مدیریت ایمنی

مدیریت ایمنی

بهداشت و ایمنی از سال 1885 با هم مطرح شده اند و هر جا که ایمنی مطرح شده است سخن از بهداشت و محیط نیز به میان آمده است. مباحث ایمنی بعد از انقلاب صنعتی به دلایل افزایش آمار مرگ کارگران مطرح گردید. مسائل محیط زیست نیز بعد از انقلاب صنعتی به وجود آمد و به شکل حادی مطرح گردید. همچنین به دلیل شرایط و سنگینی کار درمعادن زغال سنگ و افزایش بیماری های ناشی از کار در میان کارگران بحث بهداشت نیز مطرح گردیدو در گام بعدی ارتباط بین بیماری و وقوع حادثه کشف گردید.یعنی پی بردند که وقتی کارگری بیمار شود حادثه می آفریند یا اینکه دچار حادثه می شود . با افزایش بیماری ها، حوادث نیز افزایش می یابد و اینها به گونه ای به یکدیگر متصل هستند. به جهت اهمیت این موضوع می بینیم که در قانون کار آمریکا که در سال 1970 تصویب شده است بخشی تحت عنوان ((رایت تونو)) گنجانده شده است که بر حق کارکنان و کارگران نسبت به شناخت خطرات و مشکلات محیط کارشان تصریح دارد. این مساله یکی از حقوق کارکنان است و باید توسط کارفرمایان به آگاهی آنان برسد تا بدانند در چه محیطی کار کنند.
ضرورت وجود ایمنی
بر اساس اعلام سازمان بین المللی کار در هر سال 250 میلیون حادثه ناشی از کار اتفاق می افتد و در صورت تبدیل این تعداد حادثه به روز ساعت دقیقه و ثانیه باید بگوییم که در هر ثانیه 8 حادثه در جهان رخ می دهد و اگر قربانی هر حادثه را فقط یک نفر در نظر بگیریم مفهوم آن، این است که در هر ثانیه دست کم سلامتی هشت نفر به خطر می افتد. همه می دانیم که در بسیاری از موارد ممکن است یک مورد حادثه رخ دهد ولی تلفات آن بیش از یک نفر باشد. ضمن اینکه آمار ذکر شده آمار حوادث ثبت شده در سازمان های ذی صلاح است در حالی که حوادث زیادی رخ می دهد که هیچ مرجعی آنها را ثبت نمی کند.
توسعه HSE در امریكا :
توسعه HSE در امریكا در 3 دوره سازمان یافته است :
1. دوره1887 الی 1921 (دوره دپارتمان بهداشت)

2. دوره 1921 الی1941 دوره sundwall ))
3. دوره1941 تاكنون (دوره مدرن)
اداره ایمنی در امریكا در سال 1969 میلادی تحت عنوان دپارتمان پرسنلی بوجود آمد و امروزه به دپارتمان منابع انسانی تغییر نام پیدا كرده است . در اواسط دهه 1970 میلادی تقاضا برای ارائه خدمات ایمنی به شكل چشم گیری افزایش یافت و جایگاه سازمانی آن در معاونت قائم مقام اداری قرار گرفت . دپارتمان مدیریت ریسك و ایمنی(SRM) تشكیل شد كه اطلاعات اولیه خود را از بازرسی محیط كار و كمیته های مدیریت ریسك و ایمنی دریافت كرده و مهمترین وظیفه آنها پیشگیری و كنترل تلفات و ضایعات بوده و مأموریت دپارتمان مذكور مطابق قوانین (OSHA) انجام می شد. دپارتمان بهداشت "صنعتی- محیط" در سال 1970 میلادی از ادغام دپارتمانهای بهداشت صنعتی و بهداشت محیط زیست ایجاد شد.در سال 1979 موضوع سم شناسی نیز به این دپارتمان اضافه شد . از آن به بعد در اثر ادغام رشته های دیگر دانشگاه با این رشته ، تعداد دپارتمانهای بهداشت محیط از عدد 9 به عدد 5 كاهش یافت و از سال 1995 دپارتمان علوم بهداشت محیط با گنجانیدن رشته تغذیه به دپارتمان HSE در امریكا به یك نظام یكپارچه تبدیل شد.
تقسیم بندی کلی HSE

HSE طیف گسترده ای از علوم و مهندسی را به خود اختصاص داده است اما به طور کلی میتوان آنرا به دو شاخه ی HSE-MS و Technical تقسیم بندی کرد.
1. نظام مدیریت HSE (HSE-MS : HSE Management System)
بدنبال پیشرفت صنعتی و ورود ماشین آلات به عرصة زندگی افراد و پررنگ تر شدن نقش تجهیزات و دستگاهها در فرآیندهای كاری و افزایش تعامل انسانها با اجزای محیط های صنعتی، سازمانها با چالش های جدید و مستمری در رابطه با موضوعات سلامت، ایمنی و بهداشت مواجه شدند، بطوریكه تنها رعایت قوانین قدیمی موجود برای رهایی سازمانها كافی بنظر نمی رسد، لذا برای نجات واعتلای سازمانها، نیروی انسانی، بقای محیط زیست و جلوگیری از خسارت وارده به تجهیزات و تأسیسات، مدیریت یكپارچه HSE برای خاتمه دادن به تمامی دغدغه های موجود پا به عرصه صنعت نهاد.
نظام مدیریت HSE یك ابزار مدیریتی برای كنترل و بهبود عملكرد بهداشت، ایمنی و محیط زیست در همة برنامه های توسعه ی صنعتی یا تشكیلات سازمانی می باشد. این نظام به کمک
• ایجاد بستر فرهنگی خلاق و نگرشی نو و سیستماتیك
• همگرایی و چیدمان هم افزای نیروهای انسانی و امكانات و تجهیزات
و با استفاده از سیستم آموزش كارآمد، ممیزیهای دوره ای، ارزیابی و بهبود مستمر موجب به حداقل رساندن اثرات نامطلوب صنعت بر محیط و افزایش اثرات مطلوب آن ، به صفر رساندن حوادث و آسیب های ناشی از كار ، ارتقاء سطح سلامت افراد و همچنین صیانت از محیط زیست به عنوان سرمایة بشریت می گردد.
و در واقع بدین طریق نظام مدیریت به 4 هدف اصلی خود که همان
1. به حداقل رسیدن سطح خطاها
2. عدم وقوع حوادث
3. عدم آلودگی محیط زیست
4. و وارد نشدن صدمه و آسیب به کارکنان و سایر گروه های ذی نفع
می باشند ، رسیده است.
2. مهندسی HSE ( Technical HSE)
مهندسی ایمنی وحفاظت محیط زیست(HSE) از سه بخش متفاوت اما لاینفک تشکیل شده است:
سلامت HEALTH : یک مهندسی ایمنی وحفاظت محیط زیست وظیفه دارد تا از سلامت نیروی انسانی زیرمجموعه ی خودش را حفظ کند.مهندس HSE باید خطرات موجود در محیط کار اعم از صوتی والکتریکی و...را شناسایی کرده وراهکارهایی را برای کنترل آنها ارایه بدهد
ایمنی ( safety ) : مهندس HSE وظیفه دارد دستورات لازم جهت حفاظت کامل از دستگاه ها ومخازن را صادر کند. بدین معنی که در محیط صنعتی بزرگی مانند پالایشگاه هر عملیاتی که باید انجام شود یاهر واحد جدیدی که قرار است تاسیس شود در درجه ی اول باید یک مهندس HSE آن راتایید کند که خطری نداشته باشد و در این حالت مهندس HSE مسئولیت خطرات احتمالی را بر عهده دارد.برای این امر که عمده ی فعالیت های یک مهندس HSE را شامل میشود تکنیک ها ومهارت های بسیار نیاز است مثل ارزیابی ریسک که خود علم بسیار بزرگی است
محیط زیست (environment) :در درجه ی سوم یک مهندس HSE باید محیط زیست را از آلودگی نجات دهد.فاضلاب صنعتی محیط بزرگ پالایشگاه باید قبل از ورود به طبیعت تصفیه شود و یک مهندس HSE یاد میگیرد که چگونه این فاضلاب ها و پسماند ها را تصفیه کند و خطر ناشی از آنها رابه حداقل برساند.
بدیهی است که برای نتیجه بخش بودن فعالیت ها لازم است نظرات و راهکارهای مهندس HSE در کلیه ی فرایند های سازمان اعم از :
طرح ایده ، انتخاب فرایند های تولیدی ، طراحی ، خرید و ساخت ، ساختمان و نصب ، راه اندازی و بهره برداری و برچیدن واحد به کار گرفته شوند.
تاریخچه HSE در ایران

در تاریخ 29/11/1380 پیرو تاكید وزیر نفت مبنی بر استقرار سیستم مدیریت HSE در این وزارتخانه، شورای مركزی نظارت بر ایمنی و آتش نشانی، نسبت به انتخاب و ترجمه خطوط راهنمای HSE-MS تدوین شده توسط OGP همت گمارد.شركت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در ادامه سیاست های كلان خود در راستای رسیدن به استانداردهای جهانی صنایع نفتی و تغییر نگرش دیدگاههای سنتی نسبت به مسائل ایمنی در مجموعه خود ازتاریخ 29/12/1380 اقدام به تشكیل مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست نموده است. این تشكیلات كه جایگزین ادارات ایمنی و آتش نشانی شده است، هر چند كه بسیار جوان و نوپا می‌باشد، لیكن در دوره فعالیت كوتاه خود كارنامه ای پر بار و تاثیری قابل توجه در مجموعه های عملیاتی برجا گذاشته است.

در حال حاضر صنایع مستقر در غرب بندر عباس نیز همگام با دیگر صنایع کشور این مدل را پیاده و از حضور کارشناسان با تجربه استفاده می نمایند که نتیجه ان کاهش اسیب به محیط زیست و همچنین کاهش حوادث شغلی ، بیماریهای شغلی و از کار افتادگی شغلی می باشد

OHSAS18001 چیست ؟
از آغاز قرن ۲۰ میلادی تا کنون توجه به ایمنی و بهداشت پرسنل و سایر ذینفعان در محیط کار به شدت مورد توجه دولت ها و مردم قرار گرفته و طی این مدت سازمانهای زیادی در جهان برای حمایت و ایمنی کار ایجاد شده که از معروفترین آنها می توان به :
• سازمان جهانی کار ( ILO ) INTERNATIONAL LABOR OFFICE
• سازمان بهداشت جهانی WORLD HEALTH ORGANIZATION W.H.O

• سازمان ایمنی و بهداشت حرفه ای OCCUPATIONAL SAFETY AND HEALTH ADMINISTRATION ( OSHA )
• مرکز ملی تحقیقات ایمنی و بهداشت حرفه ای( NIOSH )
NATIONAL INSTITUTE FOR OCCUPATIONAL SAFETY AND HEALTH
• انجمن ملی حفاظت در برابر آتش سوزی NATIONAL FIRE PROTECTION ASSOCIATION ( NFPA )
و در ایران وزارت کار و امور اجتماعی نام برد.
از آنجا که در محیط های کاری عوامل وجود دارند که می توانند سلامتی و بهداشت تن و روان آدمی را در معرض خطر قرار داده و آنرا دچار بیماری و یا حادثه سازد، و چنانچه کنترل این عوامل در یک چهارچوب و قالب سیستماتیک و منظمی انجام نگیرد هر اقدامی ولو گسترده باز هم عقیم خواهد ماند و اکنون OHSAS 18001 ( سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای ) آماده است تا قالبی را برای سازمان از این جهت فراهم آورد 

ثبت نام دوره مدیریت ایمنی