مقاله متالورژی

کاربر گرامی ،‌توجه داشته باشید ، مقالات موجود در وبسایت ، از بستر اینترنت و جستجو در سایت های اینترنتی ( بصورت خودکار) جمع آوری شده اند، لذا لطفا جهت یافتن منابع اصلی انتشار دهنده از موتورهای جستجو کمک بگیرید.

نام مقاله : متالوژی

مقدمه

لوله کشی در صنعت- صنایع دریایی و انتقال سیالات و مواد و مصارف شهری کاربرد زیادی دارد که نمونه کاربردی آن عبارتند از:

1) انتقال آب

2) بخار و هوا

3) نفت- گاز

4) فاضلاب انسانی و صنعتی

از لوله کشی که به صورت خطوط نمی­باشد استفاده می­گردد و آیتم مهم در لوله کشی توزیع و پروژه­های عمرانی برای ساختمان­های تجاری، بیمارستان­ها، خانه­های مسکونی و مدارس و غیره که اکثراً برای انتقال آب و گاز و جمع آوری فاضلاب می­باشد. در لوله کشی کشتی­ها از فرآیند پیچیده­تری برخوردار می­باشد و اتصالات آن از کربن استیل جوشی یا پیچی می­باشد و برای شروع کار از اطلاعاتی مانند محل پروژه، فرآیند پروژه، میزان تولیدات، معیار و استانداردهای طراحی، جزئیات و شرایط مورد نظر.

لوله­ های فرآیندی

معیار طراحی و استفاده لوله­ها توسط قطر خارجی و ضخامت دیواره­ها و جنس آن بستگی دارد و اندازه و طول لوله­های در استاندارد ANSI که ضخامت از 8/1 تا 80 اینچ بیان شده و اندازه لوله­ها از تا 24 اینچ مورد استفاده قرار می­گیرد و طول آن در 6 و 12 می­باشد و استاندارد بوده از طریق موسسه­های آمریکایی جدول بندی و اعلام می­گردد.

جنس لوله­ها اغلب به صورت فولاد تولید می­شود که به دو صورت می­باشد:

1) لوله­های درزدار: به وسیله اتصال پلیت­های خم شده

2) لوله­های بدون درز: به صورت الکترونیک توسط قالب­های مختلف تولید می­شود.

در مورد شرایط کارکرد لوله­های فولادی از نظر فشار- دما و مقدار خوردگی از استانداردهای API و ASTM استفاده می­شود. از لوله­های آهنی از چدن و یا داکتیل چدن استفاده می­شود.

متالورژی

دیگر لوله­ های فلزی

لوله­های پلاستیکی برای انتقال سیالاتی که خوردگی بالایی دارند مانند ترکیبات شیمیایی و با مواد اسیدی می­باشد و جنس آن عبارتند از:

1) پلی پروپیلن و پلی اتیلن (PE)

2) پلی بوتیلن (PB)

3) پلی وینیل کلراید (PVC)

4) اکریونیتریل بوتادین استرین (ABS)

روش­های اتصال لوله­ های فولادی و ضد زنگ فولادی عبارتند از:

1- جوش لب به لب

2- جوش سوکتی

3- پیچی

4- فلنج پیچ دار

5- کوپلینگ پیچ دار

اتصالات فیتینگ­ها برای

اجزاء مورد استفاده در جوشکاری لب به لب

محل استفاده برای اکثر کاربردهای لوله کشی و فرآیند و خطوط سرویس به کار برده می­شود.

مزایا: کاراترین روش برای قطرهای بزرگ و فیتینگ­ها که یک اتصال قابل اطمینان و آب بند ایجاد می­کند.

معایب: ممکن است برخی قسمت­های جوش وارد مسیر سیال شده و بر الگوی جریان تأثیر بگذارد.

روش ایجاد اتصال: انتهای لوله ماشین کاری شده و یخ زده شود اتصالات نیز باید دارای یخ باشد دو قطعه در راستای هم و در فاصله مناسب خال جوش خورده و سپس تمام اتصالی را جوش پیوسته ایجاد می­کنیم.

اتصالات زانویی و مایترها و فلنج­ها در سیستم جوش لب به لب

1- زانویی: باعث تغییر 45 و 90 درجه جهت لوله می­شود.

1- زانویی­های کاهنده: حتی برای تغییر 90 درجه مورد استفاده قرار می­گیرد اما قطر دو طرف یکی نیست.

2- برگشت: بازگشت جریان به اندازه 180 درجه و در حالت­های LR و SR برای کوپل­های حرارتی و هوای مخازن و ... مورد استفاده می­باشد.

3- خم­ها: برای کمانی کردن لوله­های مستقیم به کار می­رود.

4- کاهنده و افزاینده: برای اتصال دو لوله با قطرهای مختلف

5- سوئیچ: این اتصال از یک طرف لب به لب و از طرف دیگر پیچی یا سوکت می­باشد.

مایترها: به عنوان فیتینگ شناخته نمی­شود و از لوله ساخته می­شود.

فلنج­ها

اتصالات جهت انشعاب گیری از مسیر

1) این حالت به صورتی است که یک لوله به طور مستقیم به کناره لوله اصلی جوش داده می­شود.

2) سه راهی با جوش لب به لب: برای ایجاد شاخه با زاویه 90 درجه از مسیر اصلی که در سه راهی مستقیم قطر شاخه با قطر لوله اصلی برابر است و سه راهی کاهنده دارای شاخه کوچکتر از مسیر اصلی می­باشد.

3) Weldolet: برای ایجاد شاخه 90 درجه در سایز برابر یا کوچکتر بر روی لوله مستقیم می­شود.

4) چهار راهی (cross): که به صورت مستقیم سایر برابر یا کاهنده می­باشد.

5) Lateral: این هم به صورت مستقیم و کاهنده می­باشد.

6) Shapodnipple: در زوایای 45 و 90 درجه و احتیاج به تقویت کننده دارد.

7) Cap: برای مسدود کردن انتهای لوله

8) سرپوش­های تخت

9) Ellipsoidal or Dished heads برای مسدود لوله­های بزرگ مانند مخازن

اجزاء مورد استفاده در لوله کشی با جوش سوکت

محل استفاده: برای خطوط انتقال مواد اشتعال زا، سمی، خورنده و گران قیمت که عدم نشتی مهم باشد.

مزایا:

1) هم مرکز کردن و تنظیم خطوط لوله کوچک آسان­تر است.

2) فلز چون وارد لوله و جریان سیال نمی­شود.

3) اگر به طور صحیح ساخته شود هرگز نشتی ندارد.

معایب:

1) فاصله­ای به اندازه اینچ دارد که باعث به تله افتادن مایع می­شود.

2) در ارتعاشات بالا و خوردگی زیاد باشد مورد استفاده قرار نمی­گیرد.

روش اتصال: انتهای لوله باید تخت باشد و سپس در درون اتصالات شیر، فلنج و ... قرار می­گیرد و دور آن جوشکاری فیلت انجام می­شود.

1) Fullcoupling

2) کاهنده

3) Reducer Insert

4) union

5) Swaged Nipples

6) زانویی Elbow: برای تغییر 45 و 95 درجه

7) فلنج­های Socket- Welding

8- اتصالات انشعاب گیری در سیستم­های سوکتی

9- اتصالات جهت انشعاب گیری از مخازن یا خطوط اصلی

* Half Coupling

* Coskolet برای 90 درجه

* Socket Welding Elbolet

* Socket Welding Latorlet (45 درجه)

* Nipolet

* Stub- in

* Socket Welding Cap

تجهیزات مورد استفاده در سیستم­های لوله کشی پیچی

محل استفاده: برای خطوط سرویس و پروسه­های کوچک

مزایا:

1) به سادگی توسط لوله و فیتینگ­ها در سایت ساخته می­شود.

2) خطری آتش سوری با جوشکاری را کم می­کند.

معایب:

1) اگر فرسودگی و خوردگی باشد و ارتعاش داشته باشد مجاز به استفاده نیست.

2) امکان نشتی دارد.

3) ممکن است جوشکاری آب بندی نیاز داشته باشد.

4) مقاومت لوله به دلیل ایجاد رزوه بر روی آن کاهش می­یابد.

اتصالات فلنجی پیچی

اتصالات اشنعاب گیری در سیستم­های پیچی:

1) سه راهی (TEE) مستقیم یا کاهنده

2) Lateral

3) چهار راهه

انشعاب گیر پیچی از مخزن یا لوله اصلی

1) Half Coupling

2) Full Coupling

3) Thredolet

4) Threded Elbolet

5) Threaded Latrolet

6) Threade Nipolet

7) Stup in

سرپوش­ها

1) Cap برای بستن انتهای لوله

2) Barstockplug انتهای رزوه دار فیتینگ­ها را مسدود می­نماید.

انواع پرداخت و صورت­های فلنج

1) سطح بالا آمده

2) سطح با واشر حلقوی

3) فلنج با سطح صاف

4) فلنج با اتصال روی هم

سوراخ پیچ در فلنج­ها: سوراخ­های پیچ در فواصل مساوی از هم قرار دارند و تعداد سوراخ آن قطر دایره پیچ و سایز سوراخ مشخص می­کند.

پیچ­های فلنج

مزیت استفاده از پیچ­های میله­ای

1) در صورت زنگ زدگی و خوردگی راحت باز می­شوند.

2) در عملیات میدانی به سادگی از بقیه قابل تمایز است.

3) پیچ­های میله در سایزها و جنس­های غیر معمول از میلگرد می­توان استفاده کرد.

دندانه­های پیچ هم اینچ:

1) NU: در این مدل انتخاب ریشه­های صاف یا گرد شده اختیاری است.

2) UNR: دارای پایه­های ریشه دندانه گرد و فقط برای دندانه خارجی بکار می­رود.

انواع رزوه

معرفی پیچ­ها

مثل کلاس- نوع دندانه- تعداد دندانه در اینچ- قطر

پیچ

مهره

واشرها: برای آب بندی بین دو سطح برای جلوگیری از نشت جریان بکار می­رود.

انتخاب واشر براساس معیارهای زیر است:

1) دما: فشار خوردگی سیال

2) نیاز به باز کردن مداوم فلنج برای تعمیر و نگهداری

3) شرایط محیطی کارکرد

4) قیمت تمام شده

و برای اجزاء مختلف مدار لوله کشی به صورت الکتریکی از یکدیگر عایق شوند در این شرایط در اتصالات فلنج­ها از واشر عایق الکتریسیته استفاده می­شود.

سرپوش­های موقتی برای خط لوله

1) سرپوش­های IN-LINE: این سرپوش­ها برای تغییر در فرآیند و تمیز کردن لوله­ها برای جلوگیری از آلودکی و انجام تعمیر و نگهداری دوره­ای برای جلوگیری از نشتی مواد سمی و آتش زا

انواع ویژه آن:

1- برای فلنج­های ring- Joint

2- صفحه عینکی (Spectacle- plate)

2) سرپوش انتهای لوله و خروجی مخازن: این سرپوش­ها از فلنج­های کور (Blind flange) با واشر تخت یا اتصالات رینگی و سرپوش­های T-bolt سرپوش­های Welded- on با درهای لولایی

اتصالات و کوپلینگ­های سریع

1) اتصال سریع:

الف) نوع اهرمی با بست­های اهرمی دو تایی

ب) نوع پیجی با گیره مهره­ای که استفاده معمل این دو جهت اتصالات موقت به تانک­های ماشینی، کامیون­ها یا مخازن می­باشد.

2) کوپلینگ­های سریع پیچی: این اتصالات بر حسب شرایط سرویس و نوع اتصالات و واشر به صورت دائمی و موقتی مورد استفاده قرار می­گیرد.

کوپلینگ­های لوله و اتصالات شیار دار

این اتصالات توسط شرکت­های آمریکایی در لوله­های چدنی و پلاستیکی و یا فولادی که با سرهای شیاردار و یا بست­های Victaulic جهت سر لوله با جوش یا سیمان ساخته می­شوند. این اتصالات با سرهای شیار دار مانند: فرانویی، تمام سه راهی­ها، چهار راهی، کاهنده­ها و غیره

مزایا:

1) نصب و جدا شدن سریع

2) امکان مقداری انبسار و تغییر جهت در اتصالات

3) مناسب برای اکثر کاربردها

کوپلینگ­های بوشی فشاری

برای هوا، آب، روغن و گاز به کار می­رود.

مزایا:

1) نصب و جداسازی سریع

2) امکان داشتن انبساط و تغییر در جهت اتصالات

3) عدم نیاز به پرداخت سر لوله­ها

اتصالات انبساطی و لوله کشی قابل انعطاف

این اتصالات رابطه مستقیم با دما در شبکه لوله کشی و مهار ارتعاشات استفاده می­شود. در لوله کشی انعطاف پذیر در بعضی مواقع برای پر کردن و یا خالی کردن تانکرها و واگن­ها و غیره که به صورت فصل گردان یا توپی که لرای اتصالات موقتی برای مهار ارتعاشات و جابجایی استفاده می­شود.

جداکننده­ها: برای جداسازی قطرات دریل جریان گازی می­باشد مانند جداسازی قطرات روغن از هوا یا قطرات آب

صافی­ها: ذرات جامد با سایز 02/0 تا 5/0 اینچ را جمع آوری و عمل جداسازی را با عبور جریان از تور صافی صورت می­گیرد.

توری­ها: صافی­های ساده که قبل از مکش پمپ یا کمپرسور استفاده می­شود که مواد جامد در داخل لوله­ها را جمع آوری کرده و این توری­ها به صورت موقت می­باشد.

Driplegs: از لوله و اتصالات ساخته می­شود و وسیله­ای ارزان جهت جمع آوری مایع کندانس شده می­باشد.

تقویت کننده­ها: یک تکه فلز اضافی در حل انشعاب گیری از جدار لوله یا مخزن می­باشد افزودن فلز موجب جبران تضعیف ساختاری در اثر وجود سوراخ می­گردد.

تجهیزات ساپورت بندی لوله کشی

الف) ساپورت لوله: جهت ساپورت کردن لوله از ناحیه زانویی می­توان از ساپورت­های شناخته شده از ورق­های مازاد، لوله و قطعات فولاد ساختمانی باشد.

ب) انواع ساپورت­ها

1) RESTING: از فولاد یا قولاد و بتن مهار می­شود.

2) HANGER: جهت معلق نگهداشتن لوله

3) ANCHOR: یک ساپورت سخت برای مهار حرارت و ارتعاشات

4) TIE: ترکیبی از یک یا چند مفتول

5) DUMMYLEN: یک قطعه طولی برای ساپورت یک زانویی

6) GUIDE: برای جلوگیری از تغییر مکان جانبی لوله

7) SHOE: جهت کاهش تنش ناشی از اصطکاک خطوط

8) SADDLE: مقاومت در برابر حرکت طولی و پیچشی

9) SLID PLATE: در برابر تنش مکانیکی و تغییرات حرارتی

10) Spring hanger: این ساپورت­ها اجازه تغییر طول در اثر حرارت را داده و معمولاً جهت عمودی استفاده می­شود.

11) HANGER: شامل اجزاء فنر کوچکی و مکانیزم اهرمی

12) HANGER: فنر کوپلی در یک محفظه که وزن لوله کشی بر روی فنر فشرده شده قرار می­گیرد.

13) Algdraulic Dampener, Shok, Snubberor: یک میله که یک سر آن به لوله کشی و سر دیگر آن به فولاد ساختمانی که قابل انبساط و انقباض می­باشد.

14) Swag Brace or Swadg Arregtor: یک فنر مارپیچ در یک محفظه می­باشد که بین لوله کشی و یک چارچوب می­باشد که وظیفه آن دفع ضربات حاصله از ارتعاشات و امواج است.

ج) جوشکاری به لوله:

1) اتصال Hanger به فولاد ساختمانی و غیره

2) اتصال به لوله

3) ساپورت بندی لوله

شیرها

عملکرد شیرها: عملکرد شیرها بر حسب شیرهای کاملاً باز یا بسته و یا در حسب قابل تنظیم و یا نوع کارکرد آن در سیالات می­باشد.

قسمت­های مهم در انتخاب شیر در کاتالوگ:

1) دیسک و نشیمنگاه

2) دسته

3) بدنه و درپوش

4) اپراتور

Disc: قسمت متحرکی که تأثیر مستقیم در جریان می­گذارد را Disc می­نامند.

Seat: قسمتی که غیر متحرک است نشیمنگاه

Port: یا درگاه ماکزیمم دریچه­ای است که می­توان بیشترین دبی را عبور دهد.

در کل دستگاه­ها می­توانند به صورت اتوماتیک- مکانیکی- دستی- هیدرولیکی و غیره حرکت داده شود.

دسته steam

انواع شیرها

1) شیرهای نوع دروازه­ای

2) برای تنظیم جریان

3) برای جلوگیری از برگشت جریان (یک طرفه)

4) شیرهای کنترل و تنظیم کننده فشار

فصل 3

A- توانایی مورد نیاز در طراحی و مسئولیت­های طراح عبارتند از:

1) توانایی داشتن بکارگیری منطق و خلاقیت

2) شناخت از فرآیندی که آن Plant به منظور آن طراحی می­گردد.

3) دانش اطلاعات در مورد نحوه تعمیرات و نگهداری تجهیزات و جدول زمان بندی و استاندارد

4) توانایی خلق و طراحی با رعایت کلیه موارد ایمنی قابلیت ساخت و هزینه معقول و منطقی

5) شناخت کامل از دیگر بخش­های پروژه

6) توانایی ایجاد اسناد و مدارک واضح و دقیق در کلیه مراحل کاری

7) توانایی دفاع از طراحی به عمل آورده در زمان اختلاف نظر

B. کارکرد اساس و وظایف طراح

1) تعیین مکان همه تجهیزات

2) طراحی محل­های قرارگیری نازل­های تجهیزات

3) طراحی همه سازه­های فلزی و بتنی و راه پله­ها و سکوهای مربوطه و نربان­های دسترسی به تمام تجهیزات در زمان تعمیر و نگهداری

4) مسیریابی و طراحی تجهیزات لوله کشی روی زمین و زیر زمین

5) مشخص کردن مکان­های ایمنی شامل اطفاء حریق، مانیتورها و ایستگاه­های ایمن آب پاش

6) مشخص کردن محل­های موارد متفرقه برای فیلتر و اگزوزها و مکان­های آنالیز

C. چگونگی استفاده نمودن از داده­های پروژه

1) داده­های طرح پروژه: این شامل محل جغرافیایی کارخانه، نزدیکی به جاده، راه آهن، مسیر آب، کدها و مقررات محل، پرتوگرافی و شرایط آب و هوایی استو

2) داده­های فروشنده: همه تجهیزات مانند پمپ­ها، کمپرسورها، تهویه­ها، کوره­ها، شیر اطمینان و غیره

3) داده­های سندی داخلی: این بخش توسط مهندسین طراح ایجاد می­شود.

D. زمان بندی فعالیت­های گوناگون پروژه

1) طرح ابتدایی و خام

2) مطالعه بر روی طرح

3) دیتیل کردن طرح نهایی

E. علامت اختصاری، کدها و استانداردها

F. کدها و استانداردها

G. اصطلاحات و مفاهیم طراحی :

1) جلوگیری از اتلاف گرما

2) نگهداری

3) عملیات

4) ایمنی

5) هزینه مناسب

6) ایجاد جریان مستقیم

7) سیستم­های باز

8) انعطاف پذیری

9) سیستم­های بسته

10) تکیه گاه­های لوله

11) قابلیت ساخت

H. قوائد جا نمایی و پیشنهادها در طراحی کارخانه­های فرآیند

1) چیدمان در ارتفاع

2) منیفلد

3) استفاده از فضا

قوائ جانمایی:

1) اعمال تغییرات در اسناد

2) دسترسی

3) مکان­های تجهیزات

4) ارتفاع تجهیزات

5) جاده­ها، سنگفرش­ها و راه آهن

6) سکوها نردبان­ها و پله­ها

7) نگهداری

8) انجام عملیات در کارخانه

9) لوله کشی بالای زمین

طراحی مدرک Plot Plan

Plot Plan واحد فرآیند عبارت اند از یک نقشه آرایش یافته که مشخص کننده محدوده کار یک کارخانه، جاده­ها، ساختمان­ها صنعتی و غیر صنعتی، تجهیزات و محل­های قرارگیری آنها و سازه­های مورد نیاز کارخانه و غیره که این موارد برای یک فرآیند مشخص طراحی می­گردد.

زمینه­های مختلف استفاده از Plot Plan

1) طراحی لوله

2) سازه

3) مهندسی برق

4) مهندسی ابزار دقیق

5) مهندسی سیستم­ها

6) زمان بندی و کنترل پروژه

7) ساخت

8) برآود

9) استفاده کارفرما

نقشه ها ومدارک مورد نیاز درطراحیpiping

مهندس pipingموظف است پروژه را طوری هدایت کنترل کند که اهداف نهایی پروژه تامین شود.برخی اراین مسدولیت ها شامل موارد زیر می شود

  • انجام مراحل طراحی مهندسی کارخانه فرایندی و ارائه طرح سیستمpiping
  • تحلیل تنش لوله ها
  • طراحی تکیه گاهها
  • پیشگیری از واماندگی وخروج سیال از سیستم
  • به پایان رساندن موارد مشخص شده در قرار داد پروژه

مدارک های مورد استفاده در مهندسی piping

  • دیاگرامهای جریان یا فرآیند(p.f.d)
  • دیاگرام لوله کشی به همراه ابزار دقیق(P&ID)
  • لیست خطوط
  • مدارک محدوده ویا مشخصات فنی کار
  • Plot plan
  • نقشه های طراحی لوله کشی
  • ایزومتریک
  • نقشه های مرکب
  • مدل اشل
  • گزارشهای مربوط به تحلیل تنش
  • نقشه های مربوط به بازرسی در حال سرویس سیستم
  • گزارش تغییرات در طراحی

استانداردهايPiping :

استانداردها و كدها براي سرويس هاي مختلف توسط موسسات استاندارد بين المللي تهيه و توزيع ميگردد.اين استانداردها شامل نحوه ساخت لوله،نحوه استفاده،طراحي،انشعاب،اتصال ،نحوه نصب و نحوه تست خطوط لوله مي باشند.در تهيه اين استانداردها مهمترين مطلبي كه مورد نظر بوده «ايمني» در هنگام استفاده و كاركرد است .

اين استانداردها بسته به شرايط از گذشته تا كنون تكميل تر شده و در حال تغيير بوده اند.

انجمن هاي مختلف در زمينهPiping استانداردهائي ارائه كرده اند كه از جمله مي توان به موارد زير اشاره نمود :

  • ASME
  • ASTM
  • ANSI
  • AWWA
  • API
  • American Standards in Mechanical Engineering
  • American Society for Testing and Materials
  • American National Standards Institute
  • American Water Works Association
  • American Petroleum Institute

استانداردهاي ديگري نيز در لوله كشي مورد استفاده قرار مي گيرند تا استانداردهاي فوق را تكميل نمايند ، از جمله اين استانداردها مي توان به موارد زير اشاره نمود :

  • PPI
  • AWS
  • PFI
  • MMS
  • Plastic Pipe Institute
  • American Welding Society
  • Pipe Fabrication Institute
  • Manufacturers Standardization Society of Valve
  • and fitting Industry

ثبت نام در دوره های مکانیک، متالوژی و صنایع

برچسب ها : انتشار دهنده:
۷ روز هفته ۲۴ ساعته پاسخگوی شما هستیم.