آموزش مجازی

آموزش مجازی
آموزش مجازی ، استعاره ای است برای محیطهای آموزش و یادگیری، با محورقرار دادن فراگیران ) با تواناییها و پیشینه های علمی و نیازهای آموزشی متفاوت( به جهت تحقق یادگیری موقعیتی ، یادگیری تجربی و مسأله مدار )به عنوان قلب آموزش مجازی( ازطریق ترکیب تکنولوژیهای جدید (5) در این سیستم یک کلاس درس الکترونیکی مطرح است که مغز متفکر سیستم به حساب می آید و یک شبکه، که محل حضورمجازی فراگیران است و یک ماهواره که از طریق امواج کوتاه یا کابل،آنها را به هم مرتبط می سازد. فرهنگ حاکم در این رویکرد فناورانه و دیجیتال با تمرکز کمتر می باشد،که این فرهنگ به حال وآینده نظردارد و ماجرا جویانه تر به مسائل می نگرد. نظام مدیریتی انعطاف پذیرو همگام با تغییرات ونیازهای جامعه توسط نرم افزاری صورت می گیرد که برآموزش و یادگیری نظارت دارد و باعث سرعت و اثربخشی فرایند آموزش، ارتباطهای بین یادگیرندگان، مدیریت، توسعه منابع انسانی وبهینه سازی فرایندآموزشی میگردد،که از آن تحت عنوان نظام مدیریت یادگیری یاد می شود. نظریه زیربنایی آموزشی آن نظریه ساختن گرایی می باشد،که فرآیند طراحی آموزشی در آن خاص و انعطاف پذیر، آن هم با گروهی متشکل از متخصصان گوناگون و با گذاشتن مراحلی چون تعریف ،طراحی ،اجرا و ارزشیابی صورت می گیرد.(4)
از فواید این روش آموزشی می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. در آموزش مجازی ما با جهانی شدن دانش، یادگیری و برنامه درسی، امکان بقا وثبات جوامع آموزشی، تحقق عدالت در نظام آموزشی، افزایش سطح علمی جامعه یادگیری، منعطف شدن فرآیند یادگیری دربرابر نیازها و سبکهای فراگیران، پرورش کلیه استعدادهای فراگیران بجای نخبه گرایی روبرو هستیم.
2. آموزش مادام العمر ، یادگیری بین المللی ، ادغام مفاهیم انتزاعی با زندگی افراد، تأکید بر مهارتهای تشخیصی و بازترکیبی، یادگیری شخصاً هدایت شده، دستیابی به اهداف سطوح بالای یادگیری شناختی و فرا شناختی و پرورش مهارتهای تفکرجانبی از دیگر مزیتهای در خور توجه آن می باشد. این رویکرد درصورت برنامه ریزی و اجرای صحیح قادر به ارتقای افق فکری فراگیران، تغییر و تحول مستمر دیدگاه آنها ودر نهایت تلاش برای پوشش دادن الزامات ناشی از آن است.
3- پرورش شهروندانی مسوولیت پذیرکه در جامعه اطلاعاتی پیامدهای اخلاقی، فرهنگی و اجتماعی فناوری و رسانه های گروهی را به خوبی درک می کنند.
از معایب این روش آموزشی می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- وجود مطالب و رو شهای متنوع و عدم جهت دهی معین از سوی برنامه آموزشی، خطر اتلاف وقت و انرژی زیاد را دارد و به علت پراکندگی مطالب وتبعاً عدم نگهداری اطلاعات حاصله در ذهن وارد نمودن فشار ذهنی بر فراگیر را، جهت نیل به اهداف سبب می شود.
2- عدم امنیت و دقت لازم جهت ارزشیابی یادگیرندگان به لحاظ عدم وجود یک تعریف دقیق و ارتباط مستقیم بین اهداف آموزشی و معیارهای سنجش.
3- اعطای مدرک گمراه کننده الکترونیکی مطابق با خواسته های مدیران این آموزش و نه متناسب با نیازهای اجتماعی.
4- غیر علمی بودن طراحی ساختار صفحات وب به علل اقتصادی و تجاری با هدف ایجاد محتوای به ظاهر جالب و استفاده غیرضروری از کانالهای حسی گوناگون، به عبارتی طراحی سلیقه ای ساختار آموزش مجازی بدون توجه به رسالت رسانه های آموزشی آن.
5- و مهم تر از همه عدم رشد بلوغ و مهارتهای اجتماعی فراگیران،کم رنگ شدن ارتباط انسانی عاطفی در محیط آموزشی، عدم یادگیری بسیاری از دانشهای تربیتی و زندگی، کم توجهی به رشد جنبه های شخصیتی واخلاقی فراگیر، فردگرایی فراگیران به لحاظ نبود ارتباطات رودرروی اجتماعی ازجمله مسائلی هستند که نیاز به تأمل از ناحیه دست اندرکاران آموزشی را می طلبند. (7)
درکل برخی از پژوهشگران اعتقاد دارند که نگرش مجازی، حاصل یک ساده نگری اجتماعی است، چون یادگیری عمیق از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات به اندازه یادگیری سنتی، سریع بدست نمی آید.پس با توجه به مطالب مذکور این روش هم نیاز به بازنگری مجدد ازسوی متخصصان آموزشی دارد. راه حل بهره گیری مناسب از هر دوشیوه آموزش حضوری و مجازی را می توان در گرایش به آموزش ترکیبی دانست.
راه های بهبود یادگیری و آموزش ازطریق محیط یادگیری مجازی
1.امکان تکرار درس ها
2.دانشجو هرگز درس وکلاس درس را از دست نمی دهد. دانشجویان علاوه بر بیماری ممكن است به دلایل زیر درس ها یا بخشی از آنها را از دست بدهد:
داشتن تعهدات کاری وشغلی (بسیاری از دانشجویان تمام وقت، مشاغل تمام وقت دارند و برخی از دانشجویان پاره وقت مشاغلی دارند که آنها راملزم به سفرمی کند).
تعهدات خانوادگی (به ویژه والدینی که باید فرزندان خودرا از مراکز نگهداری کودکان بگیرند و یا ازکودکان بیمار خود مراقبت کنند).
3.مشکلا ت رفت وآمد برخی از دانشجویان برای حضوردرکلاس باید مسافت های طولانی طی کنند وزمان زیادی صرف رفت وآمد نمایند.
4. دسترسی آسان به دنیای اطلاعات که فقط ازطریق شبکه وب جهانی دست یافتنی است . برای مثال:دسترسی به بخش سئوالاتی که مکرراً پرسیده می شوند،گروه های خبری، کاتالوگهای کتابخانه ها و اطلاعات مربوط به محصولات.
5.ایجاد صلاحیت های کلیدی ومهم ازطریق استفاده از محیط های یادگیری
6.رشد سواد اینترنتی ازطریق انجام دادن .

ابعاد آموزش مجازی
انواع روش
محور یادگیری همزمان1 غیر همزمان 2

یاد دهنده محور كلاس زنده
همایش و كنفرانس زنده تالار گفتگوی بر خط 3
گفتگو بر خط
یادگیرنده محور پرسش و پاسخ زنده
گفتگوی زنده محتوی بر خط
باز سازی واقعیت
1) On line
2)Asynchronous

Synchronous 3) 
بهترین روش شناختی در آموزش الكترونیكی، آموزش به روش تركیبی است. دراین رویكرد، به تلفیقی از چند روش گوناگون، منجمله با استفاده از فرایندهای حضوری، برای بالا بردن كیفیت آموزش میپردازیم.
به عنوان مثال تلفیقی از یادگیری مبتنی بر وب همراه با تعامل مابین فراگیران و آموزش هدایت شده توسط یاددهنده ، گونه ای از آموزش تركیبی را می سازد از مهمترین فواید این روش عبارتند از:
− ساختار آموزش بسیار قابل انعطاف و كنترل می باشد.
− اندازه گیری اثر بخشی سهل تر صورت می گیرد.
− مدیریت اطلاعات و دانش به طور كامل امكان پذیر است.
روش های گوناگون ارائه مطالب در آموزش مجازی
میزان برانگیختگی، یا به عبارت دیگر خروجی توانایی های یادگیری، بر اثر شیوه های گوناگون ارائه مطالب تغییر می نماید.
در آموزش الكترونیكی مطالب به طرق مختلف زیر در اختیار فراگیران قرار داده می شود:
تك گویی بر خط
تك گویی می تواند به شكل گفتار یا به شكل متن و یا تلفیقی از این دو باشد. تك گویی را می توان با قطعات فیلم و انیمیشن و تصاویر گرافیكی همراه نمود.
در تك گویی كه با چند رسانه ای ها كامل شده باشد مزایای زیر نیز فراهم است:
در این حالت هم توانایی كلامی – زبانی و هم توانایی دیداری – مكانی می تواند تقویت شود. فراگیرانی كه توانایی كلامی- زبانی دارند به آسانی از طریق متن و با استفاده از زبان ارتباط برقرار می كنند وفراگیرانی كه توانایی دیداری – مكانی دارند با دیدن تصاویر و نمودارها به درك مطلب می پردازند.
فراگیران كلامی – زبانی نسبت به معناشناختی، نحوه ارایه متن و آواشناسی و تنوع به كارگیری كلمات حساسیت نشان می دهند. از طرف دیگر فراگیرانی با توانایی دیداری - مكانی نیاز به دریافت تصاویر دارند و می بایست به آنان كمك كرد تا موقعیت مورد نظر را شبیه سازی كنند و در نهایت امكان تصویرسازی ذهنی را برای آنان فراهم آورد. تك گویی می تواند باعث انتقال سازمان یافته و عمیق مطلب به مخاطب باشد. در صورتی كه مطلب ارائه شده با استحكام منطقی همراه باشد.
2-6-2- همایش یا نشست های بر خط همزمان و غیر همزمان
برگزاری همایش های بر خط یكی دیگر از شیوه های تحویل در آموزش الكترونیكی است. در این روش افراد صاحب نظر می توانند به ارائه سخنرانی های بر خط بپردازند و در انتهای كار نیز امكان تشكیل میزگردهای آموزشی موجود است. این روش الزاماً به صورت همزمان صورت نمی گیرد كه در این حالت می توان به بهره گیری از تالارهای گفتگو اشاره نمود. باید توجه داشت كه بهره گیری از روش همایشهای برخط نیازمند فعالیت جدی گرداننده و تعامل مستمر فراگیران با یكدیگر و فراگیران با گرداننده یا هدایت كننده است.
آموزش به كمك همایش یا نشست های بر خط همزمان و غیر همزمان دیدگاه افراد را نسبت به ارزشها و فرهنگ یادگیری كاملا بسط می دهد و به رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی آنان یاری می رساند. این روش، تمرین تحمل عقاید مخالف و بیان و دفاع از نظریات خود را ممكن میسازد و موجب ایجاد حس جمع گرایی و همگرایی می گردد.
تالارهای گفتگو مصداق عینی آموزش در هر كجا و هر زمان هستند و حتی شنوندگان ساكت نیز در این تالارها از استفاده كنندگان مطالب خواهند بود و علاقه آنان برای شركت در بحث نیز جلب می شود.
همفكری افراد و شنیدن نظریات ساده و راحت فراگیران موجب می گردد تا درك مطالب برای سایرین آسانتر صورت گیرد. این روش موجب می شود تا رابطه میان افكار با مفاهیم مرتبط درك شود.
2-6-3- شبیه سازی وبازی
یكی دیگر ازشیوه های تحویل، شیوه بازسازی واقعیت یا در شكل تكامل یافته آن بازی الكترونیكی است.دراین روش كه به طور وسیعی در نرم افزارهای آموزشی، بازی های مختلف و محیطهای آموزشی تحت وب مورد استفاده قرار می گیرد، فراگیر در موقعیت از پیش تنظیم شده در قالب سناریویی گام به گام قرار می گیرد و با این عمل اطلاعات به صورت تجربه اندوزی منتقل می شود. روش بازسازی واقعیت، درهر سه نوع آموزش های شناختی، عاطفی و حركتی كاربرد دارد. بنابراین در آموزش هر نوع مطلبی به فراخور می توان فراگیر را وارد محیط بازسازی واقعیت كرد.
آموزش از راه دور ریشه در زمان های قدیم داشته و به عقیده بعضی از صاحب نظران به زمان افلاطون وشاگردش دیونسیس می رسد ولی از آنجایی که شواهد نشان می دهد اولین آموزش از راه دور به شیوه پستی و مبادله مواد آموزشی وپرسش وپاسخ از طریق پست در سال های 1728 میلادی انجام گرفته است از آن زمان تا به حال شکلهای مختلفی از آموزش به صورت های ترویجی ، ارشادی وآکادمیک از طریق مکاتبه ، ضبط صوت ، برنامه های تلویزیونی ، ویدئویی واخیرا ماهواره ای و... انجام پذیرفته است . اما آموزش از راه دور به شیوهای جدید یعنی با بهره گیری از تکنولوژی نوین کامپیوتر ی واز همه مهمتر اینترنت پدیده ای نو بود.
آموزش مجازی برای اولین بار در قرن ۱۹ به‌عنوان تحصیلات مکاتبه‌ای(Correspondence Study) شناخته شد. پس از چندی تحصیلات مکاتبه‌ای با استفاده از سیستم پستی فراگیر شد و مدارس و دیگر موسسه‌های دارای صلاحیت به ارایه آموزش مجازی با استفاده از پست پرداختند و ارتباط نوشتاری معلمان و دانش‌آموزان را برقرار کردند. ایالات متحده تنها کشور ارائه‌دهنده تحصیلات مکاتبه‌ای نبود، بلکه کشورهای اروپایی نیز از اوایل دهه ۱۸۴۰ دوره‌هایی برای آموزش خلاصه‌نویسی و زبان ارایه کردند.
در سال ۱۸۴۴ ساموئل مورس(Samuel Morse) تلگراف الکتریکی را اختراع کرد. نخستین خط تلگراف بین شهرهای بالتیمور و واشنگتن در آمریکا کشیده شد و اولین پیامی که مورس ارسال کرد، چنین بود: “خدا چه ساخته است؟” مورس به‌دلیل ادعاهای حقوقی مخترعان رقیب و همکارانش نتوانست تا سال ۱۸۵۴ اختراع خود را ثبت کند.
تاریخ تفکر آموزش مجازی را باید در اواسط قرن بیستم جستجو کرد. ایده آموزش غیرحضوری که پیشینه تاریخی آموزش اینترنتی یا دانشگاه مجازی قلمداد می ‌شود، به طرح دانشگاه آزاد (open university) که از سوی کشور انگلیس مطرح گردید، مربوط می‌شود. براساس این طرح، متقاضیان با استفاده از برنامه‌های تلویزیونی، آموزش‌های علمی لازم را می‌گذراندند و سپس مدرک دریافت می‌کردند. همچنین با ابداع مفهوم ”کلینیک آزاد“ در ایالات متحده آمریکا (در دهه 1960) و با راه‌اندازی کارگاه مشورتی و کرسی‌های آموزشی در داخل این کشور، گام عملی بزرگتری در این زمینه برداشته شد. در دهه هفتاد میلادی با توجه به دسترسی گسترده و عمومی به کامپیوتر در آمریکا، تدریس غیرحضوری با استفاده از شیوه‌ای تحت عنوان «modem bulletin board» رایج شد و برای اولین بار، ارائه واحدهای درسی به صورت «on line» در اوایل دهه 1980 توسط یکی از بنیانگذاران دانشگاه مجازی در ایالات متحده آمریکا ابداع گردید. در سال 1988 برای اولین بار یک برنامه نرم‌افزاری قدرتمند که بیانگر تحول انقلابی در سیستم الکترونیکی بود، تحت عنوان «استاد دیجیتالی» (Digital-Prophessor) که یکی از موارد استفاده اولیه از کامپیوتر تلفنی در امور آموزشی را پیشنهاد می‌کرد، در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. از آن زمان تاکنون، دانشگاه مجازی تحولات زیادی را پشت‌سر گذاشته است؛ از جمله در سال 1995 مراکز علمی ـ آموزشی آمریکا با ایجاد تغییراتی در این سیستم و تقویت آن، به امکان گسترش شیوه آموزش الکترونیکی به سراسر دنیا دست یافته‌اند. اگرچه در ابتدای کار، افکار عمومی، کمپ‌ها و وب‌سایت‌های جهانی، از جمله سایت‌های مربوط به آموزش مجازی را هوس زودگذر «‍Passimg fad» تلقی می‌کردند، اما امروزه شاهد ایجاد صدها سایت آموزشی با قابلیت ارائه بیش از پانصد عنوان درسی کم هزینه بر روی اینترنت جهانی هستیم که موضوعات بسیار گسترده و متفاوت علمی را تحت پوشش خود قرار داده‌اند. طبق یک برآورد آماری، بیش از یک میلیارد نفر در سراسر دنیا به اینترنت دسترسی داشته و به آن ملحق شده‌اند و یک میلیون نفر از آنها به سیستم آموزشی الکترونیکی دانشگاه‌های معتبر دنیا پیوسته و از این طریق به ادامه تحصیل پرداخته‌اند. بنابراین می‌توان ادعا کرد که در سطح بین‌المللی و با استفاده از تکنولوژی مدرن ارتباطات، یک مجمع جهانی یادگیری ایجاد شده است که نه تنها مراکز مختلف علمی، بلکه استادان و حتی دانشجویان رشته‌های مختلف علمی را با یکدیگر آشنا می‌کند و توان علمی ـ آموزشی آنان را بدون محدودیت زمانی و مکانی مورد استفاده مشترک قرار می‌دهد. بی‌تردید، در آینده نزدیک، آموزش غیرحضوری بیشترین فضا را در اینترنت اشغال خواهد کرد.

تاسیس آموزش مجازی اندیشه تاسیس آموزش مجازی از سال 1996 میلادی در جهان مطرح شد ولی اولین دانشگاه مجازی در سال 2000 میلادی شکل گرفت . طرح آموزش مجازی را اولین بار انگلستان مطرح کرد اما آمریکایی ها به طور عملی برای اولین بار به آن پرداختند. نخستین گام در راستای آموزش مجازی فر هنگ سازی ایجاد اعتماد و باور مردم نسبت به کیفیت بالای آموزش و مدرک آن عنوان کرد .
مدل آموزش مجازی پارس
فراگیر در این مدل آموزشی پس از انتخاب دوره مورد نظر می تواند با یک تماس ساده از راهنمایی و مشاوره بهره مند گردد و اقدام به ثبت نام نماید. پس از انجام مراحل ثبت نام توسط واحد ثبت نام، یک پروفایل همراه با نام کاربری و رمز برای فراگیر ساخته می شود. در طی همین زمان محتوای دوره ثبت نامی(کتاب، سی دی های آموزشی ) برای وی ارسال می گردد. فراگیر پس از مطالعه و یادگیری محتوای دوره با استفاده از همان کد کاربری وارد سامانه LMS مرکز به آدرس LMS.elearnpars.com می شودو پس از پاسخ دهی به سوالات در نظر گرفته شده برای دوره یا ارائه یک پروژه با شرایط و ملاکهای تعیین شده از سوی استاد مربوطه مورد ارزشیابی قرار می گیرد و چنانچه نمره قبولی دریافت نماید، اطلاعات وی جهت ثبت و دریافت گواهی نامه در اختیار واحد گواهینامه قرار می گیرد. پس از صدور گواهینامه، مدرک مورد نظر به آدرس فراگیر پست می گردد. چنانچه فراگیر در حین آموزش و یادگیری دچار مشکل یا سوالی شود، سوال را از طریق پروفایل کاربری به استاد خویش ارسال می نمایدو استاد مربوطه طی حداکثر 48 ساعت اداری به سوال پاسخ می دهد.

ثبت نام دوره های مجازی