مقاله باغبانی و میوه کاری
مقاله باغبانی و میوه کاری
مرکز توسعه آموزش مجازی پارس بنا به اهمیت دانش باغبانی و میوه کاری در بخش باغبانی اقدام به ارائه مقاله زیر نموده است تا در دسترس علاقمندان قرا گرفته باشد. باغبانی عبارت است از علم کاشت وپروش گیاهان زینتی؛ گیاهان داروویی ودرختان میوه و طراحی فضای سبز. باتوجه به افزایش جمعیت و اهمیت اقتصادی و ارزش غذائی محصولات باغی در سراسر دنیا دستیابی به محصولات با کمیت و کیفیت بالا ضروری به نظر می رسد ، که تمامی جوامع نگاه ویژه ای به این امر دارند و لذا دستیابی به خودکفائی در زمینه محصولات کشاورزی به خصوص باغبانی مستلزم بهره گیری از علوم پیشرفته روز دنیا در این زمینه می باشد ، در این مجال سعی بر این است مطالبی مختصر و مفید جهت استفاده علاقه مندان عزیز ارائه گردد .
میوه کاری
میوه تخمدان رشد کرده می‌باشد که در اثر گرد ه افشانی و تلقیح و یا بدون عمل گرده افشانی و تلقیح حاصل می‌شود. به طور کلی میوه های درختان میوه را می‌توان به سه گروه تقسیم کرد:
• میوه ساده
• میوه مرکب
• میوه های مجتمع
میوه های ساده: این نوع میوه‌ها از رشد یک تخمدان حاصل می‌شوند و شامل میوه های دانه دار مثل سیب، گلابی، به، زالزالک و ازگیل، میوه های هسته دار( شفت) همانند بادام، زردآلو، گوجه، شلیل، گیلاس، آلبالو، زیتون و نارگیل، میوه های سته همچون انگور، انگور فرنگی، کیوی فروت، خرما، خرمالو، موز، سنجد، انار و مرکبات می‌باشند. میوه های آجیلی از نوع میوه های خشک ناشکوفا می‌باشند و از میوه های آجیلی می‌توان به پسته، گردو، بلوط و فندق اشاره نمود. در فندق و بلوط پوسته یا برگ سبز بر روی این میوه‌ها منشأ برگی داشته و از تخمدان میوه بشمار نمی‌آید.
میوه های مرکب: میوه های چندگانه یا مرکب از گل‌های متعددی که روی یک گل آذین قرار گرفته و دارای مادگی ساده می‌باشند، حاصل می‌شوند. این گل‌ها حاوی مادگی ساده و به طور جداگانه عمل گرده افشانی و تلقیح انجام می‌دهند. میوه آناناس، انجیر و توت از میوه های مرکب به شمار می‌آیند.
میوه های مجتمع: میوه های مجتمع یا توده ای از یک گل که حاوی مادگی‌های متعدد بوده و روی نهنج مشترک قرار دارند، به وجود می‌آیند. میوه تمشک و توت فرنگی مجتمع می‌باشند. میوه حقیقی تمشک از تجمع شفتکها میوه های حقیقی توت فرنگی روی نهنج گوشتی گنبدی شکل حاصل می‌شوند.
میوه‌ها، از نظر نیاز های دمایی، به دو دسته تقسیم می‌شوند: میوه های مناطق معتدله و میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری. میوه های مناطق معتدله، همگی خزان دار بوده، برای رشد دوباره احتیاج به یک دوره سرمای زمستانه دارند تا از حالت خفتگی بیرون آیند. میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری ممکن است همیشه خزان دار باشند و بیشتر در مناطق گرم و نیمه گرم دنیا می‌رویند، و آن‌هایی که از این گروه خزان دار هستند به سرمای بسیار کمی نیاز دارند.
مرحله رویشی درختان میوه
درختان میوه بعد از گذراندن دوره نونهالی و انتقال به دوره بلوغ می‌رسند. دوره نونهالی در گونه های مختلف درختان میوه متفاوت می‌باشند. دوره نونهالی ارقام مختلف سیب 3-6 سال، گلابی 3-8 سال، به و زردآلو 2-4 سال، گیلاس 3-4 سال و در هلو 2-3 سال می‌باشد.
دوره نونهالی یک مرحله فیزیولوژیکی می‌باشد که نمی‌توان گیاه را در این دوره وادار به گل‌دهی نمود. مرحله نونهالی با یک دوره انتقال به آغاز گل‌دهی ختم می‌شود. دوره آغاز گل‌دهی به طور تقریبی 2-5 سال ادامه می‌یابد. در دوره نونهالی رشد رویشی و رشد شاخه های یک ساله بیشتر می‌باشد. در مرحله رویشی درختان میوه، برگ‌ها شفاف بوده، عادت نیمه دایم سبز در درختان خزان پذیر و آسان ریشه دار شدن قلمه های تهیه شده از ساقه از علائم نونهالی می‌باشد.
محل نزدیک طوقه درختان میوه و شاخه‌هایی که از این محل حاصل می‌شوند و در ضمن ریشه های نزدیک طوقه در مرحله نونهالی می‌باشند و تهیه قلمه از قسمت‌های فوق به علت دارا بودن عوامل کمکی ریشه زایی بهتری برخوردار می‌باشند. برای تبدیل گیاهان بالغ سخت ریشه زا به گیاهان نونهال آسان ریشه زا می‌توان از روش پیوند مکرر (پیوند آبشاری) بر روی پایه بذری استفاده کرد. هرس شدید موجب بازگشت درخت به نونهالی نمی‌گردد. مگر در صورت کف بر نمودن درخت که موجب تشکیل شاخه های جدید از محل نزدیک طوقه، که حالت نونهال دارد، سبب حاصل شدن درخت نونهال می‌شود.
گرده افشانی در درختان میوه
تولید مثل جنسی و بقای میوه بر روی درخت، منوط به وجود دانه می‌باشد که در اثر گرده افشانی و تلقیح تخمک حاصل می‌شود. در اثر پاره شدن بساک ها و آزاد شدن دانه های گرده که متقارن با باز شدن کامل گل است، عمل گرده افشانی آغاز می‌شود. در برخی از درختان میوه، نوع دانه گرده در کیفیت دانه و یا گوشت میوه می‌تواند تأثیر گذار باشد. اگر دانه گرده در کیفیت دانه که احتمال دارد بخش خوراکی میوه را تشکیل دهد، تأثیر گذار باشد آن را پدیده ردگذاری می‌نامند. برای مثال اگر بادام مغز شیرین توسط دانه های گرده بادام تلخ گرده افشانی شود، میوه های حاصل دارای مغز تلخ خواهد بود. تأثیر نوع گرده در کیفیت گوشت میوه را فراردگذاری می‌نامند. برای مثال نوع گرده پایه های نر درخت خرما در کیفیت میوه پایه های ماده تأثیر گذار می‌باشد. پدیده فراردگذاری در میوه های خزان دار به وجود نمی‌آید. برای بقای میوه و رشد و نمو آن عمل گرده افشانی و تلقیح شرط اساسی می‌باشد. با این وجود برخی از گونه‌ها میوه های بی دانه یا بکر بار حاصل می‌کنند.
تشکیل و رشد میوه
تشکیل میوه: با عمل گرده افشانی، دانه گرده روی کلاله جوانه می‌زند و لوله گرده حاصل شده پس از عبور از خامه وارد تخمدان گردیده و از طریق سٌفت به تخمک وارد می‌شود و در نتیجه عمل لقاح انجام می‌گیرد. به دنبال عمل گرده افشانی و تلقیح، تشکیل میوه شروع می‌شود و رشد و رشد و نمو خود را آغاز می‌کند. تخمک تلقیح یافته داخل تخمدان، مقادیر زیادی جیبرلین تولید می‌کند که در رشد و نمو میوه و بقای آن تأثیر دارد. محرک هورمونی از جنین جوان در حال نمو آغاز می‌شود و از ریزش میوه جلوگیری می‌کند. تمامی گل‌های تشکیل شده بر روی درخت به میوه تبدیل نمی‌شود. وسعت این ریزش در میوه های دانه دار در حدود 92-95 درصد، در میوه های هسته دار 80-90 درصد و در مرکبات 97-5/99 درصد می‌باشد. به عبارت دیگر در میوه های دانه دار8-5 درصد، در میوه های هسته دار 10-20 درصد و در مرکبات 3-5/0 درصد از گل‌ها در نهایت به میوه تبدیل می‌شوند.
طول عمر یک تخمک عامل اصلی تعیین کننده در تشکیل میوه می‌باشد و اگر در طول یک دوره خاصی، تلقیح صورت نگیرد، کیسه جنینی زیست پذیری خود را از دست می‌دهد. اگر از طول عمر تخمک، زمان گرده افشانی تا عمل لقاح کسر شود، دوره گرده افشانی مؤثر بدست می‌آید و در طول این دوره باید عمل تلقیح انجام گیرد. طول عمر تخمک به گونه های مختلف درختان میوه، درجه حرارت و شرایط تغذیه گیاه بستگی دارد. مثلاً در گلابی در 5 درجه سانتی‌گراد رشد لوله گرده 12 روز و در 15 درجه سانتی‌گراد به 2 روز کاهش می‌یابد. طول عمر تخمک گلابی 11 روز می‌باشد. بنابراین در 5 درجه سانتی‌گراد، دوره گرده افشانی مؤثر صفر می‌باشد. اکثر درختان میوه حالت خود تنکی دارند و بعد از ریزش گل‌های تلقیح نیافته، ریزش میوه های ریز و چندین ریزش طبیعی در طول فصل رشد، بالاخره بار نهایی درخت مشخص می‌گردد.
رشد میوه: بعد از تشکیل میوه، مراحل رشد و نمو آن آغاز می‌شود. مراحل مختلف رشد میوه شامل مرحله تقسیم سلولی، حجیم شدن سلول‌ها، رسیدن فیزیولوژیکی و رسیدن کامل میوه می‌باشد. دوره تقسیم سلولی بستگی به گونه های مختلف میوه دارد. در انگور فرنگی و تمشک، هنگام باز شدن گل‌ها، دوره تقسیم سلولی به اتمام می‌رسد. در حالی که در آلبالو 2 هفته، آلو و هلو 4 هفته، انگور 6 هفته، سیب 5-4 هفته، گلابی 9-7 هفته بعد از گل‌دهی و در میوه های آواکادو و توت فرنگی، دوره تقسیم سلولی تا اواخر رشد میوه ادامه می‌یابد. تقسیم سلولی از دم میوه آغاز شده و در برون بر میوه طولانی‌تر از گوشت میوه می‌باشد. بعد از تقسیم سلولی، دوره بزرگ شدن سلول‌ها و تشکیل فضای بین سلولی آغاز می‌شود و فرابر میوه بزرگ می‌گردد که آن را دوره نمو میوه می‌نامند. بنابراین مجموعه رشد و نمو میوه شامل تقسیم سلولی، بزرگ شدن سلول‌ها و تشکیل فضای بین سلولی می‌باشد که به صورت افزایش حجم میوه یا افزایش وزن میوه در طی زمان نشان داده می‌شود.
عوامل متعدد از قبیل تراکم محصول، میزان حرارت، رطوبت خاک، سطح مؤثر برگ در عمل فتوسنتز، محلول پاشی با مواد تنظیم کننده رشد بر روی میزان رشد میوه‌ها تأثیر زیادی دارد. وجود دمای کافی در طی فصل رشد از موارد ضروری برای رشد و نمو میوه و رسیدن مطلوب آن می‌باشد. از زمان کاشت تا رسیدن کامل میوه به مجموع حرارتی معین که آن را ذخیره واحد حرارتی و یا فتو ترمال می‌نامند، ذخیره واحد حرارتی به صورت درجه-روز نشان داده می‌شود. برای محاسبه آن حداقل دمای لازم برای رشد گیاه ( صفر گیاهی) که معمولاً 10 درجه سانتی‌گراد می‌باشد از دمای متوسط روزانه کسر می‌شود. برای مثال از زمان تشکیل تا رسیدن کامل میوه های سیب به 2000- 900 برای رسیدن میوه های انگور به 1900-1500 درجه-روز واحد حرارتی نیاز است.
میوه‌هایی که دارای سلول‌های بیشتر و کوچک‌تر می‌باشند، عمر انباری بیشتری نسبت به میوه های درشت‌تر که دارای سلول کم و اندازه سلولی بیشتر هستند، می‌باشد. در طی فصل رشد، وزن مخصوص میوه به تدریج کاهش می‌یابد. زیرا سلول‌های فرابر میوه درشت‌تر شده و فضای بین سلولی افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر حجم میوه نسبت به وزن آن، افزایش نشان می‌دهد. به طور استثناء در برخی از میوه‌ها همانند انگور، وزن مخصوص میوه در طی فصل رشد افزایش می‌یابد.
ریزش گل و میوه
در گونه های مختلف درختان میوه هنگام گل‌دهی، رشد و نمو میوه ریزش‌های طبیعی انجام می‌گیرد. این ریزش را خود تنکی می‌نامند. این ریزش‌ها، اغلب ناشی از عدم لقاح در گل‌ها و یا میوه های جوان می‌باشد. اما ریزش طبیعی که در مراحل بعدی رشد میوه انجام می‌گیرد، هنوز به درستی معلوم نیست و تصور می‌رود ناشی از تولید اتیلن باشد که موجب ریزش میوه های در حال رشد می‌گردد. توان هورمونی در عدم ریزش میوه‌ها تأثیر دارد. تصور می‌شود که اکسین، جیبرلین و سیتوکینین باعث تشکیل میوه می‌شوند. در ضمن عدم تغذیه کافی نیز عامل عمده در ریزش میوه‌ها می‌باشد. هنگامی که دانه در حال رشد می‌باشد، جیبرلین تولید می‌کند و این هورمون نیز به نوبه خود تولید اکسین را تحریک می‌کند.
ریزش در درختانی که دارای میوه های کوچک هستند ( گیلاس و تمشک) مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما ریزش قبل از برداشت در میوه های درشت مثل سیب و گلابی می‌تواند موجب تلفات سنگین گردد. طی دوره رسیدن، در میوه اتیلن تولید می‌شود که موجب رسیدن ریزش می‌گردد. محلول پاشی توسط مشتقات مصنوعی اکسین از ریزش میوه های دانه دار جلوگیری می‌کند. ریزش زمانی انجام می‌گیرد که لایه سلول‌های متصل کننده میوه به شاخه سست می‌گردد. در میوه‌هایی که نمی‌ریزند، این سلول‌ها توسط تیغه میانی که حاوی رسوبات پکتات کلسیم و منیزیم می‌باشند اتصال سلول‌ها را به هم دیگر قوی می‌کند. واکنش‌های آنزیمی موجب جایگزین شدن گروه های متیل به جای کلسیم می‌شود و این پدیده سبب حل شدن تیغه میانی گردیده و اتصال میوه به شاخه سست می‌گردد.
در مرحله جدا شدن میوه از شاخه ابتدا در اثر عمل آنزیم پکتین متیل استراز اتصال سلول‌ها کم می‌شود و در مرحله بعدی آنزیم پلی گالاکتورونیداز ملکول‌های زنجیره دار را شکسته و موجب جدایی میوه از شاخه‌ها می‌شود. در مراحل فوق، اتیلن فعالیت آنزیم‌هایی را که تیغه میانی را حل می‌کنند، فعال می‌سازد. محلول پاشی توسط NAA فعالیت آنزیمی را کاهش می‌دهد و در حین محلول پاشی باید درخت دارای برگ های سالم و سبز باشد. زیرا هورمون‌ها از طریق برگ به محل اتصال میوه انتقال می‌یابند.
مواد کمکی از قبیل توین -20 جذب هورمون‌ها را افزایش می‌دهد. لایه جدا شونده در ریزش‌های زود هنگام، در ناحیه دم میوه و شاخه حاصل می‌شود در حالی که در میوه های رسیده، ناحیه جدا شونده در دم میوه به وجود می‌آید. ریزش‌های گل در درختان میوه به علت عدم گرده افشانی می‌باشد. ریزش میوه های تازه بسته شده به علت سقط جنین و ریزش‌های بعدی در اثر رقابت بین میوه‌ها و عدم توازن هورمونی از قبیل افزایش اسید جیبرلیک و کاهش اکسین می‌باشد. در تمامی ریزش‌های گل و میوه، لایه سوایی در دم گل و یا میوه ایجاد می‌شود.
روش‌های ازدیاد درختان میوه
به طور کلی روش‌های ازدیاد درختان میوه می‌تواند به صورت جنسی و یا غیر جنسی باشد.
در روش ازدیاد جنسی از بذر درختان میوه استفاده می‌شود. از مزایای ازدیاد توسط بذر اقتصادی بودن این روش، قابل انبار بودن بذر، حمل و نقل آسان و عدم انتقال بیماری‌های ویروسی می‌باشد. اما از معایب ازدیاد بذر به ویژه در درختان میوه، ناخالصی بذر بوده و در نتیجه درختان تولید شده، شبیه پایه مادر نمی‌باشند. ناخالص بودن بذر اکثر درختان میوه موجب می‌شود که ازدیاد و پرورش درختان میوه، توسط روش‌های غیر جنسی انجام گیرد. در روش غیر جنسی یا رویشی به دلیل استفاده از سلول‌های بدنی، گیاهان تولید شده کاملاً شبیه پایه مادر می‌باشند و به گروهی از گیاهان که به روش غیر جنسی از یک پایه مادر تولید شده باشند، کلون اطلاق می‌گردد. به طور کلی روش‌های ازدیاد غیر جنسی گیاهان شامل خوابانیدن شاخه، قلمه زدن، پیوند و استفاده از پاجوش می‌باشد
مطالعه شرایط محیطی قبل از احداث باغات میوه
شرایط اقلیمی منطقه رشد درختان میوه و میزان باروری آن‌ها تأثیر بسزایی در عملکرد دارد. ارتفاع از سطح دریا و عرض جغرافیایی از عوامل مهم در پراکنش درختان میوه بر روی کره زمین می‌باشد. به طور کلی مناطق کشت درختان میوه را می‌توان به سه گروه عمده تقسیم نمود که شامل مناطق معتدله، مناطق نیمه گرمسیری و گرمسیری می‌باشند. مناطق معتدل، دارای تابستان‌های سرد بوده و اختلاف دما در عرض سال به 50 الی 60 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. میزان بارندگی در این مناطق در حدود 200 الی 300 میلی لیتر در سال بوده و نزولات آسمانی محدود به فصول سر سال می‌باشد.
مناطق نیمه گرمسیری یا مدیترانه ای دارای تابستان گرم و مرطوب و زمستان‌های ملایم با بارندگی بیشتر می‌باشد. در این مناطق میزان بارندگی به 1800 الی 2000 میلی متر در سال می‌رسد و در اغلب فصول سال بارندگی وجود دارد. مناطق گرمسیری دارای درجه حرارت بالا بوده و در برخی موارد به 55 درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد. مناطق گرمسیری به دو زیر منطقه گرم و مرطوب و گرم و خشک تقسیم می‌شوند. احداث باغات میوه با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی منطقه و مقاومت گیاه در مقابل شرایط نامساعد از جمله حرارت‌های بالا و پایین انجام می‌گیرد.
درختان میوه در مناطق معتدل سرد از قبیل سیب، گلابی،گوجه، گیلاس، آلبالو و بِه سرماهای شدید زمستان را تحمل می‌کنند. درختان مناطق معتدل گرم از جمله هلو، بادام، زردآلو،انگور، پسته، فندق، توت و گردو به سرمای شدید حساس می‌باشند. سرماهای دیررس بهاره به درختان مناطق معتدله گرم در برخی از سال‌ها آسیب می‌رساند. درختان میوه مناطق نیمه گرمسیری از جمله چای، زیتون، انار، انجیر، خرمالو، مرکبات، ازگیل و کیوی فروت سرماهای خفیف را تحمل می‌کنند اما به سرماهای شدید حساس می‌باشند. میوه های مناطق گرمسیری از جمله انبه، ازگیل، آواکادو، موز، خرما، نارگیل، پاپایا ( خربزه درختی)، کولا و آناناس سرماهای خفیف را نیز تحمل نمی‌کنند و حداقل دما برای رشد این نوع درختان میوه در حدود 10 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
پراکنش درختان میوه مناطق معتدل در نیم کره شمالی و جنوبی اغلب بین 30 الی 60 درجه و پراکنش درختان میوه مناطق گرمسیری بین 30 درجه شمالی و جنوبی استوا می‌باشد. دمای بهینه در طی فصل رشد از عوامل مؤثر در رشد و نمو درختان میوه و رسیدن کامل محصول بشمار می‌آید و دمای مناسب اکثر درختان معتدله در حدود 25 الی 30 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. درجه حرارت‌های حداکثر و حداقل که بیشتر از دمای بهینه باشد، موجب تقلیل سرعت فتوسنتز و عدم ذخیره کافی کربوهیدرات در گیاه گردیده و جذب مواد غذایی از خاک نیز کاهش می‌یابد. موارد فوق منجر به کاهش عملکرد درختان میوه می‌شود. درجه حرارت‌های حداکثر بحرانی از دماهای کشنده بشمار می‌آیند و موجب خسارت دیدن درختان میوه می‌شوند. مقاومت در برابر تنش محیطی که ناشی از درجه حرارت‌های بالا و پایین، کمبود مواد غذایی، شوری خاک و غیره می‌باشد، توسط گیاه به صورت تحمل یا سختی که به صورت تغییر شرایط پروتوپلاسم و غشای سلول برای مقاومت بوده و یا به صورت اجتناب که سلول‌های گیاه بدون تغییر شرایط پروتوپلاسم به روش ماهرانه از تنش احتراز یا دوری می‌جویند، بروز می‌کند.
عملیات احداث باغات میوه
1. فاصله کاشت: هدف اصلی در احداث باغات میوه، توسعه حداکثر باروری در حداقل زمان در هر هکتار می‌باشد. در این مورد شرایط اقلیمی منطقه، نوع خاک، نوع پایه و عملیات زراعی دخیل می‌باشد. در باغات میوه احتمال دارد از پایه های قوی برای تولید درختان استاندارد و یا پایه های ضعیف برای احداث باغات با سیستم کشت متراکم استفاده شود. در انتخاب فاصله مناسب کشت، رشد نهایی درخت میوه نسبت به شرایط ذکر شده در نظر گرفته می‌شود. قدرت رشد رویشی ذاتی درخت و نوع پایه نیز از عوامل مهم در تعیین فاصله کشت درختان میوه می‌باشد.
فاصله کشت درختان میوه باید طوری انتخاب شود که کنترل آفات و امراض و عملیات زراعی به راحتی انجام گیرد. در یک هکتار زمین، نسبت به رقم، عمق و حاصلخیزی خاک بر روی پایه های قوی معمولاً در حدود 1000-400 درخت و بر روی پایه های ضعیف در حدود 3000- 1700 درخت کشت می‌شود. در جدول صفحه بعد فاصله کشت برخی از درختان میوه با در نظر گرفتن نوع پایه ذکر گردیده است.
نوع درخت پایه مورد استفاده فاصله کشت (متر)
سیب پایه های ضعیف 4-3
سیب پایه های بذری 8-6
گلابی پایه ضعیف 4-3
گلابی پایه بذری 8-7
به به 4-3
هلو هلو 6-5
زردآلو زردآلو 7-5
بادام بادام 7-5
گوجه گوجه 6-5
گیلاس پایه بذری 8-7
گیلاس پایه ضعیف 5-4
آلبالو آلبالو 5-4
پسته پسته 8-6
انار - 4-3
انجیر - 8-6
گردو گردو 12-10
زیتون زیتون 7-5
مرکبات نارنج سه برگ 5-4
مرکبات نارنج 7-6
2.روش احداث باغ: روش احداث باغ می‌تواند به صورت کشت مربع، مستطیل و یا مثلث باشد. در روش کشت مثلثی می‌توان در وسط هر مربع یک پایه گرده زا برای گرده افشانی درختان میوه در نظر گرفت. روش کشت مربع برای مناطق گرمسیری که تابش آفتاب بیشتر است، مناسب می‌باشد. در طرح مستطیل می‌توان به باروری زودتر درختان میوه رسید و روش کشت مناسب در مناطق سردسیر می‌باشد
3.پیاده کردن نقشه باغ: برای کشت منظم درختان میوه نیاز به گونیا کردن زمین بوده و برای این منظور یک خط مبنا که می‌تواند یک جاده، رودخانه و یا ردیف کشت درخت باشد، در نظر گرفته می‌شود.
4.سطح باردهی، تراکم محصول و کارایی عملکرد: در سال‌های آتی بعد از به بار نشستن درختان میوه برای تخمین باردهی از روش‌های مختلف می‌توان استفاده کرد. یکی از روش‌ها نمونه برداری از جوانه‌ها در دوره استراحت و تهیه مقطع از نمونه‌ها و مشاهده آن در زیر میکروسکوپ می‌باشد. با این روش می‌توان میزان جوانه های بارور را بر روی یک درخت و یا در واحد سطح باغ تخمین زد. روش دیگر برای تخمین باردهی، اندازه گیری قطر تنه و تبدیل مقادیر فوق به مساحت سطح تنه می‌باشد.
عملیات زراعی در باغات میوه
1. خاک: خاک در تأمین آب و مواد کانی به عنوان محیطی بشمار می‌آید که در ریشه درخت در آن استقرار و گسترش می‌یابد. یک خاک مناسب زراعی حاوی 25 درصد هوا، 25 درصد آب، 45 درصد مواد معدنی و 5 درصد آلی می‌باشد. در صورت عدم وجود شرایط مطلوب در خاک، باید قبل از احداث باغ میوه، اقدام به اصلاح و مرمت ساختمان فیزیکی و شیمیایی خاک نمود. در اصلاح فیزیکی، سعی می‌شود ساختمان و بافت خاک ترمیم شود و از کودهای فیزیکی استفاده می‌شود.
2. آبیاری: در صورت عدم تأمین آب توسط بارندگی‌های طبیعی منطقه، باید در مواقع مورد لزوم اقدام به آبیاری باغات میوه نمود. برای تشکیل یک گرم ماده خشک گیاه به نسبت به ارقام مختلف گیاهی به 1000-300 گرم آب نیاز می‌باشد. کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از علل عمده کاهش محصول در درختان میوه می‌باشد.
3. کود دهی درختان میوه: برای رشد مطلوب درختان میوه با در نظر گرفتن میزان عناصر غذایی خاک، pH خاک، بافت و ساختمان خاک شرایط اقلیمی منطقه و نوع گیاه، کود دهی منظم اجباری می‌باشد.
4. کنترل علف‌های هرز: علف‌های هرز با استفاده از آب و مواد غذایی موجود در خاک با محصول رقابت می‌کنند. همچنین با ترشح مواد مسموم کننده در خاک، پایین آوردن کیفیت محصول، افزایش بیماری‌ها و آفات و بالا بردن هزینه های تولید باعث خسارت به محصول در باغات می‌شود. برای دفع علف‌های هرز می‌توان از سه راه پیشگیری، ریشه کن کردن و مبارزه استفاده کرد.
5. هدایت و تربیت درختان میوه: تربیت و هرس درختان میوه به منظور ایجاد یک شکل معین می‌باشد. شکل دادن معین به درخت احتمال دارد در چندین سال انجام گیرد تا نهایتاً شکل مورد نظر حاصل شود. در شکل دهی درختان میوه باید عادت رشد طبیعی درخت و شرایط اقلیمی منطقه مورد توجه قرار گیرد.
