مقاله حسابداری کاربردی
امروزه آموزش با شیوه های نوینی ارائه میشود و یکی از این شیوه ها آموزش مجازی میباشد که از جهات مختلفی همچون صرفه جویی در زمان و مکان به صرفه میباشد. نخستین گام در راستای آموزش مجازی را میتوان فرهنگ سازی ،ایجاد اعتماد و باور مردم نسبت به کیفیت بالای آموزش و مدرک آن عنوان کرد. این مرکز با بیش از ۱۰۰ مدرس و اعضای هیئت علمی دانشگاه قرارداد همکاری در جهت تدوین محتوا اعم از جزوات درسی ، امکانات مولتی مدیا و همچنین ضبط فیلم های آموزشی نموده است .
در حال حاضر مرکز پارس با اخذ مجوزهای لازم اقدام به آماده سازی بیش از 4۰۰ دوره ی آموزشی در شاخه های مختلف علمی نموده است. یکی از این دوره ها ، دوره آموزشی حسابداری کاربردی یک دوره آموزشی بسیار کاربردی و علمی زیر گروه شاخه حسابداری در مرکز آموزش مجازی پارس می باشد.
چكیده ( حسابداری کاربردی )
در دنیای امروز كه هر روز شكل تازه ای از ارتباطات اقتصادی به وجود می‌آید و افراد و شركتها و مؤسسات با یكدیگر در ارتباط می‌باشند و تغییرات مالی آنها بر یكدیگر تأثیر دارد و روز به روز این فعالیتها پیچیده‌تر میشود این عوامل باعث می شود كه نقش حسابداری به عنوان فراهم كنندگان اطلاعات مالی با استفاده از استانداردهای حسابداری برای استفاده كنندگان بیشتر مشخص گردد. نیاز روز افزون موسسات و سازمانها به اطلاعات صحیح و بهنگام جهت بكارگیری در فرآیند تصمیم گیری مدیران، مقوله‌ای اجتناب ناپذیر است. در این راستا سیستم اطلاعات مدیریت منبع اصلی ارائه اطلاعات بشمار می‌آید. سیستم اطلاعات حسابداری به عنوان مهمترین زیر مجموعه این سیستم، اطلاعات مالی متنوعی را در اختیار استفاده كنندگان این نوع اطلاعات، خصوصا " مدیران هر سازمان" قرار می دهد. به طور كلی اطلاعات حسابداری بایستی از ویژگی‌های خاصی برخوردار باشد تا در فرآیند تصمیم گیری مورد استفاده قرار گیرد. ویژگی‌های كیفی این گونه اطلاعات نظیر مربوط بودن، و قابلیت اتكاء از جمله خصیصه‌هایی است كه بر میزان بكار گیری اطلاعات به‌موقع (بهنگام) تأثیر می گذارد. در این مفاله مختصری در مورد تعاریف حسابداری و تاریخچه و انواع مختلف حسابداری و اهمیت آن بحث شده است.
1- مقدمه
حسابداری یك سیستم اطلاعاتی است كه با فراهم كردن اطلاعات لازم كمك می كند تا سرمایه گذارها، اعتبار دهندگان، مدیران و دولت نسبت به مسائل اقتصادی بهتر بتوانند تصمیم بگیرند. برای مثال اگر شخصی بخواهد در شركتی سرمایه گذاری كند، تمایل دارد كه وضعیت مالی آن شركت و یا نتایج عملیات آن شركت را در طی سالهای قبل بداند. موضوعاتی كه بصورت گزارش های مالی توسط حسابداران تهیه می شود. حسابداری به منظور جوابگویی به نیازهای انسان بوجود آمده است به همین دلیل با گذشت زمان و به موازات گسترش فعالیتهای اقتصادی و افزایش پیچیدگی آن، هدفها و روشهای حسابداری برای جوابگویی به نیازهای اطلاعاتی، توسعه یافته است چرا كه اشخاص، شركتها و دولت برای تصمیم گیری در مورد توزیع مناسب منابع مالی نیاز به اطلاعاتی قابل اتكا دارند كه این اطلاعات را به یاری حسابداری میتوان بدست آورد. از سوی دیگر انجام سرمایه گذاری یكی از مواد ضروری و اساسی در فرایند رشد و توسعه اقتصادی كشور است و سرمایه گذاران نیز از بعد عرضه سرمایه، تا حد امكان سعی دارند منابع مالی خود را به سوئی سوق دهند كه كمترین ریسك و بیشترین بازده را داشته باشد. یعنی بدنبال برآورد ریسك سرمایه گذاری خواهند بود. این در حالی است كه یكی از مبانی اساسی برای محاسبه ریسك بازار شركتها، استفاده از اطلاعات تولید شده توسط سیستم حسابداری است.
2- تعاریف و كلیات
حسابداری یك سیستم است كه در آن فرایند جمع آوری، طبقه بندی، ثبت، خلاصه كردن اطلاعات و تهیه گزارش های مالی و صورتهای حسابداری در شكل ها و مدل های خاص انجام می‌گیرد تا افراد ذینفع درون سازمانی مثل مدیران و یا برون سازمانی مثل بانكها، دولت و ... بتوانند از این اطلاعات استفاده كنند. حسابداری به عنوان یك نظام پردازش اطلاعات، داده‌های خام مالی را دریافت نموده آنها را به نظم در می‌آورد. محصول نهایی نظام حسابداری گزارش ها و صورت های مالی است كه مبنای تصمیم گیری اشخاص ذینفع (مدیران، سرمایه گذاران، دولت و ... ) قرار می‌گیرد.
3- تاریخچه حسابداری
شاید زمانی كه لوكاپا چولی در سال 1494 میلادی پایه های اصلی حسابداری را در اروپا بنا می‌كرد حتی گمان نمی‌كرد كه روزی حسابداری تا این حد پیشرفت كند. اگر بخواهیم حسابداری و تاریخچه آن را بررسی كنیم باید به سالها پیش از لوكاپا چولی برگردیم. خوارزمی، دانشمند معروف ایرانی، برای اولین بار درباره مفهوم صفر، شیوه نگارش نشانه‌ای اعداد و شمارش دهدهی در رساله " جبر و مقابله " توضیحاتی را داد و جالب است بدانید سیستم دهدهی كنونی در واقع ترجمه این رساله است كه بوسیله لئونارد فیبوناچی در ایتالیا انجام گرفت و از آن طریق عالمگیر شد.
میتوان گفت كه پیشرفت حسابداری در اواخر قرون وسطی مدیون سوداگران است به همین دلیل سیستمهای حسابداری به تدریج پیشرفت كرد و جایگزین سیستمهای قدیمی‌تر شد. البته نقش رشد اقتصادی را نمی توان نادیده گرفت.
لوكاپاچولی در قرن 15 میلادی رساله ای نوشت و فصلی از این رساله را به حسابداری اختصاص داد و برای نخستین بار سیستم حسابداری دو طرفه را توصیف و دفاتر اصلی حسابداری را تشریح كرد.
جای تذكر است كه محمدبن محمد ابوالوفای بوزجانی در قرن دهم میلادی یعنی پنج قرن قبل از لوكاپاچولی رساله ای به نام ضروریات علم حسابداری برای كاتبان و كاسبان نوشت كه راهنمای خوبی در حساب عملی بود. اما متأسفانه پژوهشی درباره این كتاب صورت نگرفت.
در طول دو قرن بعدی تنها یك پیشرفت عمده در حسابداری دوبل اتفاق افتاد و آن تفكیك اموال شخص حاكم از حسابهای دولتی و تفكیك اموال شخصی تاجر از حسابهای تجارتخانه توسط سیمون استوین ریاضی دان هلندی بود (فرض تفكیك شخصیت) در نتیجه حساب سرمایه در سیستم حسابداری دوبل ایجاد شد.
با توجه به پیشرفتهای انجام شده از نظر اقتصادی و اجتماعی عناصر اصلی سیستم حسابداری دوبل همچنان بدون تغییر باقی مانده است. دلیل بقای این سیستم در این فاصله طولانی، سادگی اصول، انعطاف پذیری و قابلیت آن در ثبت، انتقال و گزارش اطلاعات متنوع در قالب صورتهای قابل اعتماد و مفهوم است.
البته پیشرفتهائی از نظر روشها و شیوه های حسابداری صورت گرفته است و شاخه هایی در حسابداری پدید آمده است اما تمام آنها مبتنی بر سیستم دوبل یا دو طرفه است.
4- انواع حسابداری
مهمترین شاخه های حسابداری عبارتند از حسابداری صنعتی، حسابداری مالی، حسابرسی، حسابداری دولتی و حسابداری مدیریت.
4-1- حسابداری صنعتی
این حسابداری كه بتدریج و پس از انقلاب صنعتی روی داد در جهت نیاز به دانستن بهای تمام شده محصولات تولیدی بود. در این نوع از حسابداری هدف اصلی سیستم دانستن بهای تمام شده یك واحد از نظر تمامی عوامل هزینه میباشد. همزمان و همراه با تكامل ابزارها و شیوه های تولید، در سده های بعد، روشها و شیوه‌های هزینه‌یابی پیشرفتهای ابداع و بكار گرفته شد كه هزینه عملیات را بدرستی شناسایی نماید.
حسابداری صنعتی امروزه ثمره این فرایند شتاب آمیز تكاملی است که اصولا" همان هدف اندازه گیری و گزارش بهای تمام شده محصولات، خدمات و فعالیتها را دنبال می‌كند.
4-2- حسابداری مالی
این نوع از حسابداری را می توان حسابداری گزارش نیز نامید. زیرا هدف اصلی در این نوع از حسابداری، تهیه صورتهای مالی اساسی میباشد كه مورد نیاز استفاده كنندگان از این صورتهای مالی است. شاید بتوان گفت كه دلیل اصلی پیدایش این نوع حسابداری، اصل تفكیك شخصیت میباشد. این اصل امكان مشاركت صاحبان سرمایه ای را كه به تجارت نمی پرداختند ممكن ساخت و به این شكل باعث رشد و توسعه بنگاه های تجاری شد. این نوع از مشاركت باعث پیدایش سهام و بازار بورس شد. البته دلیل اصلی ایجاد بازار بورس را می توان، افزایش شمار شركتهای سهامی دانست.
یكی دیگر از موضوعات اصلی كه در این دوران تأثیر اساسی بر رشته حسابداری گذاشت برقراری مالیات بر درآمد بود. این نوع از مالیات كه در اغلب كشور های صنعتی اروپا وسیله ای برای تأمین عدالت اقتصادی است از اوایل قرن نوزدهم ایجاد و به تدریج جزئی از نظام مالیاتی كشورها شد. تعیین مالیات بر درآمد مستلزم شناخت دقیق سود خالص بود و لازمه این شناخت نگهداری حسابها و دفاتر منظم و تهیه صورتهای مالی كه میزان سود را به درستی نشان دهد. به این ترتیب دولتها به صورت یكی از اصلی ترین استفاده كنندگان از صورتهای مالی مؤسسات درآمدند.
دیگر استفاده كنندگان از این صورتهای مالی عبارتند از بانكها، اعتبار دهندگان، بستانكاران بلند مدت و كوتاه مدت، فروشندگان، مشتریان، كاركنان، سرمایه‌گذاران بالقوه، كارگزاران بازار سرمایه، جامعه و مدیریت مؤسسه.
4-3- حسابداری دولتی
اندیشه كنترل عمومی بر هزینه های دولت از اواخر قرن نوزدهم میلادی به بعد پدید آمد و دولتهای برخی از كشور های اروپایی مكلف شدند كه درآمدها و هزینه های سالانه خود را پیش بینی و به تصویب مجلس نمایندگان برسانند و بدین ترتیب، تنظیم و تدوین بودجه دولت متداول گردید پیدایش و رواج سیستم بودجه، سیستم حسابداری متناسبی را طلب می كرد كه این جریان به پیدایش حسابداری دولتی به صورت رشته‌ای متمایز انجامید.
4-4- حسابداری مدیریت
در اواخر قرن نوزدهم مدیریت علمی به عنوان رشته‌ای خاص توسط فردریك تیلور مطرح گردید. مدیریت علمی بطور بسیار خلاصه، روش برخورد منظم و منطقی با مسائل سازمانها به منظور یافتن مناسب‌ترین راه برای انجام هر كار است و بر كسب اطلاع دقیق و كامل از آنچه می‌گذرد و نتایجی كه بر اثر هرگونه تغییر حاصل میشود تأكید دارد. این نوع از مدیریت نیاز زیادی به اطلاعاتی از قبیل بهای تمام شده محصولات و خدمات، مقدار تولید، هزینه اجزاء مختلف تولید، قیمت فروش محصولات و خدمات و ظرفیت منابع مختلف نظیر ظرفیت تولیدی ماشین آلات و تجزیه و تحلیل این اطلاعات داشت. این جریان، نیاز به اطلاعات و بخصوص اطلاعات مالی را فزونی بخشید. افزایش استفاده مدیران از اطلاعات مالی موجب شد كه روشهای هزینه یابی تولیدات، خدمات و فعالیتها بهبود و توسعه یابد و اطلاعات مفصل تری از جنبه های مختلف مالی فعالیتها فراهم آید.
بدین ترتیب، حسابداری مدیریت به عنوان رشته‌ای خاص در اوایل قرن حاضر شكل گرفت.
4-5- حسابداری منابع انسانی
یكی از مباحث جدید در دانش حسابداری، نگرش نوین به منابع انسانی به عنوان یكی از موثرترین عوامل مولد در ایجاد درآمد موسسات است. در این مبحث، ارزش اقتصادی منابع انسانی به مثابه دارایی با اهمیت موسسه تلقی و امكان ارایه آن در صورتهای مالی مطرح می گردد.
4-5-1- تعریف حسابداری منابع انسانی
حسابداری منابع انسانی عبارت است از شناسایی و ارزیابی منابع انسانی موسسه و گزارشگری به اشخاص ذینفع. در این تعریف سه بخش اساسی پیرامون منابع انسانی وجود دارد:
شناسایی: تشخیص كمیت و كیفیت آن و تهیه آمار مناسب.
ارزیابی: اندازه گیری ارزش اقتصادی و تعیین میزان مالی آن.
گزارشگری: تنظیم و ارایه گزارش‌های مالی مناسب در مورد آن.
5- حسابداری در ایران
حسابداری در ایران امروز، با تعریف ها، مفاهیم و بازتاب عملكرد گسترده‌اش، جایگاه مناسبی در نظام مالی و اقتصادی یافته است. بازتاب این امر را می توان در توجه خاص مدیران به حسابداری و استفاده از اطلاعات مالی در تصمیم‌گیریها و سیاست‌گذاری‌های استراتژیك موسسه‌ها و شركتهای تحت نظارتشان مشاهده كرد. در سطح كلان نیز شاهد اعتماد و اتكای نظام مالی كشور به رسیدگی‌های حسابرسان، بررسی اسناد و مدارك فعالیتهای مالی به وسیله آنان و قضاوت نهایی ایشان هستیم كه در قالب گزارش حسابرسی منتشر می شود.
نخستین انتشارات مستقیم به حسابداری و حسابرسی در ایران بخشنامه 13/11/1314 میباشد كه برای بار اول از اصطلاحاتی از قبیل بیلان ( ترازنامه ) – بدهكار و بستانكار صحبت می شد كه خود مقدمه‌ای برقوانین مالیاتی سالهای بعد بود.
همچنین در سال 1322 قانون مالیات بر در آمد تدوین شد. با وجود اینكه این قانون هرگز به مورد اجرا گذاشته نشد ولی اصطلاحاتی از قبیل هزینه و درآمد در آن به كار رفته بود. حسابداری به روش جدید در ایران بیشتر به مؤسسات خارجی كه در ایران مشغول به كار بودند، موسوم شد. این مؤسسات عبارت بودند از شركت سابق نفت – بانك شاهی و سایر مؤسسات و بانكهای خارجی. سپس نیز در بانك ملی ایران و سایر بانكهای ایران رواج یافت.
انجمن حسابداران خبره كه در سال 1353 بوجود آمده بود، در آذرماه 1350 لایحه تأسیس شركتهای سهامی حسابرسی به تصویب كمیسیون های مجلسین رسید. این شركت در حال حاضر عملیات حسابرسی كلیات مؤسسات دولتی مستقل و نیمه مستقل (سازمان های دولتی به غیر از وزارت خانه ها و شركتها ) مؤسساتی كه از دولت كمك مالی دریافت میكنند را عهده‌دار میباشد.
6- ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری برای استفاده كنندگان برون سازمانی
اطلاعات حسابداری كه به تصمیم گیرندگان برون سازمانی ارایه میشود در قالب گزارش‌ها و صورتهای مالی است كه شامل صورتحساب سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد است كه به علت نقش نداشتن استفاده‌كنندگان در تهیه این گزارش‌ها، مجامع دولتی و موسسات علمی و حرفه‌ای حسابداری، واحدهای گزارشگر را به رعایت اصول و استانداردها موظف می كنند تا استفاده كنندگان با اعتماد كامل، این نوع اطلاعات و گزارش‌ها را برای تصمیم گیری مورد استفاده قرار دهند. همچنین این گزارش‌ها و اطلاعات باید از ویژگی‌های كیفی خاصی برخوردار باشند تا برای تصمیم‌گیری، مفید و قابل استفاده باشند.
7- ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری برای استفاده كنندگان درون سازمانی
مربوط بودن: مربوط بودن یكی از ویژگی‌های مهم اطلاعات حسابداری است. كلیه اطلاعاتی را كه در تصمیم گیری نسبت به یك مساله موثر واقع شود، اطلاعات مربوط می‌نامند. بنابراین، مربوط بودن را میتوان در قالب تأثیر اطلاعات حسابداری بر تصمیم‌های استفاده كنندگان در مورد ارزیابی نتایج رویدادهای گذشته و پیش بینی آثار رویدادهای فعلی یا آتی و یا اصلاح انتظارات آنان بیان كرد. اگر چه این ویژگی در تهیه گزارش‌های برون سازمانی و درون سازمانی اهمیت زیادی دارد، اما اهمیت آن در بررسی‌های درون سازمانی بیشتر است.
به موقع بودن: به موقع بودن یعنی این كه اطلاعات حسابداری در زمان مناسب در دسترس استفاده كنندگان قرار گیرد زیرا بسیاری از انواع اطلاعات به ویژه اطلاعات مالی، با گذشت زمان به سرعت ارزش و فایده خود را از دست می‌دهند. ویژگی به موقع بودن اطلاعات، در مورد گزارش‌های درون سازمانی به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا این‌گونه اطلاعات، اغلب برای كنترل و اعمال نظارت بر عملیات روزانه به كار می‌رود.
اهمیت: اهمیت به این مفهوم به كار می‌رود كه اطلاعات حسابداری باید به صورت خلاصه از انبوه اطلاعات، استخراج و ارایه گردد به نحوی كه برای استفاده كنندگان معنا داشته باشد. اگر اطلاعات بیش از حد متعارف ارایه شود اطلاعات مرتبط با تصمیم گیری، در میان انبوه اطلاعات گم خواهد شد و استفاده كنندگان نخواهد توانست تصمیم گیری صحیحی انجام دهند. به عبارت دیگر همان گونه كه اطلاعات كم موجب می گردد كه پیش‌بینی و تصمیم‌گیری صحیحی انجام نگردد اطلاعات با جزییات زیاد و غیر مهم نیز، تصمیم‌گیری را مشكل خواهد كرد. بنابراین اهمیت محدودیت گزینش اطلاعات قابل افشا را ایجاد می‌كند.
قابل مقایسه بودن: قابل مقایسه بودن به این معناست كه اطلاعات تهیه شده در یك شركت یا شركتهای متفاوت بر اساس اصول، روشهای حسابداری، طبقه‌بندی، نحوه افشای حقایق و چارچوب مشابه ارایه شود تا خصوصیات مشابه آنها، مقایسه آنها را امكان‌پذیر سازد.
صحیح بودن: صحیح بودن به معنای ارایه واقعیت‌ها در قالب كمیت‌های قابل اندازه گیری با دقت كافی است. برای این‌كار لازم است حسابداران بدانند چه چیزی را اندازه‌گیری می كنند كه نشان‌‌دهنده موضوع مورد سنجش و اندازه گیری است.
8- حسابرسی و مدیریت بنگاه اقتصادی
حسابداری یك فعالیت اجتماعی – حرفه ای است كه شامل منابع انسانی و غیر انسانی می‌گردد و بین منابع انسانی و غیر انسانی واكنشهای متقابلی وجود دارد و فرهنگ جامعه بر منابع انسانی تأثیر گذار است.
با وجود اینكه حرفه حسابداری كمتر جنبه فرهنگی دارد ولی بدلیل وابستگی آن به جنبه‌های انسانی و واكنشهای متقابل آن، فرهنگ بر حسابداری تأثیر گذار شده است.
یكی از مهمترین تفاوتها در اعمال حسابداری در بین كشورها، تفاوت‌های فرهنگی است. محتوای گزارش‌ها عموما" بستگی به تاریخ، آداب و رسوم و فرهنگ منطقه دارد و بدین دلیل است كه در بعضی كشورها گزارش های مالی، سرمایه‌گذار را مدنظر دارد و در بعضی از كشورها و مناطق، طلبكاران یا اداره كنندگان دولتی را. از آنجائی كه ارزش كار در ارتباط با فرهنگ تعیین میشود لذا تلقی مفاهیم زیر از پارامتر های مهم در تعیین ارزش محسوب می‌گردند.
فردگرائی در مقابل جامعه یا جمع گرائی
فاصله طبقاتی زیاد در مقابل كاهش فاصله طبقاتی
مرد‌گرائی در مقابل زن‌گرائی یا انسان گرائی
اصالت سرمایه در مقابل اصالت معنویت یا اصالت كار
پنهان كاری در مقابل آشكار سازی
ارزشهای جوامع نیز از لحاظ بعد زمانی با یكدیگر متفاوتند. بعضی از جوامع بر گذشته و برخی دیگر بر حال و آینده تكیه دارند. برخی ممالك مانند آمریكا بر " من " تكیه دارد ولی ژاپن بر " ما " تكیه دارد. برخی بر فرد و سرمایه و برخی دیگر جامعه و كار اصالت می‌دهند. این فرهنگ‌ها گزارش‌های مالی متفاوت، نوع رسیدگی‌های متفاوت و كنترل‌های متفاوتی را نیز طلب میكنند و اصل افشاء در هر كدام تفسیر خاص خود را دارد.
نظریه‌ها و رویه‌های حسابداری و حسابرسی با توجه به ساختار اقتصادی و اجتماعی حاكم بر جامعه و هدفهای تعیین شده برای حرفه حسابداری بنا شده است. هدفهای حسابداری و حسابرسی نیز بر انگیخته از اوضاع حاكم بر محیط حسابداری و حسابرسی است و محیط حسابداری و حسابرسی به عنوان یك سیستم فرعی از سیستم كل اقتصاد به گونه‌ای است كه همواره با واحد های اقتصادی، اعتبار دهندگان و حرفه حسابداری در تعامل است.
لذا تعیین هدفهای حسابداری و حسابرسی و گزارش های مالی تضاد منافع این سه گروه را در بر خواهد داشت و با توجه به اینكه مدیریت واحد های اقتصادی از عمده ترین تصمیم گیرندگان اقتصادی هستند پس خود نیز جز اصلی ترین استفاده كنندگان گزارش های مالی محسوب می‌شوند.
یكی از فرضیات حسابداری " تفكیك شخصیت است " كه همواره بایستی بین صاحبان واحدهای اقتصادی و شخصیت مستقل واحدهای اقتصادی تمایز قایل شد. زیرا صاحبان واحد اقتصادی شكلی از بستانكاران هستند كه در واحد اقتصادی دارای منافعند و در این راه مالكان باید بدانند كه مدیر نیستند و مدیران هم باید بدانند كه مالك واحد اقتصادی نیستند. رشد سریع و بی‌امان نیازهای اطلاعاتی استفاده كنندگان حسابرسان را پذیرش مسئولیت بیشتری در مقابل جامعه دعوت می‌كند و اعتبار اطلاعات به درجه درستی و صحت آنها وابستگی شدید خواهد داشت.
محیط كنترلی تركیبی از موارد زیر است:
طرز تفكر مدیریت و چگونگی اجرایی كردن آن
نمودار سازمان
نحوه مدیریت منابع انسانی
پیش بینی مالی و بودجه ای
حسابرسی داخلی
به عبارت دیگر، كنترل فرایندی است از سیاستها و روشهایی كه برای كسب اطمینان نسبی از دستیابی به هدفهای سازمانی ایجاد می‌گردد. به طور كلی میتوان گفت كه هدف اساسی در ایجاد و رسالت واحدهای حسابرسی داخلی كمك به مدیریت واحد اقتصادی در اداره كردن امور شركت به بهترین وجه است. لذا رسیدگی حسابرسان داخلی اغلب حسابرسی عملیاتی است زیرا هدف آنان تعیین تأثیر رویه‌ها و روش های موجود بر كارائی عملیات واحد اقتصادی است. نتیجه پایانی كار آنان نیز تهیه گزارش مبتنی بر پیشنهادهای بهبود نحوه انجام عملیات به مدیریت است كه خود مؤید اهداف فوق است.
دامنه كار حسابرسان داخلی محدود به فعالیتها و رویدادهای مالی واحد اقتصادی نمی‌شود بلكه بررسی و ارزیابی تأثیر سیستم كنترل‌های داخلی حسابداری و اداری را نیز شامل می‌گردد. به همین دلیل است كه حسابرسان داخلی می توانند به عنوان بازوی توانمند مدیریت در اداره و كنترل كیفیت و كارائی واحد های اقتصادی از جنبه های مادی (سود آوری) و معنوی (نیروی انسانی) محسوب شوند. گرچه ارزش اقتصادی حسابرسی داخلی مانند سایر منابع ، به ظرفیت مدیران برای استفاده از توان بالقوه این ابزار كارآمد و ارزشمند در جهت نیل به اهداف سازمان وابسته است ولی نباید فراموش كرد كه حسابرسی داخلی خود نیز به عنوان بخشی از كار گروهی سازمانی تلقی می شود نه به عنوان یك شغل متمایز و مجزا از وظایف حسابدار. زیرا حسابرسی داخلی آمیخته ای از فرایند كنترل و برنامه ریزی در سیستم اطلاعات مدیریت است كه محصول فعالیت آن اطمینان از سودآوری و تداوم فعالیتهای اقتصادی و تأمین امنیت شغلی برای كاركنان و در نهایت تشخیص حدود كارائی مدیران و كوششهای مستمر آنان است. معذالك استقلال، شایستگی و داشتن مهارت و توانائی حسابرسان داخلی در صورتی كه جایگاه شغلی و گرایش دهی آن مدنظر و مورد استفاده بهینه قرار گیرد می‌تواند به عنوان یك منبع اقتصادی دارای منافع آتی فراوانی باشد.
