه است .
- کجا : پاسخ اين پرسش به مکان وقوع حادثه اشاره مي کند .
- چه : پاسخ به اين سوال به موضوع رويداد اشاره مي کند .
- چرا : پاسخ به اين پرسش بيان گر انگيزه پديد آورنده رويداد است .
- چگونه : پاسخ به اين پرسش به چگونگي رويداد ، ترتيب و کيفيت آن اشاره مي نمايد .
وظايف خبر نگار
شغل خبرنگاري يکي از پرمشغله ترين شغل هاي دنيا به شمار مي آيد . د رادامه به برخي از اصلي ترين وظايف خبرنگاران اشاره خواهيم کرد :
• تنظيم قرار مصاحبه با افرادي که درمورد موضوع گزرا ش اطلاعات دارند
• بازخواني وويرايش گزارش هاي تنظيم شده و تصحيح اشکالات دستوري و غيره
• مرتب کردن خبرها بر اساس اهميت اخبار
• گرد آوري اطلاعات مورد نياز از طريق حضور در محل
• بررسي و تحقيق و تفحس در باره رويدادهايي مانند بلاياي طبيعي،جرم و جنايات و غيره
• تحقيق و ارائه گزارش هاي مستند
• ارزيابي کردن اخبار به منظور بسط و گسترش آن
• عکس برداري و فيلم برداري از وقايع در صحنه و در لحظه مناسب
• بسط و گسترش ايده هاي جديد به منظور پر کردن ستون هاي موجود
• انتقال اخبار مهم در اسرع وقت از راه دور با استفاده از تکنولوژي هاي موجود
آنچه برشمرديم تنها بخشي از مسئوليت ها و وظايف خبرنگاران بود .
ويژگی های مهم خبرنگاران موفق
برای موفقيت در عرصه خبر و خبرنگاری افراد بايد خصوصيا ت زیرا دارا باشند :
- داراي ذوق و استعداد باشند
- از سرعت عمل خوبي برخوردار باشند
- توجه به واقعيت ها توجه کنند
- در زمينه هاي مختلف داراي اطلاعات وسيع باشند
- در زمان نگارش ساده نويسي نمايند
- دور هاي آموزشي تخصصي را گذرانده باشند
- از نظر اجتماعي مسئوليت پذير باشند
تيپ شخصيتی مناسب خبر نگاری
از آنجا که رضايتمندي شغلي ارتباط مستقيم با شخصيت افراد و هماهنگي آن با نوع شغل انتخابي آن ها دارد و با توجه به حساسيت هاي شغلي حرفه خبرنگاري در ادامه به بررسي تيپ هاي شخصيتي مناسب براي اين حرفه خواهيم پرداخت . بر اساس تست تست شخصيت شناسي MBTI برخي از تيپ هاي شخصيتي که در ادامه به آنها اشاره خواهيم کرد براي حرفه خبرنگاري منايب هستند .
تيپ شخصيتي ENFJ : اين تيپ شخصيتي در برقراري ارتباط با افراد مختلف از تبحر خاصي برخوردارند .اين تيپ افراد از گردآوري اطلاعات از طريق مصاحبه با افرد بسيار لذت مي برند بنابراين روحيات و خصوصيات شخصي اين افراد براي حرفه خبرنگاري بسيار مناسب است .
تيپ شخصيتي ENFP : اين تيپ شخصيتي داراي خلاقيت ذهني بسيار زياد هستند . اين افراد در برقراري ارتباط با ديگران بسيار توانا هستند . از رويارويي با چالش ها نمي هراسند و به استقبال حوادث مي روند . با توجه به خصوصيات ارائه شده براي اين تيپ شخصيتي ، اين افراد براي حرفه خبرنگاري بسيار مناسب هستند .
تيپ شخصيتي INFP : اين تيپ شخصيتي تمايل به ابراز خلاقانه نظرات خود است ، از انعطاف پذيري بسيار بالايي برخوردار است و در مواجه با مشکلات بسيار منعطف عمل مي کند .
تيپ شخصيتي INTJ: اين تيپ شخصيت تر انجام فعاليت ها خلاقانه لذت مي برد . در پي کشف راه هاي جديدي براي حل مسائل و مشکلات است از اين رو براي حرفه خبرنگاري مناسب هستند .
تيپ شخصيتي ENTP: افراد با اين تيپ شخصيتي از تعامل و همکاري با افراد خلاق بسيار لذت مي برند . از مهارت هاي کلامي بالايي برخوردار هستند و برقراري ارتباز با افراد مختلف براي آن ها کاري ساده و لذت بخش است از اين رو اين افراد برا ي حرفه خبرنگاري مناسب هستند .
دوره های آموزشی خبرنگاری
حرفه خبرنگاری حرفه ايی خطير و حائز اهميت است ، از اين رو گذراندن دوره هاي آموزشي خبرنگاري از ملزومات ورود به اين حرفه مي باشد . بدون کسب دانش ، مهارت و قابليت هاي مورد نياز نمي توان براي ورود به اين عرصه اقدام کرد .
با توجه به لزوم گذراندن دوره هاي آموزشي خبرنگاري براي ورود به اين حرفه ، مراکز آموزشي معتبر زيادي اقذام به برگزراي دوره هاي آموزشي خبرنگاري کرده اند . در اين ميان مرکز اموزش مجازي پارس يکي از معتبرترين مراکزي است که اقدام به برگزاري دوره آموزشي خبرنگاريه کرده است . اين کرمز با ارائه بسته هاي آموزشي درو ه خبرنگاري علاقه مندان را در راه رسيدن بهاهدافشان ياري مي نمايد و پس از گذراندن اين دوره آموزشي به فراگيران مدرک معتبر خبرنگاري اعطا مي نمايد . درادامه به برخي از مهمترين سرفصل هاي دوره های آموزشي خبرنگاري اشاره خواهيم کرد :
- آشنايي با کليات حرفه خبرنگاري
- تعريف خبر
- آشنايي با معيار هاي ارزش خبر
- آشنايي با مفاهيم اساسي در خبر
- آشنايي با عناصر خبر
- آشنايي با عناصر تاثيرگذار بر خبر
- آشنايي با انواع سبک هاي تنظيم خبر
- آشنايي با شيوه تهيه و تنظيم خبر
- آشنايي با مباحث ليد ، تيتر و متن خبر
- آشنايي با اصول گزارش نويسي
- آشنايي با ويژگي‌هاي گزارش
- آشنايي با حرفه گزارشگر
- آشنايي با انواع گزارش
- آشنايي با اجزاي گزارش
- آشنايي با عکاسي خبري و روش هاي سوژه يابي
- آشنايي اصول اوليه قوانين حقوقي و اخلاقي در حرفه خبرنگار
- روش هاي چگونگي انتخاب سوژه و گزينش خبر
- آشنايي با قوانين مطبوعاتي
- تعريف مصاحبه
- آشنايي با اصول مصاحبه
- آشنايي با انواع مصاحبه
