مقاله ساز کوزه
با توجه به رشد روزافزون علم و آموزشهای کوتاه مدت، مرکز توسعه آموزشهای مجازی پارس با هدف بالا بردن سطح علمی و کمک به تحقق این امر مقاله ساز کوزه را طراحی و در دسترس علاقمندان قرار داده است .
کوزه ، سازی است خود صدا و از جنس سفال که با ضربه مستقیم نواخته می شود. این ساز با شکل ها و شیوه های نواختن گوناگون در استان های هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان دیده می شود. تاریخچهٔ سازهای کوزهای به هزاران سال پیش برمی‌گردد.
امروزه کوزه های هرمزگان و سیستان بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند.
در هرمزگان کوزه را با نام (( جله )) مشناسند و نحوه ی نواختن آن با کوزه سیستان متفاوت است. کوزه سیستانی دارای روش ساخت، پخت و همچنین خاک متفاوتی است و معمولاَ آن را در کنار سینی گذاشته و می نوازند. بر خلاف تصور، کوزه با وجود سادگی ساختمان دارای صدادهی و توانایی های بسیار بالایی در اجرای قطعات و ریتم های مختلف است، که متا سّفانه مورد توجه قرار نگرفته است و اکثر نوازندگان و آهنگسازان به صورت اِفکتیو از آن استفاده می کنند و یا آن را به عنوان سازی مستقل نمی شناسند.
مسأله دیگر در چند سال اخیر در بین نوازندگان و بخصوص کوبه ای نوازان دیده می شود، نواختن سازهای کوبه ای خصوصاَ کوزه با تفکری اشتباه است، به صورتی که آن را همانند دف و تنبک با همان لحن می نوازند که البته شیوه نادرستی است. چون هر سازی باید با توّجه به نوع صدادهی و لحن مخصوص خود نواخته شود و باید از ترکیبات ریتمیک متناسب با هویت ساز استفاده نمود. ساز کوزه افزون بر این که خاستگاه ایرانی دارد ، دارای صدادهی بسیار نزدیکی با طبلاست و در سازبندی موسیقی ایرانی دارای رنگ جدید و خوبی نیز هست. ترکیبات مختلف این ساز با گروه ستار ، سازهای سنتی ، گروه تنبور و حتی ارکسترهای تلفیقی راک و پاپ در ذهن بینندگان بسیار تأثیر گذار و جالب توجه بوده است. امید است، این جملات با اندک بضاعت خود بتواند تأثیر مثبتی در شناساندن این ساز در بین نوازندگان ، آهنگسازان و دوسدازان موسیقی داشته باشد.
تاریخچهٔ سازهای کوزهای به هزاران سال پیش برمی‌گردد.
منبع: بیتوته
