مقاله حسابرسی

حسابرس:

به فرد یا مؤسسه ای گفته می شود که مسئولیت نهایی حسابرسی صورتهای مالی یا ارائه خدمات مرتبط را بر عهده دارد. حسابرس باید فردی مستقل از سازمانی باشد که در حال رسیدگی آن است.

هدف از حسابرسی:

هدف اصلی حسابرسی قبل از قرن بیستم کشف تقلب بود.ولی هدف جدیدی دنبال گردید. یعنی اینکه صورتهای مالی طبق اصول متداول حسابداری تهیه شده است اظهار نظر کنند.

انواع حسابرسی:

حسابرسی انواع گوناگون دارد و مهمترین آنها عبارتند از: 1- حسابرسی صورتهای مالی 2- حسابرسی رعایتی 3- حسابرسی عملیاتی 4- حسابرسی قانونی.

ü حسابرسی صورتهای مالی: عبارت است از بازرسی جستجوگرانه مدارک حسابداری و سایر شواهد زیر بنایی صورتهای مالی.حسابرسان از راه کسب آگاهی از سیستم کنترل داخلی و بازرسی مدارک، مشاهده دارایی ها، پرسش از منابع داخل و خارج شرکت و اجرای سایر روشهای رسیدگی، شواهد لازم را برای اینکه صورتهای مالی، تصویری مطلوب و به نسبتاً کامل از وضعیت مالی شرکت و فعالیت های آن در طول دوره مورد رسیدگی ارائه می کنند یا خیر، گردآوری می کنند.

ü حسابرسی رعایتی: مقصود از حسابرسی رعایتی، تعیین میزان احکام، سیاست ها، پیمان ها و قوانین و مقررات دولتی و کنترل های داخلی توسط شرکت های مورد رسیدگی است.برای مثال: شرکتها می توانند تعیین میزان رعایت احکام و سیاست های داخلی توسط بخش های مختلف سازمان را از حسابرسان خود درخواست نمایند.مثال دیگر حسابرسی اظهارنامه مالیاتی اشخاص یا شرکت ها توسط ممیزان امور مالیاتی جهت تعیین میزان رعایت قانون مالیات ها است.

ü حسابرسی عملیاتی: حسابرسی عملیاتی عبارت است از بررسی قسمت های خاصی از سازمان به منظور سنجش نحوه عمل آنهاست.هدف اصلی حسابرسی عملیاتی، ارزیابی رعایت (( صرفاً اقتصادی )) هنگام تهدید منابع و ارزیابی (( کارآیی )) عملیات هنگام استفاده از منابع و (( اثر بخشی )) عملیات برای نیل به اهداف از قبل تعیین شده، تشخیص فرصتهای بهبود عملیات و ارائه پیشنهادهای اصلاحی به مدیران سازمان است.

ü حسابرسی قانونی: در شرکت ها و مؤسسات هنگام بروز اختلاف مالی از حسابرسان دعوت و درخواست ارائه حسابرسی قانونی را دارند، حسابرسی قانونی در واقع مشابه خدمت پزشکان در امر (( پزشکی قانونی )) است.

برخی از مواردی که اجرای حسابرسی قانونی می تواند ضرورت یابد به شرح ذیل است:

1- تقلب های تجاری یا کارکنان شرکت ها.

2- خسارت های تجاری – اقتصادی.

3- اختلاف میان سهامداران یا شرکاء.

انواع حسابرس: حسابرسان را بر اساس موقعیت شغلی به 3 دسته تقسیم می شوند:

1 – حسابرس مستقل، 2 – حسابرس داخلی، 3 – حسابرس دولتی

حسابرس مستقل: حسابرس مستقل توسط حسابرسی اجراء می شود که مستقل از سازمانهایی هستند که ادعاها و یا گزارش های آن مورد حسابرسی قرار می گیرد، حسابرسان مستقل خدمات حسابرسی خود را در قالب قرارداد ارائه می دهند. گرچه حسابرسان مستقل می توانند انواع مختلف حسابرسی را اجراء کنند، اما حسابرسی صورتهای مالی بخش عمده فعالیت این گروه از حسابرسان است و گزارش انان در سه قسمت : 1-بند مقدمه، 2-بند دامنه رسیدگی یا بند میانی، 3-بند اظهارنامه ارائه می گردد.

حسابرس داخلی: تقریباً هر شرکت بزرگی دارای یک واحد حسابرسی داخلی است. حسابرسی داخلی واحد ارزیابی مستقلی است که جهت آزمون و ارزیابی فعالیت های سازمان در داخل سازمان ایجاد می شود.گرچه حسابرسان داخلی در استخدام سازمان هستند اما باید مستقل از دوایر مورد رسیدگی باشند که از آن بعنوان استقلال سازمانی یاد می شود. به همین دلیل این گروه از حسابرسان در بسیاری از شرکتها به طور مستقیم به کمیته حسابرسی و یا هیأت مدیره شرکت گزارش می دهند.

حسابرسی دولتی: دیوان محاسبات یکی از ارگانهایی است که مأموریت حسابرسی شرکت ها و مؤسسات دولتی را بعهده دارد.حسابرسان دیوان، شرکتهای طرف قراردادهای دولتی را نیز رسیدگی می کنند تا صحت پرداختهای دولت طبق قرارداد را تأیید کنند.

استانداردهای حسابرسی: استانداردهای حسابرسی، معیاری برای سنجش کیفیت کار حسابرسان که در سه گروه 1- استانداردهای عمومی، 2-استانداردهای عملیات ( رسیدگی) ، 3-استانداردهای گزارشگری تقسیم می شوند.

فرضیات بدیهی حسابرسی: ارسطو می گوید نقطه آغاز هر عملی تعداد فرضیات بدیهی است که نیازی به اثبات آنها نیست.از این عبارت کوتاه می توان دلایل وجود فرضیات بدیهی را تشخیص داد. فرضیات در حسابرسی به سه گروه قابل دسته بندی هستند، گروه اول: فرضیات بدیهی توجیه کننده حسابرسی. گروه دوم: فرضیات بدیهی رفتار حسابرسی، گروه سوم: فرضیات بدیهی کارکردی حسابرسی.

در فرضیه اول، کیفیت اطلاعات مندرج در صورتهای مالی بدون گواهی حسابرسان مستقل از قابلیت اعتماد کافی برخوردار نمی باشد. گواهی کیفیت اطلاعات مندرج در صورتهای مالی ارائه شده توسط حسابرسی مستقل مطلوبترین راه کار است.گواهی کیفیت اطلاعات مندرج در صورتهای مالی برای ذینفعان با انجام حسابرسی حاصل می شود. کیفیت اطلاعاتی مندرج در صورتهای مالی را می توان با فرآیند حسابرسی مستقل گواهی نمود. ذینفعان سازمان ها و شرکت ها در وضعیتی نیستند که بتوانند شخصاً کیفیت اطلاعات مندرج در صورتهای مالی را گواهی کنند.

در فرضیات بدیهی رفتاری حسابرس، بین حسابرس و مدیریت سازمان و یا شرکت تحت حسابرسی هیچگونه تضاد منافعی وجود ندارد، هیچگونه محدودیت مقرراتی یا نظارتی غیر منطقی وجود ندارد که بر حسابرسان اعمال شود و آنها را از گواهی اطلاعات مندرج در صورتهای مالی باز دارد.

حسابرس در یک موضع مستقل ظاهری و باطنی برای کیفیت اطلاعات مندرج در صورتهای مالی قرار دارد.

حسابرس برای گواهی کیفیت اطلاعات مندرج در صورتهای مالی دارای مهارت و تجربه کافی است.

حسابرس بعنوان یک کارشناس حرفه ای نسبت به کیفیت کار خود پاسخگو است.

در گروه سوم یعنی فرضیات بدیهی کارکردی حسابرسی اولین فرض بدیهی این است که اصول یا استانداردی وجود دارد که به کمک آنها حسابرس بتواند کیفیت اطلاعات مندرج در صورتهای مالی را ارزشیابی کند.

شواهد کافی و معتبر برای تأیید نظر حسابرسی در مورد کیفیت صورتهای مالی وجود دارد و حسابرس می تواند این شواهد را در یک زمان منطقی و با هزینه ای معقول جمع آوری و ارزشیابی کند. اطلاعات حسابداری مندرج در صورتهای مالی، عاری از تحریف با اهمیت است.

کنترل داخلی، احتمال تحریف های با اهمیت را از بین می برد. حسابرس می تواند مربوط بودن و قابلیت اعتماد اطلاعات مندرج در صورتهای مالی را به صورتی هدفمند به ذینفعان ابلاغ نماید.

گسترش سریع کاربردهای تجاری کامپیوتر شاید بیشتر از هر واقعۀ دیگری در تاریخ حرفه حسابداری مستقل بر این حرفه اثر گذاشته باشد. کامپیوتر و نرم افزارهای حسابداری بیش از هر ابزاری وظایف روزمره حسابداری را با سرعت و دقتی بی سابقه انجام می دهد.

مؤسسات و شرکت های حسابرسی نیز با تشکیل گروهایی بعنوان حسابرس فن آوری اطلاعات به منظور انجام حسابرسی سیستم های کامپیوتری خدمات ارائه می دهند.

حسابرسی فن آوری اطلاعات به سه مرحله تقسیم می شود: برنامه ریزی حسابرسی، آزمون کنترلی و آزمون محتوی.

هدف مرحله آزمون کنترلها آنست که آیا کنترل های داخلی استقرار یافته مناسب و کافی بوده و به نحو صحیحی در حال اجراء هستند. به منظور انجام این آزمون حسابرسان با جمع آوری شواهد و مدارک مورد استفاده، کیفیت و چگونگی کنترل داخلی را معین می کنند.

در آزمون محتوا حسابرس با شمارش وجه نقد، شمارش موجودی ها در انبارها و بررسی اوراق سهام، بررسی مانده حسابها، نامها و آدرس های اختصاصی مشتریان صحت و تمامیت داده ها را بررسی می کنند.

یکی از مهمترین هدفها در هر سازمان ارتقاء سطح بهره وری است و انسان در ایجاد بهره وری نقشی محوری دارد.بهره وری انسانی یعنی به حداکثر رساندن استفاده از منابع نیروی انسانی به طریق علمی به منظور کاهش هزینه ها و رضایت کارکنان، مدیران و مصرف کنندگان.مهمترین عوامل مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی در مؤسسات حسابرسی به ترتیب عبارتند از:

1- سیستم مناسب ارزیابی عملکرد

2- عملکرد درست مدیر بلافصل و پذیرش او توسط کارکنان

3- ارائه مزایای جانبی به کارکنان

4- انجام کارهای گروهی در شرکت

5- مشارکت کارکنان در پذیرش مسؤلیت و اداره شرکت

6- توجه به نیازهای اساسی کارکنان

7- سبک رهبری مدیر بلافصل

حسابرسی بخش دولتی: حسابرسی دولتی پایه و اساس نظام راهبری خوب بخش دولتی می باشد.

حسابرسی دولت باید ویژگی های تعریف شده ای را حفظ کند که اساس، اعتبار و درستی آن را تشکیل می دهد:

1- جهت گیری غیر متعصبانه در برابر موضوع تحت حسابرسی

2- استفاده از فرآیندهای نظام مند در گردآوری و تحلیل اطلاعات

3- مقایسه معیارها برای تنظیم و تدوین نتیجه گیری ها

4- استفاده وسیع از استانداردهای حرفه ای و پذیرفته شده حسابرسی

حسابرسی دولتی بعنوان یک پارامتر مهم و ضروری در ساختار قوی نظام راهبری بخش دولتی از نقش ها و اصول نظام راهبری چون نظارت، بررسی، پیش بینی و آینده نگری حمایت می کند .

فعالیت های حسابرسی دولتی باید اختیار و توانایی ارزیابی نسبت به صداقت مالی، به کارآمدی و اثر بخشی عملکرد دولت را داشته باشد.

از نقشهای حسابرسی دولتی می توان – نظارت، - کشف و شناسایی، - بازدارندگی و بررسی نام برد.

حسابرسان دولتی باید سیستم ها و استاندارد های حسابداری را برای بررسی مسئولیت پذیری مالی بشناسند، با برنامه های عملیاتی و اقدامات عملکردی برای ارزیابی موفقیت یا پیشرفت فعالیت های دولتی آگاهی داشته باشند.

حسابرسان دولتی مدارکی گردآوری می کنند تا جنبه های عملکرد برنامه را فراسوی گزارشگری مالی ارزیابی کنند. باید دستاوردهای برنامه را ارزیابی کنند که این برنامه به اهدافش نایل شده است، پیامد و نتایج خواسته و ناخواستۀ برنامه ها کدامند؟

مشخص نمایند که میزان بهره و بازده نسبت به هزینه ها و اعتبارات صرف شده مهم بوده و بررسی می شود که آیا عملیاتها نسبت به هزینه ها بازدۀ خوبی داشته اندو نیز صورتهای مالی طبق استانداردهای حسابداری تهیه شده است.

ثبت نام در دوره حسابرسی