مقاله مدیریت مالی
مقاله مدیریت مالی
مقدمه (مدیریت مالی)
در شركت های تجاری ,باید اشخاصی مسئولیت نهایی تعین خط مشی شركت را به عهده داشته و مالك درآمد پروژه و دارائی های آن نیز باشند و در یك شركت سهامی دارند كه آن سهام وی این نقش را به عهده دارند و آن چرا از در آمد خالص ,پس از كسر طلب بستانكاران و سود سهام ممتاز باقی می ماند ,به آنها تعلق می گیرد در موقعیتی نامطمئن كسب سود خالص برای دارندگاه سهام عادی بالطبع یا مطمئن است ,گاهی سود حاصل برای سهامداران بیش از مبلغی است كه از قبل پیش بینی شده است و گاهی نیز كمتر از آن .
بازده صاحبان حساب عادی از دو جزء تشكیل می شود :سود سهام و سود سرمایه سود یا زیان سرمایه به حاصل تغییر در قسمت سهام شركت است .همچنانكه شركت سرمایه گذاری مجدد می كند ورشد می یابد ,ارزش آن به طور دائم افزایش یافته و این افزایش به صورت قیمت بیشتر سهام انعكاس پیدا می كند .
تعریف سهام عادی از نظر قانون تجارت ایران –ماده 24
قانون تجارت سهام را چنین تعریف می كند :سهم قسمتی است از سرمایه شركت سهامی كه مشخص میزان مشاركت و تعهدات و منافع صاحب آن در شركت سهامی می باشد ورقه سهم سند معامله ایی است ك نماینده ی تعداد سهامی است كه صاحب آن در شركت سهامی دارد :.
همان طور كه از تعریف فوق بر می آید ,میزان مالكیت اشخاص به نسبتاً سهامی است كه در شركت دارا می باشد .اوراق سهام مطابق با ماده 25 قانون تجارت متحد و الشكل و چاپی و دارای شماره ترتیب بوده و به امضای لااقل دو نفر كه به موجب مقررات اساسنامه تعیین می شوند می رسد .ممكن است دارنده سهام مشخص باشد یا نا مشخص ,و نقل و انتقال سهام نیز میسر است .
انواع سهام (مدیریت مالی)
تبصرت 1 ماده 24 قانون تجارت ایران اعلام كرده است كه ((سهم ممكن است با نام یا بی نام باشد ))
سهم با نام –چنانچه سهام شركت با نام باشد ,دارنده سهام معلوم شناخته شده خواهد بود ,در این صورت در شركت دفتری در نظر گرفته خواهد شد كه شماره ردیف سهام و نام دارنده آن ذكر شده و معلوم می شود كه سهام متعلق به چه كسی است .((انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شركت به ثبت برسد .انتقال دهنده یا وكیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضاء كند ))(ماده 40 قانون تجارت )
سهم بی نام –سهم بی نام ورقه ای است كه مشخصات دارنده آن در ورقه سهم و در دفاتر شركت ثبت نمی شود و به صورت سند در وجه حامل تنظیم و ملك دارنده آن شناخته می شود ,مگر خلاف آن ثابت شود .از نظر سرعت در نقل و انتقال سهام و تسهیل در تجارت سهام بی نام بر سهام با نام برتری دارد .نقل و انتقال سهام بی نام با قبض و اقباض صورت می گیرد .(ماده 39 قانون تجارت ).
سهام سرمایه –سهام سرمایه یك شركت سند مالكیت آن است .از این رو ,دارنده مثلاً دو درصد از سهام عادی شركت ,مالك دو درصد از دارائی های خالص آن (جمع دارائی ها منهای بدهی های شركت )می باشد .چنانكه قبلاً گفته شد ,میزان سرمایه افراد در یك شركت با واحد های مساوی و كوچك كه سهم نامیده می شود ,بیان می گردد .
.jpg)
جدول شماره 1-18 بخش حقوقی صاحبان سهام شركت مهر را درسال 1367 كه در تراز نامه آن آمده است ,نشان می دهد .
جدول شماره 1-18
شركت مهر (مدیریت مالی)
حساب حقوق صاحبان سهام
در تاریخ 29/12/1367 (به هزار ریال )
سهام عادی (ارزش اسمی 1 ریال ) 244 ,9
صرف سهام (اضافه ارزش سهام ) 886 ,19
جمع سرمایه پرداخت شده 130 ,29
سود های تقسیم نشده 025 ,145
جمع حقوق صاحبان سهام 155 ,174
سرمایه مجاز شركت 30 میلیون سهم می باشد .
در سال 1366 ,مجمع عمومی شركت رای به افزایش تعداد سهام عادی كه می تواند تا 30 میلیون سهم باشد ,داد .مبلغ 30 میلیون ریال را سهام سرمایه مجاز می گویند و نشان دهنده حداكثر سهامی است كه شركت می تواند صادر كند .بر اساس ترز نامه 1367 ,می توان تعداد 000 ,756 ,20 سهم دیگر منتشر كرد .چنانچه شریط اقتضاء كند ,شركت قادر است پس از تصویب مجمع عمومی بیش از سرمایه مجاز نیز سهم منتشر كند .
همانطور كه از ترازنامه پایان سال 1367 برمی آید ,شركت مهر ,در واقع ,فقط تعداد 000 ,244 ,9 سهم منتشر كرده است .این سهم را سهام منتشره .یا سهام منتشر شده و در دست سهام داران می نامند .هر سهم یك ارزش اسمی به مبلغ
یك ریال دارد كه حد قانونی تعهد یا دین سهامداران را در قبال بدهی های شركت نشان می دهد .جكع تعهد هر سهامدار نسبت به بدهی های شركت عبارت است
از تعداد سهام وی ضربدر ارزش اسمی هر سهم صادره .به هر حال ,در بسیاری از كشورها ,هیچ تعهد و اجبار قانونی برای تعیین ارزش اسمی سهام نیست ,و لذا مواردی وجود دارد كه سهام ارزش اسمی ندارد .ولی مطابق ماده 26 قانون تجارت ایران تعیین مبلغ اسمی هر سهم ضروری است و در شركت های سهامی عام مطابق ماده 29 قانون تجارت نباید مبلغ اسمی هر سهم از 000 ,10 (ده هزار)ریال بیشتر باشد .
مواردی كه شركت سهام خود را به قیمتی كمتر از ارزش اسمی می فروشد ,خریدار شخصاً مسئول میان خرید و فروش و ارزش اسمی سهام هنگام ورشكستگی است .البته ,از آنجا كه تقریباً همیشه سهم عادی به قیمتی بیش از ارزش اسمی فروخته می شود ,این مطلب از لحاظ اقتصادی چندان اهمیتی ندارد
سهام خزانه (مدیریت مالی)
اكنون فرض كنید كه شركت مهر ,بدلیلی تصمیم می گیرد كه تعدادی از سهام خود را از بازار آزاد خریدری كند .پیرو تصمیم مذكور تعداد 000 ,50 سهم به
قیمت متوسط بازار از قرار هر سهم 22 ریال خریداری می كند .در این مورد ,حقوق صاحبان سهام به مبلغ 000 ,100 ,1 ریال (000 ,100 ,1 =000 ,50 × 22
)كاهش می یابد .پس از بازخرید سهام ,قیمت سهام خریداری شده یا سهام خزانه ,در قسمت پایین حساب حقوق صاحبان سهام ,به صوت یك رقم منفی وارد می شود .در نتیجه ,حقوق صاحبان سهام ت حد 000 ,55 0 ,173 =000 ,100 ,1 –000 ,155 ,174 )كاهش می یابد .جدول شماره (2-18 ),حساب حقوق صاحبان سهام شركت را ,پس از خرید سهام نشان میدهد .
جدول شماره 2-18
شركت مهر
حساب حقوق صاحبان سهام پس از بازخرید (به هزار ریال )
سهام عادی (ارزش اسمی هر سهم 1 ریال ) 244 ,9
صرف سهام 886 ,19
سود های تقسیم نشده 025 ,145
155 –174
كسر می شود :سهام خزانه به قیمت هر سهم 22 ریال 100 ,1
جمع حقوق صاحبان سهام (ارزش ویژه ) 055 ,173
صرف سهام (مدیریت مالی)
در شركت مهر ,سهام عادی به قیمتی بالاتر از ارزش اسمی فروش رفته است ,و در نتیجه ,مازاد ارزش اسمی یا صرف سهام آن مبلغ 000 ,886 ,19 ریال می باشد .این مبلغ در جدول شماره 1-18 نشان داده شده است .لبنابر این در پایان سال 1367 ,جمع سرمایه صاحبان سهام مبلغ 000 ,130 ,29 ریال ,میشكل از دو رقم یكی مبلغ 000 ,244 ,9 ریال ارزش اسمی پرداخت شده دیگری مبلغ 000 ,886 ,19 ریال صرف سهام .بوده است .
برای درك بهترمطلب ,فرض كنید كهع شركت مهر تصمیم می گیرد كه تعداد 000 ,100 ورقه سهم اضافی به قیمت هر سهم 25 ریال بفروشد .حد مجاز سهام سرمایه شركت این اجازه را می دهد .اگر در این توفیق حاصل می شود ,اقلام زیر در حساب حقوق صاحبان سهام ظاهر می شود :
1- سهام عادی به میزان 000 ,100 ریال (000 ,100 =1× 000 ,100 )به ارزش اسمی افزایش می یابد .
2-حساب صرف سهام به مبلغ 000 ,00 ,40 ,2 ریال (000 ,400 ,2 =000 ,100 –000 ,500 ,2 )افزایش می بابد .
چون شركت مهر معمولاً بخشی از سودهای خود را به عنوان سود سهام می پردازد ,حساب حقوق صاحبان سهام در جدول (1-18 )منعكس كننده سود های
تقسیم نشده و انباشته شده نیز می باشد كه در این مورد مبلغ 000 ,025 ,145 ریال است .سود های تقسیم نشده به حساب حقوق احبان سهام بستانكار می شود ,زیرا سهامداران عادی مالكان واقعی شركت هستند ولذا حق فانونی به سود های خالص آن را دارند .در پایان سال 1367 ,جمع حقوق صاحبان سهام مبلغ 000 ,155 ,174 ریال بوده است .این میلغ مساوی است با دارائی های خالص شركت (جمع دارائی ها منهای جمع بدهی ها ).
از آنجا كه شركت مهر تعداد 000 ,244 ,9 ورقه سهم منتشر در تاریخ تنظیم ترازنامه داشته است لذا ارزش دفتری هر سهم در آن تاریخ مبلغ 84 /18 ریال بوده است .محاسبه ارزش دفتری هر سهم به طریق زیر محاسبه می شود:
ارزش حقوق صاحبات سهام = ارزش دفتری هر سهم
سهام منتشر شده
000 ,244 ,9
سهام طبقه بندی شده (مدیریت مالی)
از اواخر دهه 1920سهام طبقه بندی شده به طور گستر ده ای مورد استفاده قرار گرفته و گاهی از اوقات موجبات گمراهی سرمایه گذاران را نیز فراهم كرده است .در آن دوره معمولاً سهام عادی طبقه A بدون حق رای و سهام عادی طبقه B دارای حق رای بود ,بدین ترتیب ,تاسیس كنندگان شركت تعداد زیادی سهام عادی طبقه A به مردم می فروختند و تعداد كمی سهام طبقه B را در اختیار خود می گرفتند و بدین وسیله شركت را به طور كامل بدست می آوردند
در سال های اخیر تجدید حیاتی در سهام عادی طبقه A برای هدف های وسیع تر ایجاد شد .یعنی سهام طبقه A به وسیله شركت های كوچك جدیدكه در جستجوی كسب وجوه ازمنابع خارج ازشركت می باشند به كار می رود .سهام عادی A معمولاً به عموم مردم فروخته می شودو سود سهام به آن تعلق می گیر د و ازطرف دیگر ,كلیه حقوق ناشی ازرای را هم داراست .به هر حال سهام عادی ازطبقه B در اختیارسازمان دهندگان شركت باقی می ماند ولی تا زمانی كه شركت قدرت كسب در آمد را به خوبی بدست نیاورده باشد ,سودی به آنها پرداخت نمی شود .مردم می توانند با استفاده ازسهام طبقه بندی شده ,در
شركتی كه دارای رشد است و محافظه كرانه تامین مالی می كند,بدون این ك در آمدی را از دست بدهند ,موقعیتی بدست آوردند .
سهام موسس .سهام موسس با حدودی شبیه به سهام عادی طبقه B است ,واجد حق رأ ی انحصاری است و معمولاً تا چند سال حق دریافت سود سهام ندارد .
برای ثیت نام در دوره آموزش مدیریت مالی کلیک کنید.
حق شفعه یا حق تقدم خرید سهام (مدیریت مالی)
حق تقدم خرید سهام به دارندگان سهام عادی حق تقدم در خرید سهام عادی اضافی صادره را می دهد .این حق در قانون مدنی ایران به عنوان حق شفعه شناخته شده است و معمولاً د اساسنامه شركت ها قید می شود .
منظور از اعطای این حق به سهامداران شركت عبارت خواهد بود از :
1- حفظ قدرت كنترل – حق تقدم قدرت كنترل و اداره شركت را برای سهامداران فعلی حفظ می كند .اگر این پیش گیری به عمل نیاید ,مدیریت شركت هائی كه زیر علامت سوال قرار گرفته و توسط سهامداران فعلی آنها مورد انتقاد قرار می گیرند ,احتمال دهند كه نسبت به تغییر آنان اقداماتی صورت می گیرد ,می توانند سهام عادی اضافی صادر و آنها را به دیگران یا به خود انتقال دهند و با متمركز كردن تعداد زیادی سهام و در اختیار گرفتن آنها
2- ,خود را از تغییر برهانند و برای همیشه بر مدیریت این قبیل شركت ها باقی بمانند و كنترل و اداره آنها را دردست داشته باشند .
3- حمایت سهامداران دربرابركاهش ارزش سهام .حق شفعه می تواند حمایتی مهمتر از حق كنترل نسبت به حفاظت منافع سهامداران ,به عمل آورد و آن این است كه آنان را در برابررقیق شدن ارزش سهام یا كاهش ارزش آنها حفظ كند .مثلاً اگر شركتی 1000 سهم عادی داشته باشد و قیمت بازار هر
كدام از آنها 100 ریال باشد جمع ارزش بازار شركت 000 ,100 ریال خواهد بود .حال گر مدیران شركت تصمیم بگیرند كه تعداد 1000 سهم دیگر بفروشند و بهای فروش هر سهم را 50 ریال در نظر بگیرند و مبلغ 000 ,50 ریال عایدی از این طریق بدست آورند ,جمع ارزش بازار شركت را به مبلغ 000 ,150 ریال ارتقا خواهند داد .چنانچه جمع ارزش بازار شركت را به جمع سهام شركت تقسیم نمائیم .بهای هر سهم در بازار مبلغ 75 ریال خواهد شد .در نتیجه ما به التفاوت 100 ریال و 75 ریال زیان سهامدراران فعلی خواهد بود .به عبارت دیگر ,فروش سهام عادی به قیمتی كمتر از قیمت بازار ,قیمت سهام را رقیق خواهد ساخت و به ضرر سهامداران فعلی و به نفع سهامداران جدید خواهد شد .لذا حق تقدم خرید سهام از چنین اتفاقاتی جلوگیری می كند .
استفاده از حق تقدم خرید سهم در تامین مالی
مدیریت مالی گر چه شفعه یا حق تقدم خرید سهام در اساسنامه شركتی گنجانیده شده باشد ,آن شركت باید سهم عادی جدید الانتشارش را به سهامداران موجود عرضه كند .اگر چنین حقی در اساسنامه شناخته نشده باشد ,شركت حق انتخاب میان فروش سهام جدبد به سهامداران موجود یا سرمایه گذاران جدید را دارد .اگر فروش به سهامداران موجود انجام شود ,انتشار را عرضه از طریق حق تقدم
خرید سهام می نامند .در این صورت برای هر سهامداران گواهی نامه حق خرید سهم صادر می شود و بر طبق آن تعداد سهامی را كه سهامداران می تواند بخرد و همچنین شرائط استفاده از حق تقدم خرید معلوم می گردد.هر سهامدار برای هر یك از سهامی كه كالك است حق خریدی دریافت می دارد .
تا بتواند یك سهم از سهام جدید در یافت نماید اگر قیمت پذیره نویسی برای هر سهم 5/9 حق خرید مورد نیاز می بود .همچنین اگر قیمت هر سهم 10 ریال تعیین می گردید ,برای خرید یك سهم فقط یك رأی لازم می شد .
2- ارزش حق تقدم خرید
دارنده حق تقدم خرید سهام قادر است سهامی را كه 100 ریال می ارزد به قیمتی كمتراز آن بخرد .در نتیجه حق تقدم خرید سهام ,امتیازی است كه دارای ارزش می باشد .برذی این كه ببینیم ارزش تئوریكی یك حق خرید چگونه تعیین می
شود ,مثال شركت شمال را ادامه می دهیم و فرض میكنیم كه 10 میلیون ریال وجوه مورد نیاز خود را از طریق فروش 000 ,125 سهم جدید كه قیمت هر سهم 80 ریال تعیین شده است بدست می آورد .
ابتدا به این نكته توجه داشته باشید كه ارزش سهم قدیم 100 میلیون ریال بود .یعنی 100 ریال هر سهم ضربدر یك میلیون سهم .
ارزش بازار سهم قدیم 00000000 ,100 = 000000 1 × 100
وقتی كه شركت سهام جدید می فروشد ,10 میلیون ریال به سرمایه آن اضافه می شود .فرض كنید كه بازار سهام به خاطر10 میلیون ریال جدید افزایش پیدا می كند .در واقع ,اگر سرمایه گذاران فكر كنند كه شركت قادر خواهد بود كه از این وجوه جدید بازده ای بدست آورد كه از هزینه سرمایه حقوق صاحبان سهام بیشتر است ,ارزش بازار تمام سهام عادی بیش از 10 میلیون ریال بالا خواهد رفت ولی اگر فكر كنند كه شركت نمی تواند این وجوه را در جائی سرمایه گداری كند كه بیش از هزینه حقوق صاحبان سهام بازده دریافت نماید ارزش بازار تمام سهام كمتر از 10 میلیون افزایش خواهد یافت .
با این فرض كه ارزش بازار دقیقاً وجوه جدید بدست آمده را منعكس می سازد جمع ارزش بازار سهام شركت پس از انتشار سهام جدید مبلغ 110 میلیون ریال
خواهد بود .با تقسیم این ارزش جدید بر جمع جدید سهام منتشره ,یعنی 000 ,126 ,1 سهم ,ارزش جدید بازار هر سهم مبلغ 78 ؟97 ریال بدست خواهد آمد .بنابراین می بینیم پس از این كه تأ میم مالی كامل شد ,قیمت سهام عادی از 100 ریال هر سهم به 78 /97 ریال هر سهم كاهش خواهد یافت . (مدیریت مالی)
از آنجا كه حق تقدم خرید به سهامداران امتیاز خرید هر سهم مبلغ 80 ریال را می دهد و ارزش جدید سهام مبلغ 78/97 ریال می باشد لذا سهامداران برای هر
سهم مبلغ 78/17 ریال سود بدست می آورند .آیا ارزش هر حق خرید مبلغ 78 /17 ریال می باشد ؟پاسخی منفی است .زیرا برای خرید یك سهم جدید 8 حق خرید لازم است .لذا باید مبلغ 78/17 ریال را بر 8 تقسیم كنیم تا ارزش هر حق خرید بدست آید .
22/2 =8 :78/17
فروش سهم با حق تقدم خرید سهام یا بدون آن
حق تقدم شركت شمال دارای یك ارزش كاملاً معین است و این ارزش به دارندگان سهام عادی تعلق می گیرد .لیكن اگر سهام در خلال دوره عرضه حق تقدم معلمله شود چه اتفاقاتی خواهد افتاد ؟چه كسی حق تقدم را دریافت می كند ,مالك قدیم یا جدید ؟
دستور العمل استانداردی كه در این خصوص وجود دارد شركت را ملزم می كند كه ملك در تاریخ ثبت را تعیین كند ,در نتیجهع سهامی كه در مدت چهار روز مانده به تاریخ ثبت مالكیت معامله شوند فاقد حق تقدم خرید خواهند بود .اگر سهام قبل از تاریخ تعیین شده معامله شوند ,مالك جدید حق تقدم خرید را دریافت خواهد كرد:یعنی اگر سهام در آخرین روز تعیین شده برای پبت معاملات یا بعد از آن معامله گردند مالك قبلی حق تقدم خرید را دریافت خواهد
نمود .مثلاً ممكن است شركت شمال ,در تاریخ 23 مهر ماه شرائط تامین مالی جدید خود را اعلام كند و طی آن بیان دارد كه حق تقدم خریددر تاریخ 10 دی ماه برای صاحبان سهامی كه در آخرین مهلت داده شده مالك شناخته شده اند به وسیله پست ارسال خواهد شد و تاریخ پایان كار 24 آذر خواهد بود .در نتیجه كسی كه سهام قدیم را در تاریخ 20 آذر ماه یا جلوتر خریده باشد حق تقدم را دریافت خواهد كرد .و كسی كه سهام قدیم را در تاریخ 21 آذر یا تعد از آن خریده باشد نسبت به حق تقدم خرید حقی ندارد و حق تقدم و قبل از آن را تاریخ واجد شدن حق تقدم خرید می نامند .در مورد شركت شمال ,قیمت سهامی كه دارای حق تقدم خرید هستند 100 ریال و قیمت سهامی كه فاقد حق تقدم خرید می باشند 78/97 ریال می باشد .
فرمول ارزش حق تقدم
سهام واجد حق تقدم خرید .معاملاتی وجود دارد كه ,بدون نیاز به كارهائی كه در بالا برای بدست آوردن ارزش تقدم انجام گرفت ,می توان به راحتی با استفاده ازآنهاارزش هر حق تقدم را بدست آورد ,وقتی سهام در موعد مقرر فروش رفته باشدو حق تقدم به مالك جدید انتقال یابد ,ارزش هر حق تقدم را می توان از فرمول زیر بدست آورد :
قیمت پذیره نویسی –ارزش بازار سهام واجد حق تقدم=ارزش یك حق خرید
تعداد حق تقدم خرید لازم برای خرید یك سهم جدید با اضافه 1
در اینجا :
قیمت بازار یك سهم واجد حق تقدم خرید Mo
قیمت پذیره نویسی S=
تعداد حق خرید های لازم برای خرید یك سهم جدید N=
با جایگرین كردن ارزش های مربوط به شركت شمال در فرمول فوق خواهیم داشت :
نتیجه این فرمول همان است كه طی یك جریان طولانی بدست آمده بود .
سهام فاقد حق تقدم خرید
فرض كنید شما سهامدار شركت شمال هستید .زمانی كه ازیك مسافرت طولانی برگشتید ,مطالبی در روزنامه در مورد عرضه حق تقدم خرید خواندید .ولی زمان دریافت حق تقدم سپری شده و قیمت سهام بدون دریافت حق تقدم خرید هر سهم 78/97 ریال می باشد .چگونه مب توانید از لحاظ تئوریكی ارزش یك حق تقدم خرید را محاسبه كنید ؟می توانید با استفاده از فرمول مذكور ,كه از
منطق بخش پیشین تبعیت می كند ,ارزش یك حق تقدم خرید را محاسبه كنیدكه دقیقاً همان 22/2 ریال خواهد بود :
قیمت پذیره نویسی –ارزش بازار سهامی كه فاقد حق تقدم خرید است =ارزش یك تقدم خر
حق تعداد حق تقدم خرید مورد نیاز برای خرید یك سهم جدید
در این فرمول Me مساوی قیمت سهمی استا كه فاقد حق تقدم خرید می باشد .ارزش آن برابر است با ارزش سهام واجد حق تقدم خرید منهای ارزش یك تقدم خرید
3-آثار عرضه حق تقدم خرید بر موقعیت سهامداران (مدیریت مالی)
هر سهامدار می تواند حق خرید خود را اعمال كند یا آن را بفروشد .اگر سهامداری پول به اندازه كافی داشته باشد و تخواهد تعداد بیشتری از سهام شركت را بخرد ,حق خرید خود را اعمال می نماید .و اگر پولی نداشته باشد یا نخداهد سهام بیشتری داشته باشد ,حق خرید خود را خواهد فروخت .در هر یك از دو مورد فوق ,سهامدار مذكور از عرضه حق تقدم خرید نه سود و نه زیان خواهد كرد .این مطلب را میتوان با بررسی وضعیت یكی از سهامداران شركت شمال روشن كرد .
سهامدار مورد نظر ,پیش از عرضه حق تقدم خرید ,هشت سهم داشته است .هر یك از این هشت سهم ارزش بازطاری به مبلغ 100 ریال داشته است و لذا جكع ارطزش بازار سهام سهامدار مذكور مبلغ 800 ریال بوده است .اگر وی حق تقدم خود را اعمال كند ,قاغدر خواهد بود یك سهم اضافی به ارزش 80 ریال بخرد و سرمایه گذاری جدید وی 80 ریال خواهد بود .اكنون جمع سرذمایه گذاری او میلغ 880 ریال می باشد .در حال حاضر سهامدار مذبور تعداد 9 سهم از شركت خود را دارا ست ,كه ارزش هر سهم پس از اعمال حق تقدم خرید خود را ,كه هر
حق مبلغ 22 /2 ریال ارزش دارد ,بفروشد,مبلغ 78 /17 ریال دریافت می دارد .اكنون هشت سهم اولیه خود را با اضافه مبلغ 78/17 ریال مالك است .ولی قیمت بازار هر سهم از 8 سهم اولیه وی ,در این حالت ,78/97 ریال می باشد .ارزش بازار هر سهمش برابر است با 22/782 = 78/97 ×8 ریال ,كه با افزودن مبلغ 78/17 ریال دریافتی بابت فروش حق تقدم خرید مبلغ 800 = 78/17 +22 /782 ریال خواهد شد .این مبلغ همان مبلغی است كه وی پیش از عرضه حق تقدم داشته است .از لحاظ ریاضی سهامدار مذكور هیچ فایده ای از فروش سهام اضافی از طریق حق خرید بدست نیاورده است .البته اگر حق تقدم از طریق حق خرید بدست نیاورده است .البته اگر حق تقدم خرید را اعمال نكند یا نفروشد ,یا اگر هزینه های دلالی فروش حق تقدم خرید ها را هم اضافه كنیم ,ممكن است سهامدار متحمل زیان شود .ولی به طور كلی ,شركت صادر كننده نهایت كوشش خود را برای به حداقل رساندن هزینه های دلایلی به كار خواهد گرفت و فرصت كافی به سهامدار خواهد داد تا بتواند به اقداماتی دست زنند كه زیان آنان را به حداقل ممكن برساند .
رابطه میان بازار و قیمت پذیره نویسی (مدیریت مالی)
اكنون می توانیم در مورد عوامل موثر بر استفاده از حق تقدم خرید ,و در صورت استفاد ه از آن بر قیمتی كه برای پذیره نویسی تعیین می شود ,به تحقیق بپردازیم .
اندازه گیری ریسك مجموعه
در فصل گذشته روش اندازه گیری ریسك یك سرمایه گذاری نشان داده شد .برای ریسك مجموع چندین سهم ,روش اندازه گیری تغییر می كند .ریسك یك مجموعه نه تنها به درجه ریسك سهام تشكیل دهند ه مجموعه است بلكه به روابط میان سهام نیز بستگی خواهد داشت .
با انتخاب سهامی كه دارای حداقل روابط با سایر سهام است ,یك سرمایه گذار می تواند ریسك نسبتی خود را كاهش دهد .تنوع سرمایه گذاری و تلفیق سهام
به شیو های كه باعث كاهش ریسك نسبی شود در شكل 3-1 نشان داده شده است .
در اینجا بازده سهم (الف )در طول زمان موافق با دورانهای اقتصادی حركت می كند و بازده سهم (ب)به طور نسبی در جهت عكس دورانهای اقتصادی حركت می كند .میالغ معینی اگر در هر دو سهم سرمایه گذاری شود ,می تواند پراكندگی بازده كل سرمایه گذاری را كاهش دهد .
در مثالی دیگر ,دو سهم با بازده یك ساله تحت سه وضعیت متحمل اقتصادی بررسی می شوند .
یازده منتظره و انحراف معیار توزیع احتمالات بازده های محتمل سهام فوق برابر است یا :
چنانچه مبالغی مساوی در هردو سهم سرمایه گذاری شود ,بازده منتظره این مجموعه برابراست با :75 ر12%+(50 ر0)14% و میانگیم موزون انحراف معیارهای منفرد برابر است با :1ر6% =(5ر0 )5ر1% +(5 ر0 )7ر0 %
اما این انحراف معیار مجموعه نیست .بازده های یك مجموعه كار از سرمایه گذاری برابر در هر یك از سهام (الف )و (ب)بدست می آیند برابر است با :
بازده مجموعه از طریق محاسبه میاتگین موزون بازده های تك تك سهام بدست می آید .بازده منتظره مجموعه برابر است با 75 ر12 %= (25 ر 0 )4% +(25 ر0 )19 %كه مشابه است با بازده منتظره محاسبه شده در بالا ,بنابراین انحراف معیار از رابطه زیر به دست می آید :
4ر5 درصد از 1ر6 درصد كه قبلاً محاسبه شد كمتر است .دلیل این كه میانگین موزون انحرافهای معیار مبنای صحیحی برای اندازه گیری ریسك مجموعه نیست ,آن است كه روابط ,ویاكوواریانس بین بازده های دو سهم را نادیده می گیرد .
كوواریانس بازده ها
واضح است كه نمی توان انحراف معیار بازده های یك مجموعه را از طریق گرفتن میانگین موزون انحراف معیار های هریك از سهام آن بدست آورد .به جای انحراف معیار توزیع احتمالات بازده های محتمل یك مجموعه را می توان از طریق زیر محاسبه كرد:
m تعداد كل سهام موجود در مجموعه ,Agنسبتی از كل وجوهی كه در سهام g سرمایه گذاری شده ,Ak نسبتی از كل وجوه كه درسهام سرمایه گذاری شده و كوواریانس بین بازده های محتمل سهام است .علامت نیز مبین آن است كه كوواریانس برای تركیب های دو به دوی ,احتمالی سهام در مجموعه در نظر گرفته می شود .به طور مثال فرض كنید كه m برابر 4 باشد .ماتریس كوواریانس تركیب های احتمالی دو به دوی سهام عبارت خواهد بود از :
تركیب موجود در گوشه سمت چپ بالای ماتریس (1و1) ,بدان معنی است كه است و این همان واریانس سهم شماره 1 است .یعنی در فرمول روی قطر ماتریس از سمت چپ رو به پایین ,چهار موقعبت دیده می شود كه در تمام آنها است .در هر چهار مورد ما با واریانسها سر و كار خواهیم داشت .تركیب بعدی در ردیف 1 ماتریس است كه مبین كوواریانس بین سهم 1و2 است .یعنی به عبارت دیگر از كوواریانس بین سهام 1و2 دوبار منظور شده است .متشابهاً سایر كوواریانسها بین تمام تركیب های موجود غیر از تركیب های روی قطر ماتریس نیز دوباره در نظرگرفته شده اند .دو علامت جمع در معامله (3, 1)بدان معنی است كه باید تمام واریانسها و كوواریانسها ی تركیبات دو به دوی ماتریس را با هم جمع می كنیم .در ماتریس فوق این تركیبات 16 تركیب هستند كه توسط 4 واریانس و 12 كوواریانس نشان داده شده اند .
كوواریانس بازده های متحمل دو سهم ,معیاری از تغییرات جداگانه آن است و كوواریانس در فرمول (3, 1)عبارت است از :
كه همبستگی مورد انتظار این بازده های متحمل سهام انحراف معیار سهم انحراف معیار سهم انحراف معبار های توزیع
احتمالات بازده های محتمل برای سهام توسط روشی كه در فصل گذشته كه در فصل گذشته آمد محاسبه می شود .یعنی ما تنها با واریانس سهام درطول قطر ماتریس سرو كار خواهیم داشت .
ارزش ضریب همبستگی همیشه در دامنه 1+ تا 1- خواهد بود .ضریب همبستگی 1+ به آن معنی است كه افزایش بازده یك سهم همیشه همراه با افزایش متناسب در بازده سهم دیگر خواهد بود .
همین رابطه جهت كاهش بازده نیز مصداق دارد .ضریب همبستگی 1- به آن معنی است كه افزایش در بازده یك سهم با كاهش متناسب در بازده سهم دیگر همراه خواهد بود .ضریب همبستگی صفر مبین عدم وجود همبستگی بوده و بازده هر یك از سهام كاملاً جداگانه ار یكدیگر تغییر می كنند .
تجزیه و تحلیل مجموعه و انتخاب سرمایه گذاری
بهترین تركیب ارزش منتظره بازده و انحراف معیار به تابع مطلوبیت سرمایه گذار بستگی دارد .این تابع به شیوه ای كه در فصل گذشته گفته شد برسیم می شود ,چنانچه شما ریسك گریز بوده و ریسك را با واگرایی از ارزش منتظره همبسته بدانید احتمالاً تابع مطلوب است شما مطابق شكل 3 ,2 خواهد بود .
برای ثیت نام در دوره آموزش مدیریت مالی کلیک کنید.
مزایای استفاده از حق خریددر تامین مالی جدید
قبلاً دیدیم كه حق شفعه با حق تقدم ,سهامداران فعلی را كمك می كند كه نسبت سهم خود در كسب سود و اعمال كنترل بر شركت را حفظ كنند .شركت هم از این كار منتفع می شود.با عرضه اوراق بهادار جدید الانتشاربه سهامدار فعلی ,احتمال پذیرش سهام با میل و رغبت را افزایش می دهد .این سهامداران با مالكیت خود بر سهام عادی شركت ,ارزیابی و تلقی مساعدخود از شركت را قبلاً هم نشان دادند در نتیجه ممكن است همچنان بر آن باقی باشند و سهام اضافی شركت را ,بخصوص زمانی كه دلایل اضافی زیر نیزمورد توجه قرار گیرد ,خریداری نماید.دلایل مورد اشاره عبارتند از :
1-خرید سهام با اعمال حق تقدم خرید نیاز به استقراض كمتر دارد و یا مشمول پیش پرداخت قانونی كمتر می باشد .به عنوان مثال در بعضی موارد (مثلاً از ژانویه سال 1974 در ایالات متحده آمریكا )این حد را 50 درصد تعیین كرده اند .در این صورت هر فردی كه از سهام عادی مندرج درلیست بورس خریداری می نمایدباید لااقل 50 ریال از100 ریال اوراق بهاداری را كه می خرید از پول خود پرداخت نماید و بقیه را می تواند استقراض كند .لیكن اگر سهام جدید الانتشار كه با اعمال حق تقدم خرید خریداری می شوند ,فقط از 25 ریال از هر 100 ریال
سهام عادی مورد خریداری به وسیلهخود سرمایه گذار پرداخت می گردد ,این سرمایه گذار مطابق قانون اجازه دارد كه تا 75 درصد از بهای خرید سهام را
استقراض كند .افزون برآن ,در صورت نبودن الگوی روشنی ازرفتار و حركت فیمت های مربوط به قیمت بازار تعدیل شده سهم وحق تقدم خرید قبل ,ضمن و بعد از دوره معامله ,ممكن است علاقه به امكانات سرمایه گذاری ابزار را افزلیش دهد.
این عوامل ممكن است تمایل به فشار كاهش دهنده قیمت از سهام را كه در زمان صدور سهام جدید اتفاق می افتد ,خنثی نماید .(البته این فشار كاهش دهنده به علت افزایش در عرضه اوراق بهادار بدون افزایش معادل در تقاضای آنها بوجودمی آید .
بطور كلی این پدیده یك امر موقتی است و سهام ازچند ماه به قیمت تئوریكی یا قیمت واقعی خود بازگشت می كند .یعنی اگر پول های بدست آمده با بازده بسیارخوب سرمایه گذاری شود ,به نفع قیمت سهام عمل خواهد كرد ,و اگر برعكس ,وجوه مزبور بازده ی كافی بدست نیاورد و به زیان قیمت سهم تمام خواهد شد .),با افزایش مزبوربازدهی كافی بدست نیاورد به زیان قیمت سهام تمام خواهد شد ),با افزایش علاقه ای كه به عرضه حق تقدم خرید پیدا شده و مزایائی كه به استفاده كننده از آن اعطاء می شود , می توان از فشار واقعی و تعدیل شده ای كه كاهنده قیمت است اجتناب كرد .
یكی دیگر از مزایای مدیریت مالی آن این است كه هزیته های انتشارمربوط به عرضه حق تقدم خرید از هزینه های انتشارعمومی كمتر است .دراینجا منظو از هزینه های وهزینه های نقدی است .
مدیر مالی ممكن است از قیمت گذاری سهام كمتر ازقیمت واقعی منافعی بدست آورد .از آنجا كه در عرصه حق تقدم خرید ,تا حدودی یك تقسیم سهم تلقی می شود ,لذا سبب می شود كه قیمت بازارسهام پائین تراز سطحی سقوط كندكه در غیر آن صورت چنین نمی شد .ولی تقسیم سهم خام ممكن است تعدادسهامداران شركت را با سوق دادن قیمت سهام به سطحی جذاب تر,افزایش دهد .افزون برآن ,باین دلیل كه عرضه حق تقدم خرید یك تقسیم و خرد كردن غیرمستقیم سهام است ,لذا مكن است منتهی به سود سهام اضافی برای سهامداران گردد.
سرانجام ممكن است اثر كلی عرضه حق تقدم خرید باعث تحریك واكنش مشتاقانه ای ازجانب سهامداران و به طور كلی بازار سرمایه گردد كه این خود باعث می شود كه نظر مساعد منابع مالی به سوی شركت جلب شود .بدین ترتیب ,ممكن است مدیرمالی توان آن را بدست آورد كه از سهام عادی با هزینه كمتر و تحت شرائط مساعد تر برای تامین مالی بهره گیرد.
ارزیابی سهام عادی به عنوان یك منبع مالی تامین مالی
تاكنون سخن ازمشخصه های سهام عادی بود .اكنون به ارزیابی این نوع از تامین مالی می پردازیم .
ریسك
نتایج بسیاری از تصمیمات به درستی قابل پیش بینی نیست و نتایج واقعی می تواند با نتایج مورد نظر متفاوت باشد . ریسك یا عدم اطمینان در معنای عام اشاره به تحقق نتیجه ای متفاوت با نتیجه مورد نظر دارد .
از نظر مالی ریسك انحراف بازده واقعی از بازده مورد انتظار است .
برای مثال سرمایه گذاری در بانك با 18% سود تضمین شده فاقد ریسك است , اما خرید سهام عادی شركتی كه سود آوری آن به شرایط مختلف بستگی دارد , به دلیل تفاوت بازدهی واقعی از بازده مورد توقع سرمایه گذار دارای ریسك است . با توجه به تعریف ریسك , می توان آنرا با انحراف معیار مقایسه كرد :
كه در آن با توجه به مفاهیم مالی , انحراف بازدهی واقعی یا ریسك , بازده های واقعی متانگین بازده ها و تعداد دوره ها می باشد .
هر چه انحراف معیا نسبت به میانگین كوچكتر باشد , ریسك كمتر خواهد بود .
ریسك را می توان در دو بعد زمانی محاسبه كرد :
ریسك فعلی : ریسك فعلی بر اساس اطلاعات تحقق یافته یك دارایی در طی سالهای گذشته تا كنون محاسبه می شود . این نوع ریسك می تواند با تعمیم به آینده , به عنوان معیاری در ارزیابی یك دارایی یا ورقه بهادار مورد استفاده قرار گیرد .
مثال 1-8 اطلاعات بازده شركتی در طی 5 سال گذشته به شرح زیر است :
برای محاسبه ریسك ( انحراف معیار ) , میتوان از جدول زیر كه محاسبات را ساده می سازد استفاده كرد :
رقم میانگین , بازده متوسط حاصل از سرمایه گذاری و رقم انحراف معیار , ریسك یا میزان انحراف نتیجه واقعی از میانگین یابازده متوسط را نشان می دهد و به معنای آن است كه هر چند كه انتظار می رود بازدهی به اندازه میانگین به دست آید , ولی با توجه به رقم انحراف معیار , امكان دارد بازده واقعی , به اندازه 37/7 % بیشتر یا كمتر از متوسط بازده مورد انتظار شود .
بدیهی است هر چه دامنه تغییر مزبور بیشتر باشد , ریسك سرمایه گذاری بیشتر خواهد بود .
ریسك فعلی تا حدودی می تواند به عنوان معیاری در پیش بینی ریسك آتی یك دارایی بكار رود .
ریسك آتی : این نوع ریسك بر اساس اطلاعات حاصل از پیش بینی های آتی محاسبه می شود . چون اساس محاسبات , ارقام پیش بینی است , در این روش
محاسبه باید توزیع احتمالات و روش محاسبه میانگین ( امید ریاضی ) را شناخت .
محاسبه ریسك آتی
در حالت محاسبه ریسك آتی , فرمول محاسبه ریسك به صورت زیر تغییر می كند :
كه در آن ,. انحراف بازده یا ریسك , بازده حاصل از رویداد , بازده مورد انتظار و احتمال وقوع رویداد ام می باشد .
برای محاسبه در این حالت , مراحل زیر باید طی شود :
1- محاسبه نرخ بازده مورد انتظار
2- كسر كردن هر یك از بازده های ممكن از نرخ بازده مورد انتظار , برای به دست آوردن مجموعه ای از انحرافات
3- مجذور كردن هر انحراف , سپس ضرب هر مجذور انحراف در احتمال وقوع بازده مربوطه , و جمع كردن حاصل ضربهای مزبور برای به دست آوردن واریانس
4- جذر گرفتن از واریانس برای محاسبه انحراف معیار
معمولا" تهیه جدولی برای انجام مراحل مزكور , فرایند محاسبه را ساده تر می كند .
مثال 3-8 با استفاده از اطلاعات مثال قبل , انحراف معیار هر سهم به شرح زیر محاسبه می شود :
برای سهام الف :
با داشتن نتیجه مرحله 3 یعنی انحراف معیار محاسبه می شود ( مرحله 4 )
برای سهام ب :
با داشتن انحراف معیار محاسبه می شود ( مرحله 4 ) :
از نظر آماری , اگر توزیع احتمال نرمال باشد , 68 % بازده ها بین متبت و منفی 1 انحراف معیار از ارزش مورد انتظار ( میانگین ) , 95 % از مشاهدات بین مثبت و منفی 2 انحراف معیار و 99 % مشاهدات بین مثبت و منفی 3 انحراف معیار از آن واقع خواهند شد .
مثال 4-8 با استفاده از نتایج به دست آمده در مثال 3-8 :
بازده مورد انتظار
انحراف معیار
چون توزیع احتمال نرمال است , برای سهم الف , 68 % احتمال وجو دارد كه بازده واقعی بین 28/14 % =+19% یا 72/4 % تا 28/33 % واقع شود .
از آن جایی كه این دامنه خیلی بزرگ است , سهم الف ریسك زیادی دارد , به بیانی این سهم ممكن است بازدهی بسیار كمتر یا بیشتراز بازده مورد انتظارش داشته باشد .
برای سهم ب, 68 % احتمال دارد كه بازده واقعی در حدی بین 16/3 % -+ 15 % یا 84/11 % تا 16/18% قرار گیرد . با چنین انحراف معیا ر كوچكی , احتمال كمی وجود دارد كه بازده واقعی سهم ب , از بازده مورد انتظار آن انحراف زیادی داشته باشد و بنا براین , سهم ب ریسك زیادی ندارد .
معیار ریسك نسبی : ضریب تغییر
زمانی كه برای مقایسه ریسك دو یا چند دارایی از انحراف معیار استفاده شود , باید احتیاط لازم بعمل آید زیرا انحراف معیار ( معیار ریسك مطلق ) , تنها شاخصی از پراكندگی ( ریسك است ) و پراكندگی نتایج را در ارتباط با ارزش مورد انتظار ( بازده ) مورد توجه قرار نمی دهد . بنا براین , وقتی كه بازده مورد انتظار اوراق بهادار متفاوت باشد , باید از ضریب تغییر استفاده كرد .
ضریب تغییر به صورتی ساده ازتقسیم انحراف معیار یك ورقه بهادار بر ارزش مورد انتظار آن به دست می آید. هر چه ضریب تغییر بیشتر باشد , ورقه بهادار ریسك بیشتری دارد .
مثال 5-8 مجددا" با استفاده از نتایج حاصل از مثال 3-8 :
با وجود اینكه انتظار می رود سهام الف , بازده بیشتری از سهام ب ارائه دهد , اما با توجه به ضریب تغییر محاسبه شده , این سهام بسیار ریسكی تراست .
انواع ریسك
در تصمیم گیری های مالی و سرمایه گذاری باید به انواع ریسك توجه داشت كه برخی از آنها عبارتند از :
1- ریسك تجاری , ریسك ناشی از نوسانات سود قبل از بهره و مالیات ( سود عملیاتی ) است . ریسك تجاری به عواملی از قبیل نوسانات تقاضا , قیمت فروش , قیمت مواد اولیه و درجه اهرم عملیاتی بستگی دارد .
2- ریسك مالی , ریسك ناشی از نوسانات سود قبل از مالیات ( بعد از بهره ) است .
ریسك مالی به هزینه های ثابت مالی شامل بهره و سود سهام ممتاز بستگی دارد .
3- ریسك نقدینگی , مبین احتمال به فروش نرفتن یك دارایی به قیمت جاری بازار می باشد . اگر یك دارایی تنها با ارائه تخفیف زیاد قابل فروش باشد , ریسك نقدینگی آن زیاد می باشد .
4- ریسك ناتوانی پرداخت , ریسك ناتوانی وام گیرنده در پرداخت بهره وام یا باز پرداخت اصل وام می باشد .
5- برای مثال , اوراق قرضه شركتی كه دارای مشكلات مالی بسیاری است , ریسك ناتوانایی پرداخت بالایی دارد .
6- ریسك بازار , ریسكی است كه نوسانات قیمت سهام را نسبت به تغییر جو بازار سهام نشان می دهد , زیرا بین قیمت تمامی اوراق بهادار و نوسانات بازار سهام , تا اندازه ای همبستگی وجود دارد .
7- ریسك نرخ بهره , ریسك حاصل از نوسانات ارزش یك دارایی به واسطه تغییر نرخ بهره است . برای مثال , اگر نرخ بهره افزایش ( كاهش ) یابد , قیمت اوراق قرضه , كاهش ( افزایش ) می یابد .
8- ریسك قدرت خرید , ریسك ناشی از نوسان حجم قابل حصول یك دارایی در ازاء مبلغ مشخص به واسطه تغییر قیمتها ( تورم ) می باشد .
ارزیابی سهام ممتاز
سهام ممتاز , سهامی است كه نسبت به سهام عادی امتیازاتی نظیر اولویت در دریافت سود سهام و مشخص بودن سود سهام دارد .
سهام ممتاز معمولا" سر رسید ندارد و سود آن به صورت درصدی از ارزش اسمی یا یك مبلغ مشخص بازای هر سهم پرداخت میشود لذا همانند اوراق قرضه بدون سر رسید , ارزش آن از تقسیم سود سالانه بر نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذار به دست می آید :
كه در آن سود سهام ممتاز است .
مثال 13-8 ارزش سهام ممتازی كه نسبت به ارزش اسمی 10000 ریالی , سالانه 25 % سود می دهد , با نرخ بازده مورد انتظار 30 % برابر است با :
در صورتی كه در نظر باشد سهام ممتاز در تاریخی مشخص در آینده فروخته شود , معادله ارزیابی , همانند فرمول ارزیابی اوراق قرضه خواهد شد ؛ با این تفاوت كه به جای ارزش اسمی سهام ممتاز و یا ارزش روز ( در صورت امكان فروش آن به قیمت روز ) قرار خواهد گرفت :
ارزیابی سهام عادی
سهام عادی ورقه بهاداری است كه شامل نشانگر مالكیت نسبی دارنده آن در شركت می باشد . سهامدار عادی , جریانی شامل سود ( در صورت تقسیم ) و مبلغ فروش سهام ( در صورت فروش آن ) بدست خواهد آورد . بنابراین مانند اوراق قرضه و سهام ممتاز , ارزش یك ورقه سهام عادی نیز ارزش فعلی تمامی جریانهای نقدی مورد انتظاری است كه توسط سرمایه گذار در یافت می شود .
این جریانهای نقدی برای سهام عادی عبارتست از سودهای سهام و مبلغی كه در زمان فروش سهام دریافت میشود .
برای سرمایه گذاری كه تنها یك سال سهام را نگاه می دارد , ارزش سهام برابر است با ارزش فعلی سود سهام نقدی كه انتظار میرود در پایان سال اول دریافت شود بعلاوه ارزش فعلی قیمت مورد انتظار بازار سهام در پایان سال . اگر بیانگر نرخ بازده مورد انتظار یك سرمایه گذار باشد , ارزش سهام عادی برابر خواهد شد با :
مثال 15-8 فرض كنید سرمایه گذاری قصد دارد در آغاز سال سهام الف را خریداری كند . انتظار میرود سود سهام الف در پایان سال .1500 ریال و قیمت بازار آن در تاریخ مزبور به 14000 ریال باشد . نرخ بازده مورد مطالبه سرمایه گذار 15 % است .
ارزش سهام برای این سهامدار به شرح زیر محاسبه می شود :
سایر روشهای ارزیابی سهام عادی
بجز روشهای مذكور , سهام عادی به روشهای دیگری ارزیابی می شود كه هر كدام كاربرد خاص خود را دارد .
برخی از مهمترین آنها به شرح زیر است :
ارزش سهام بر مبنای خالص ارزش دارائیها
ارزش سهام بر مبنای خالص ارزش دارائی ها , از تقسیم ارزش روز دارائیها پس از كسر بدهی ها و سهام ممتاز , بر تعداد منتشره بشرح زیر بدست می آید
در این روش مانند محاسبه ارزش دفتری سهام عادی , صورت كسر حقوق صاحبان سهام عادی است با این تفاوت كه در آن بجای ارقام حسابداری از روشهای جاری بازار برای تعیین ارزش بازار سهام عادی استفاده می شود .
در شرایط تورمی كه دارائیهای شركت از جمله موجودی ها , زمین , ساختمان , ماشین آلات و نظایر آن , افزایش قیمت پیدا می كنند , مبنای ارزیابی سهام عادی , از سایر روشهای اساسی به این روش تغییر می كند .
معیار های ریسك
ریسك معیاری از پراكندگی نتایج حول توزیع احتمال است كه به صورت تغییر پذیری جریان نقدی یك سرمایه گذاری نسبت به ارزش مورد انتظار آن تعریف میشود .
ریسك را میتوان هم به صورت مطلق و هم به صورت نسبی انداره گیری كرد .
برای محاسبه ریسك مطلق , ابتدا باید ارزش مورد انتظار , را محاسبه كرد :
كه در آن : ارزش نتیجه ممكن
ارزش وقوع نتیجه
تعداد نتایج ممكن
سپس ریسك مطلق به وسیله انحراف معیار اندازه گیری می شود :
و ریسك نسبی به وسیله ضریب تغییر ارزیابی می شود.
