مقاله حسابداری مقدماتی

مقاله حسابداری مقدماتی

مقاله ای که در زیر مطالعه میکنید با عنوان حسابداری مقدماتی از مرکز آموزش مجازی پارس گردآوری و ارائه شده است.

مقدمه
در دنیای امروز که هر روز شکل تازه ای از ارتباطات اقتصادی به وجود می‌آید و افراد و شرکتها و مؤسسات با یکدیگر در ارتباط می‌باشند و تغییرات مالی آنها بر یکدیگر تأثیر دارد و روز به روز این فعالیت‌ها پیچیده‌تر می شود. این عوامل باعث می شود که نقش حسابداری به عنوان فراهم کنندگان اطلاعات مالی با استفاده از استانداردهای حسابداری برای استفاده کنندگان بیشتر مشخص گردد.
 

حسابداری Accounting
تعاریف متعدد و مختلفی برای حسابداری ارائه شده است كه در یكی از قدیمی ترین آنها گفته شده است كه”حسابداری زبان تجارت است”. درسالهای اخیر با توسعه فناوری اطلاعات ونگرش سیستمی به سازمانها ومدیریت آن حسابداری را به عنوان بخشی از سیستم های اطلاعاتی مدیریت برای تهیه اطلاعات مناسب جهت كنترل وتصمیم گیری دانسته اند. حسابداری به عنوان یك سیستم اطلاعاتی عبارتست از فرآیند تشخیص واندازه گیری وثبت وپردازش رویدادهای اقتصادی(مالی)یك سازمان وتهیه اطلاعات لازم وگزارشگری آن به استفاده كنندگان این اطلاعات.
از منظری دیگر از حسابداری با نام سیستم اطلاعاتی حسابداری Accounting Information System یاد می شود که برای پردازش اطلاعات مربوط به رویدادهای مالی مؤثر بر سازمان‌ها و واحدهای تجاری و گزارش اثرات این گونه رویدادها به تصمیم‌گیرندگان، طراحی شده است. طبق «بیانیه اساسی تئوری حسابداری»: حسابداری عبارت است از فرآیند شناسایی، اندازه‌گیری و گزارشگری اطلاعات اقتصادی برای تصمیم گیری‌های آگاهانه به وسیله استفاده کنندگان آن، بر اساس دیدگاهی جامع، «اطلاعات حسابداری» را می توان «اطلاعات اقتصادی» تلقی کرد.

اصطلاحاًت حسابداری
در حسابداری ابزار اصلی ثبت و خلاصه کردن اطلاعات مالی حساب نامیده می شود. حساب به منزلۀ پرونده ای مفصل از تغییراتی است که در یک دارایی خاص، یک بدهی خاص یا سرمایه صاحب مؤسسه طی یک دورۀ زمانی رخ می دهد.

دارایی(Asset)
دارایی در علم حسابداری، عبارتست از کلیه اموال و حقوقی که دارای ارزش پولی باشند. دارایی های یک واحد ممکن است پدیده‌های عینی و مشهود باشند. مانند: زمین، ساختمان، موجودی نقدی و موجودی کالا، یا به صورت حقوق مالی و امتیازات غیر قابل رویت، مثل سرقفلی و مطالبات از اشخاص. دارایی های عرفا از نقطه نظر اراده در ترازنامه به گروه‌های متمایزی تقسیم می شوند .دو گروه که مورد استفاده بیشتری دارند، عبارتند از دارایی های جاری و دارایی های ثابت.
طبق تعریف جدیدتری که در کتاب مبانی نظری حسابداری از دارایی شده، دارایی مفهومی مالی است یعنی اموال و حقوقی که منافع آتی قابل تقویم به پول دارند و بر اثر معاملات، عملیات یا رویدادهای مشخص به مالکیت یا تسلط مالکانه یک واحد تجاری درآمده‌اند دارایی آن واحد محسوب می شوند.

بدهی
تعهداتی هستند که یک مؤسسه در مقابل اشخاص و مؤسسات دیگر دارد و از معاملات و رویدادهای گذشته ناشی شده اند و باید با پرداخت پول یا تحویل کالا یا انجام خدمات یا انتقال سایر اقلام دارایی ها، تسویه شوند: بستانکاران، اسناد پرداختنی و وام ها.

سرمایه
حق مالی صاحب یا صاحبان سرمایه یک مؤسسه نسبت به دارایی های آن مؤسسه می باشد که با کسر کردن بدهی های یک مؤسسه از کل دارایی های آن مؤسسه سرمایه بدست می آید. بدهی – دارایی = سرمایه

صورت حساب سرمایه
گزارش مالی است که وضعیت سرمایه مؤسسه را در یک تاریخ مشخص نشان می‌دهد. در هر مؤسسه، پس از سرمایه گذاری اولیه، در اثر فعالیت های مؤسسه، در پایان دوره مالی ممکن است سود و یا زیان داده باشد. از طرفی ممکن است در طول این دوره برداشت هایی توسط صاحب سرمایه صورت گرفته باشد. این دو عامل در صورت حساب سرمایه مؤثر میباشند. صورت حساب سرمایه با توجه به فرمول زیر محاسبه میگردد:
(برداشت صاحب مؤسسه طی دوره – سود ویژه طی دوره) + سرمایه اولیه دوره = سرمایه پایان

اثر رویداد مالی روی حساب ها:
رویدادهای مالی رویدادهایی هستند که اثر مالی یا پولی روی منابع شرکت داشته یا دارند و حسابداران فقط ملزم به ثبت این رویدادها هستند.

ماهیت حساب ها:
هر حساب یک ماهیت دارد. یعنی مانده هر حساب یا بدهکار است یا بستانکار که با توجه به مانده نهایی که ان حساب باید داشته باشد، می گویند ماهیت حساب بدهکار است یا بستانکار. حساب های دارایی ماهیت بدهکار دارند و حساب های بدهی مانده بستانکار. حساب های هزینه ماهیت بدهکار دارند و حساب های درآمد ماهیت بستانکار .حساب سود ماهیت بستانکار دارد و زیان ماهیت بدهکار.

انواع شاخه های حسابداری
مهمترین شاخه های حسابداری عبارتند از: حسابداری صنعتی، حسابداری مالی، حسابرسی، حسابداری دولتی و حسابداری مدیریت، حسابداری منابع انسانی.

حسابداری صنعتی
این حسابداری كه به تدریج و پس از انقلاب صنعتی روی داد، در جهت نیاز به دانستن بهای تمام شده محصولات تولیدی بود. در این نوع از حسابداری هدف اصلی سیستم دانستن بهای تمام شده یك واحد از نظر تمامی عوامل هزینه می‌باشد. همزمان و همراه با تكامل ابزارها و شیوه های تولید، در سده های بعد، روش ها و شیوه‌های هزینه‌یابی پیشرفته‌ای ابداع و بكار گرفته شد كه هزینه عملیات را به درستی شناسایی نماید. حسابداری صنعتی امروزه ثمره این فرآیند شتاب آمیز تكاملی است که اصولاً همان هدف اندازه گیری و گزارش بهای تمام شده محصولات، خدمات و فعالیت ها را دنبال می‌كند.

حسابداری مالی
این نوع از حسابداری را می توان حسابداری گزارش نیز نامید. زیرا هدف اصلی در این نوع از حسابداری، تهیه صورتهای مالی اساسی می‌باشد كه مورد نیاز استفاده كنندگان از این صورتهای مالی است. شاید بتوان گفت كه دلیل اصلی پیدایش این نوع حسابداری، اصل تفكیك شخصیت می‌باشد. این اصل امكان مشاركت صاحبان سرمایه ای را كه به تجارت نمی پرداختند، ممكن ساخت و ازاین طریق باعث رشد و توسعه بنگاه های تجاری شد. این نوع از مشاركت باعث پیدایش سهام و بازار بورس شد. البته دلیل اصلی ایجاد بازار بورس را می توان، افزایش شمار شركتهای سهامی دانست.
یكی دیگر از موضوعات اصلی كه در این دوران تأثیر اساسی بر رشته حسابداری گذاشت. برقراری مالیات بر درآمد بود. این نوع از مالیات كه در اغلب كشور های صنعتی اروپا وسیله ای برای تأمین عدالت اقتصادی است. از اوایل قرن نوزدهم ایجاد و به تدریج جزئی از نظام مالیاتی كشورها شد. تعیین مالیات بر درآمد مستلزم شناخت دقیق سود خالص بود و لازمه این شناخت نگهداری حساب ها و دفاتر منظم و تهیه صورتهای مالی كه میزان سود را به درستی نشان دهد. به این ترتیب دولتها به صورت یكی از اصلی ترین استفاده كنندگان از صورتهای مالی مؤسسات درآمدند .دیگر استفاده كنندگان از این صورت‌های مالی عبارتند از: بانكها، اعتبار دهندگان، بستانكاران بلند مدت و كوتاه مدت، فروشندگان، مشتریان، كاركنان، سرمایه‌گذاران بالقوه، كارگزاران بازار سرمایه، جامعه و مدیریت مؤسسه.

حسابداری دولتی
اندیشه كنترل عمومی بر هزینه های دولت از اواخر قرن نوزدهم میلادی به بعد پدید آمد و دولتهای برخی از كشورهای اروپایی موظف شدند كه درآمدها و هزینه های سالانه خود را پیش بینی و به تصویب مجلس نمایندگان برسانند و بدین ترتیب، تنظیم و تدوین بودجه دولت متداول گردید. پیدایش و رواج سیستم بودجه، سیستم حسابداری متناسبی را طلب می كرد كه این جریان به پیدایش حسابداری دولتی به صورت رشته‌ای متمایز انجامید.

حسابداری مدیریت
در اواخر قرن نوزدهم مدیریت علمی به عنوان رشته‌ای خاص توسط فردریك تیلور مطرح گردید. مدیریت علمی بطور بسیار خلاصه، روش برخورد منظم و منطقی با مسائل سازمان‌ها به منظور یافتن مناسب‌ترین راه برای انجام هر كار است و بر كسب اطلاع دقیق و كامل از انچه می‌گذرد و نتایجی كه بر اثر هرگونه تغییر حاصل می‌شود تأكید دارد. این نوع از مدیریت نیاز زیادی به اطلاعاتی از قبیل بهای تمام شده محصولات و خدمات، مقدار تولید، هزینه اجزاء مختلف تولید، قیمت فروش محصولات و خدمات و ظرفیت منابع مختلف نظیر ظرفیت تولیدی ماشین آلات و تجزیه و تحلیل این اطلاعات داشت. این جریان، نیاز به اطلاعات و بخصوص اطلاعات مالی را فزونی بخشید. افزایش استفاده مدیران از اطلاعات مالی موجب شد كه روش های هزینه یابی تولیدات، خدمات و فعالیت ها بهبود و توسعه یابد و اطلاعات مفصل تری از جنبه های مختلف مالی فعالیت ها فراهم آید .بدین ترتیب، حسابداری مدیریت به عنوان رشته‌ای خاص در اوایل قرن حاضر شكل گرفت.

حسابداری منابع انسانی
یكی از مباحث جدید در دانش حسابداری، نگرش نوین به منابع انسانی به عنوان یكی از مؤثرترین عوامل مولد در ایجاد درآمد مؤسسات است. در این مبحث، ارزش اقتصادی منابع انسانی به مثابه دارایی با اهمیت مؤسسه تلقی شده و امكان ارایه ان در صورت‌های مالی مطرح می گردد. حسابداری منابع انسانی عبارت‌ است از شناسایی و ارزیابی منابع انسانی مؤسسه و گزارشگری به اشخاص ذینفع. در این تعریف سه بخش اساسی پیرامون منابع انسانی وجود دارد:

• شناسایی : تشخیص كمیت و كیفیت آن و تهیه آمار مناسب.
• ارزیابی : اندازه گیری ارزش اقتصادی و تعیین میزان مالی آن.
• گزارشگری: تنظیم و ارایه گزارش‌های مالی مناسب در مورد آن.

حسابداری سیستمها
در این شاخه آموزشهای لازم جهت ارائه یک سیستم حسابداری مناسب برای هر مؤسسه با توجه به نوع فعالیت، کمیت و کیفیت کار و نیز میزان سرمایه آن مؤسسه داده می شود , سیستم ارائه شده چگونگی گردش کارها را معین می سازد.

حسابداری مؤسسات غیر انتفاعی
در این نوع از حسابداری ازسیستم و عملیات حسابداری سازمانهای غیر انتفاعی , مانند مؤسسات خیریه و مؤسسات آموزشی صحبت می شود . عامل اساسی در این رشته اتخاذ سیستمی است که پیروی دقیق مدیریت از محدودیت های مقرر از طرف قوانین یا اشخاص و افراد تأمین کننده منابع مالی مؤسسه را تضمین نماید .

حسابداری اجتماعی
یکی از جدیدترین رشته های حسابداری است که جهت اندازه گیری هزینه ها و فایده اجتماعی آنها که قبلاً غیر قابل اندازه گیری به حساب می آمد مورد استفاده قرار می گیرد. یک نمونه از موارد استفاده این رشته را می توان اندازه گیری الگوی ترافیک بخشهای پر جمعیت یک کشور نام برد که دولت می تواند با استفاده از آن, مؤثرترین نحوه استفاده از منابع حمل و نقل را جهت تسهیل کار تجارت و تأمین محیط مناسب زیست برای ساکنین منطقه ایجاد نماید .

استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری
استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری کسانی هستند که برای تصمیم گیری و قضاوت آگاهانه علاقه مندند گزارش های حسابداری را دریافت و مورد استفاده قرار دهند. استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری طیف وسیعی را تشکیل می دهند و به طور کلی آنها به دو دسته تقسیم می شوند. دسته اول استفاده كنندگان درون سازمانی ودسته دوم استفاده كنندگان برون سازمانی .

استفاده كنندگان درون سازمانی
اداره كنندگان یك مؤسسه شامل هیآت مدیره و مدیر عامل ، مدیران اجرایی و سرپرستان عملیات یك مؤسسه ، استفاده كنندگان درون سازمانی گزارش های مالی هستند . این افراد در سطوح مختلف مدیریت به ترتیب برای برنامه ریزی، بودجه بندی، هدایت عملیات، كنترل فعالیت ها و انجام دادن اقدامات عادی و روزمره از اطلاعاتی كه توسط سیستم حسابداری یك مؤسسه فراهم می شود ( صورت های مالی ) بهره می گیرند .

خلاصه:
استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری کسانی هستند که برای تصمیم گیری و قضاوت آگاهانه علاقه مندند گزارش های حسابداری را دریافت و مورد استفاده قرار دهند. استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری طیف وسیعی را تشکیل میدهند و به طور کلی آنها را به دو دسته استفاده كنندگان درون سازمانی ودسته دوم استفاده كنندگان برون سازمانی تقسیم می شوند. نتایج واقعی عملیات یک واحد تجاری را تنها در پایان اجرای عملیات آن و پس از وصول مطالبات، فروش دارایی ها و اجرای تعهدات و پرداخت بدهی ها، به طور قطعی و دقیق تعیین نمود. فرآیند حسابداری شامل یک سری مراحل پیاپی است که در هر دوره مالی تکرار می شود. این مراحل پیاپی را معمولاً چرخه حسابداری گویند که شامل: جمع آوری اطلاعات مالی، تجزیه و تحلیل معاملات و عملیات مالی، ثبت معاملات و عملیات مالی در دفتر روزنامه، انتقال اقلام از دفتر روزنامه به دفتر کل، تهیه تراز آزمایشی، اصلاح حساب های دفتر کل، تهیه صورت های مالی، بستن حساب های موقت و تهیه تراز آزمایشی اختتامی می باشد.
برای ثبت نام در دوره آموزشی حسابداری مقدماتی می توانید بر روی نام دوره با عنوان حسابداری مقدماتی کلیک کنید.

ثبت نام دوره حسابداری مقدماتی