بازرسی جوش
مقاله بازرسی جوش
با توجه به رشد روز افزون علم و آموزشهای کوتاه مدت ، مرکز توسعه آموزشهای مجازی پارس با هدف بالا بردن سطح علمی و کمک به تحقق این امر مقاله آموزشی بازرسی جوش جوش را طراحی و در دسترس علاقمندان قرار داده است.
بازرسی جوش
جوشكاری روش اتصال دائم دو قطعه است كه در نتیجه تركیب مناسبی از فشار و درجه حرارت بالا به وجود می آید . ممكن است در محل اتصال فقط درجه حرارت زیاد بدون فشار تا فشار زیاد بدون ازدیاد درجه حرارت اعمال شود. به خاطر وجود حرارت و فشار در محل جوش دو ماده به هم مخلوط شده و یكان ساختمان متالوژی را به وجود می آورند. بنابراین برای آن كه كیفیت جوش خوب باشد بایستی حرارت و فشار به اندازه كافی وجود داشته و سطوح قطعه تمیز شده و در طول عمل جوشكاری حفاظت شده باشد. هر ماشین از تعداد زیادی قطعه ساخته شده است این قطعات به نحوی به یكدیگر متصل شده اند كه بعضی از اتصالات متحرك بوده (Link) اتصال شاتون به میل لنگ و تعداد زیادی اتصالات ثابت وجود دارد و به این دلیل است كه بتوان ماشین را از واحد های كوچكتر ساخته تا هم ساخت و حمل و نقل آنها آسان تر باشد و سپس به یكدیگر در قسمت مونتاژ متصل میكنند بنابراین جوشكاری مهمترین روش تولیدی است كه اهمیت زیادی دارد به طوریكه امروزه قسمت اعظم تولیداتی فلزی بیشتر از یك یا چند جوش وجود دارد
اتصالات دائم امكان جدا كردن قطعات را یكدیگر نمی دهند مگر آنكه آن قطعاتی را خراب كنیم. بنابراین این نوع اتصالات در جایی به كار میرود كه احتیاج به جدا كردن قطعات نبوده و احتمالاً از نظر راحتی و یا اتصالی بودن در تولید به كار گرفته شود. فاكتور مهمی كه در جوشكاری بایستی در نظر داشت اثرات متالورژی است كه در حین حرارت دادن و سرد كردن در منطقه جوش به وجود می آید. طبقه بندی انواع روش های جوش كاری مشكل می باشد یك نوع طبقه بندی بر اساس منبع حرارتی با نوع روش پوشش و محافظ به كار برده شده و یا مثلاً استفاده از روش دستی، نیمه اتوماتیك و غیره... انجام شده است.
. مرسوم ترین روش برای ایجاد اتصال دائم جوشکاری است. بنا به یک تعریف ساده جوشکاری اتصال دو یا چند قطعه فلزی همجنس(هم خانواده) در حالت مایع یا نیمه جامد و جامد می باشد. ماده اتصال دهنده می تواند به صورت اضافی به محل اتصال قطعات وارد شده و یا اینکه توسط مواد موجود در خود قطعات اتصال داده شده تامین گردد در جوشکاری، محل جوش از لحاظ خواص مانند دیگر بخش های قطعات جوش داده شده است.
از آنجائیکه قطعات مختلف شرایط مختلفی از قبیل جنس، شکل و ابعاد دارند روش های جوشکاری نیز متنوع می باشد تا بتواند نیازهای مختلفی را فراهم نماید. برای ایجاد اتصال جوشکاری نیاز است تا انرژی لازم به محل اتصال برسد. انرژی می تواند با تحریک ماده امکان اتصال جوش را فراهم نماید. یکی از تقسیم بندی های مرسوم روش های مختلف جوشکاری، تقسیم بندی بر اساس منبع تامین انرژی است.
انواع روش های بازرسی جوش
سازه های جوش داده شده نظیر سایر قطعات مهندسی به بازرسی جوش در مراحل مختلف وساخت و همینطور در خاتمه ساخت نیاز دارند . بازرسی جوش جوش می تواند از انجام کار طبق دستورالعمل های توافق شده، به کارفرما اطمینان دهد.
برای حصول اطمینان از مرغوبیت جوش و مطابقت آن با نیازمندیهای طرح باید کلیه عوامل موثر در جوشکاری در مراحل مختلف اجرا مورد بررسی قرار گیرد
سازه های جوش داده شده نظیر سایر قطعات مهندسی به بازرسی جوش در مراحل مختلف وساخت و همینطور در خاتمه ساخت نیاز دارند. بازرسی جوش جوش می تواند از انجام کار طبق دستورالعمل های توافق شده، به کارفرما اطمینان دهد.
برای حصول اطمینان از مرغوبیت جوش و مطابقت آن با نیازمندیهای طرح باید کلیه عوامل موثر در جوشکاری در مراحل مختلف اجرا مورد بررسی قرار گیرد.
البته جهت اثر بخشی یک روش بازرسی جوش بایستی شرایط لازم فراهم شود. براساس استانداردهای بازرسی جوش حداقل این شرایط عبارتند از:
بکارگیری اپراتور تایید صلاحیت شده و دارای گواهی نامه مربوطه،
استفاده از تجهیزات و ابزراهای بازرسی جوش کالیبره شده و مواد مصرفی معتبر،
مقاله ی حاضر بازرسی جوش توسط کارشناسان واحد تحقیق و توسعه مرکز آموزش مجازی پارس تدوین گردیده است
مراحل بازرسی جوش
1 ـ بازرسی جوش قبل از جوشکاری به منظور آماده کردن مقدمات کار جوشکاری است بطوریکه که موجب بروز عیوب جوش را از بین برده و یا به حدود قابل قبولی تقلیل دهد.
بمصداق «پیشگیری موثرتر از درمان است» می توان گفت:
اعمال یک برنامه بازرسی جوش جشمی مسئولانه می تواند از پیدایش 80 تا 90 درصد از عیوب معمول در جوشکاری جلوگیری کند .
این بازرسی جوش شامل اقدامات زیر می باشد:
ــ اطلاع از کیفیت مورد نظر کار و شرایط بهره برداری از قطعات و مجموعه کار
ــ مطالعه دقیق نقشه ها و مشخصات فنی
ــ انتخاب استانداردهای اجرایی
ــ انتخاب و ارزیابی روش جوشکاری
ــ انتخاب مصالح
ــ بازرسی جوش مصالح
ــ انتخاب مواد مصرفی
ــ بازرسی جوش موادمصرفی
ــ طرح و تنظیم نحوه اجرای جوشکاری
ــ بررسی تجهیزات جوشکاری
ــ آزمون جوشکاری و اپراتورها
2 ـ بازرسی جوش در موقع جوشکاری به منظور اجرای صحیح عملیات جوشکاری ساخت و نصب اطمینان از بکار بردن مصالح و مواد مصرفی درست و جلوگیری از تخلف ها ضروری است.
چند نمونه از این بازرسی جوش موقع جوشکاری عبارتند از:
ـ بازرسی جوش قطعا متصل شده و درزهای آماده جوشکاری
ـ بازرسی جوش محل های جوش و سطوح مجاور به منظور اطمینان از تمیزی و عدم آلودگی با موادی که اثرات زیانبخش بر جوش دارند.
ـ بازرسی جوش سطوح برشکاری شده با شعله یا شیار زده شده بروش قوسی هوایی از نظر تضاریس ، پوسته، ترک و غیره.
ـ بازرسی جوش ترتیب و توالی جوشکاری، استفاده از قیدها وگیره ها وسایر تمهیدات به منظور کنترل پیچیدگی ناشی از جوشکاری.
ـ بازرسی جوش مواد مصرفی جوشکاری از نظر دارا بودن شرایط مطلوب و گرم و خشک کردن الکترودهای روپوش قلیائی طبق دستورالعمل های مصوبه.
ـ بررسی وضعیت جوشکاران و اپراتورهای جوشکاری از نظر داشتن مهارت و قبولی در آزمون مربوطه.
ـ بازرسی جوش پیش گرم کردن و حفظ درجه حرارت بین پاسی در صورت لزوم
ـ بازرسی جوش بعد از جوشکاری به منظور درستی مجموعه ساخته شده یا نصب شده و کنترل کیفیت جوش انجام می شود.
چند نمونه از فعالیت های بازرسی جوش بعد از جوشکاری عبارتند از:
ـ بازرسی جوش چشمی از نظر وجود عیوب مرئی، ترک های سطحی( چه در جوش و جه در فلز مبنا)، بریدگی کناره، کندگی، سوختگی، تقعر یا تحدب زیاد نیمرخ جوش، نامساوی بودن ساق ها، گرده اضافی، پرنشدگی کامل، کندگی، نفوذ اضافی، موجدار بودن بیش از حد، چاله انتهای جوش، گره قطع و وصل قوس و غیره.
ـ بازرسی جوش تغییر شکل های ناشی از جوشکاری ( انقباض موضعی، خیز ، خم شدگی، تابیدگی، چرخش ،کمانش، موجدار شدن و غیره) شکستگی محور، به هم خوردگی زاویه ها و غیره.
ـ بازرسی جوش ابعاد جوش و قطعه جوشکاری شده
ــ بازرسی جوش تنش زدائی و سختی پس از تنش زدائی
ــ بازرسی جوش های غیر مخرب ( پرتونگاری، امواج فراصوتی، عیب یابی ذره مغناطیسی، مایع نافذ، جریان گردابی و غیره)
(VT) بازرسی چشمی:
یكی از موثرترین روشهای بازرسی جوش، بازرسی چشمی عملیات جوشكاری توسط بازرسین و ناظرین آموزش دیده است. طبق دستورالعمل آییننامه جوشكاری ساختمانی، صددرصد جوشهای انجام شده باید بررسی چشمی گرد ند. بازرسی چشمی گرد اگر به درستی انجام شود از اركان مهم بازرسی جوش میباشد. در تمام موارد اعتقاد همگانی بر این قرار دارد كه پیشگیری مقدم بر درمان (یا در ادبیات فنی، تعمیر( است. اصل مهم در برنامة بازرسی چشمی ، تنظیم برنامههای پیشگیرانه است كه در طی آن تعداد جوشهایی كه مورد ترمیم قرار میگیرند، كاهش یابند.