مقاله آشنایی با اصول ورمی کمپوست
مقاله آشنایی با اصول ورمی کمپوست
مقاله ای که در زیر مطالعه میکنید با عنوان آشنایی با اصول ورمی کمپوست از مرکز آموزش مجازی پارس گردآوری و ارائه شده است.
مقدمه
Verms معادل لاتین کلمه کرم می‌باشد و تولید ورمی کمپوست نیز اصولاً تهیه کمپوست کرم‌ها است. در طبیعت سرانجام تمام مواد آلی به طور طبیعی تجربه می‌شوند. در فرآیند تولید ورمی کمپوست شما به این روند سرعت بخشیده و به یک نتیجه مطلوب که همان مدفوع کرم می‌باشد دست می‌یابید از آنجایکه این فرآیند می‌تواند به طور بالقوه در هر جایی انجام پذیرد، فایده دیگری نیز دارد و آن اینکه به شما اجازه می‌دهد تا بتوانید در فصل زمستان کمپوست را در فضاهای داخلی تهیه کرده و در تابستان نیز این کار را در فضای بیرون انجام دهید.
بر خلاف رفتار نا خوشایند ما با طبیعت، کرم‌ها در سر تا سر کره زمین به حاصل خیزی و هوادهی بیشتر خاک کمک می‌کنند. آن‌ها حتی می‌توانند در حل مشکل زباله های آلی نیز به ما کمک نمایند. وجود زباله های آلی فاسد شونده باعث آلودگی منابع زیر زمینی می‌شوند. کرم‌ها قادرند این زباله های آلی را خورده و در مقابل کود در اختیار ما قرار دهند و این معامله ای است که انسان نمی‌تواند به راحتی از آن صرف نظر نماید.
تحقیقات و مطالعات علمی گسترده حاکی از سودمند بودن کرم‌های خاکی است. چارلز داروین بیش از چهل سال بر روی کرم‌های خاکی مطالعه نمود. او می‌گوید: کرم‌ها زندگی گیاهی را بسیار بهبود می‌بخشند. آن‌ها خاک را با سوراخ کرده و باعث نرمی آن می‌شوند. همچنین با کشیدن ساقه‌ها و شاخ و برگ‌های کوچک به درون خاک و نیز آوردن تعداد زیادی از خاک دانه های ریز به سطح خاک، باعث افزایش نفوذپذیری خاک در هنگام بارندگی می‌شوند. این کلوخه ها، مدفوع کرمی نام دارند که به عنوان فضولات کرم‌ها، کود آلی مناسبی برای رویش دانه‌ها و علف‌ها می‌باشند.
سودمندی ورمی کمپوست:
زباله های آلی می‌توانند به سرعت توسط کرم‌ها خاکی تجزیه و متلاشی گردند و به ماده ای غیر سمی و پایدار با ساختاری خوب و مناسب تبدیل شوند که این ماده به طور بالقوه از ارزش اقتصادی بسیاری به عنوان تهویه کننده‌ی خاک در رشد گیاهان برخوردار است. ورمی کمپوست ماده ای شبیه به پیت است که به خوبی تغییر یافته و ساختار، تخلخل، تهویه، زهکشی و ظرفیت نگهداری رطوبت در آن در حد عالی می‌باشد. در این زمینه، سیستم‌هایی با فناوری پیشرفته، متوسط و پایین در دسترس می‌باشند که سیستم‌هایی که از فناوری پایین برخوردارند می‌توانند به راحتی در مزارع کوچک یا در دامداری‌ها مورد استفاده قرار گیرند. ورمی کمپوست می‌تواند تعادل مناسبی بین مواد معدنی ایجاد کرده، دسترسی به مواد مغذی را ارتقاء بخشیده و به عنوان دانه های همتافت کود (Complex- fertilizer granules) کود عمل نماید. همچنین وزن مخصوص ظاهری زباله را به شدت کاهش می‌دهد اگر چه این کار نیاز به زمان بیشتری دارد.
تولید ورمی کمپوست تعداد ریز موجودات بیماریزای گیاهی را به شدت کاهش داده و بنابراین از این نظر برتری نسبی به کمپوست معمولی دارد. نظر کلی بر این است که عوامل بیماریزای گیاهی طی مرحله گرماگرایی فرآیند کمپوست سازی از بین می‌روند. اما تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که تولید ورمی کمپوست نیز باعث از بین رفتن این عوامل می‌گردد و تولید کمپوست به عنوان یک فرآیند هوازی منجر به معدنی شدن نیتروژن می‌شود و در مورد تولید ورمی کمپوست نیز، استفاده از کرم‌های خاکی باعث افزایش این فرآیند و تسریع آن می‌گردد. فرآیند های هوموسی شدن که در مرحله رسیدگی کمپوست سازی اتفاق می‌افتد، در طول فرآیند ورمی کمپوست، بزرگ‌تر و سریع‌تر می‌باشند. همچنین تولید ورمی کمپوست در مقایسه با تولید معمولی می‌تواند کاهش بیشتری از فلزات سنگین قابل جذب توسط موجودات زنده را به همراه داشته باشد و شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد محصول نهایی این عمل ممکن است شامل ترکیبات هورمون مانندی باشد که باعث تسریع در رشد گیاه می‌شود.
فرآیندهای تولید کمپوست معمولی و ورمی کمپوست در مدیریت مواد زاید، در جستجوی رسیدن به محصولاتی هستند که دارای ارزش اقتصادی می‌باشند. به همین دلیل، امکانات دیگر این فناوری‌ها نادیده گرفته شده و تا کنون بر روی آن‌ها مطالعه ای انجام نشده است.
تولید ورمی کمپوست دارای بیشترین اهمیت در به‌کارگیری فرآیند تثبیت و پایدارسازی، ساماندهی زباله های آلی به صورتی است که همزمان با آن موفقیت در دفع زباله یا دست کم به حداقل رساندن مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف آن‌ها، بدون اینکه در بسیاری از موارد نیاز به تکمیل فرآیند باشد را فراهم می‌نماید. اگر ترکیب و ویژگی‌های زباله‌هایی که باید مورد تصفیه قرار گیرند این امکان را بدهد، فرآیند های تولید ورمی کمپوست می‌توانند تا مرحله پایانی به صورت کامل انجام گیرند تا اینکه به محصول نهایی با ساختار و کارایی بهتر منجر گردد.
فرآیند مرسوم در تولید کمپوست معمولی که در حال حاضر به طور وسیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد برای تصفیه سریع مقادیر زیادی از ضایعات، مناسب می‌باشد تا مشکلات آلودگی، سریع‌تر از روش‌های تولید ورمی کمپوست به صورت سنتی حل شود. اما به نظر می‌رسد سیستم‌های عمل کننده در تولید پیوسته ورمی کمپوست نیز که جدیدتر بوده و البته در حال حاضر به طور کامل ایجاد نشده‌اند، قابل به‌کارگیری برای فرآیند سازی در مقادیر بزرگ باشند. سیستم‌های توده ای- ردیفی سنتی در تولید ورمی کمپوست می‌توانند به عنوان یک روش جایگزین در کنترل زباله‌هایی که در حجم کمتری تولید می‌شود، مورد استفاده قرار گیرند. این کار به منظور از بین بردن مشکل زباله های مذکور و همزمان با آن به دست آوردن یک کود آلی ارزشمند می‌باشد. تولید ورمی کمپوست میت وند در حجم کم و هم چنین در حجم‌های زیاد نقش مهمی در مدیریت مواد زاید آلی داشته باشد و به عقیده بسیاری از محققین فرآیند های تولید کمپوست معمولی و ورمی کمپوست هیچ‌یک الزاماً منحصر به فرد نمی‌باشند و هر دو سیستم را می‌توان در جهت بهره گیری از ویژگی‌های با ارزش هر کدام مورد توجه و استفاده قرار داد.
پرورش کرم در مقایسه با تولید ورمی کمپوست
جانداران خاکی نقش مهمی در تنظیم فرآیند های خاک ایفا می‌کنند و در این میان موریانه‌ها و کرم‌ها خاکی در حفظ کیفیت خاک و کنترل چرخه عناصر غذایی از نقش حیاتی برخوردار می‌باشند. در عملیات کشاورزی ارگانیک خاک به عنوان یک جزء زنده با ویژگی‌های زیست شناختی، شیمیایی و فیزیکی محسوب می‌گردد.
جنبه های مختلف فعالیت کرم خاکی در طبیعت و فواید ناشی از پرورش توده ای در تولید مدفوع کرمی، تولید ورمی کمپوست و تجاری نمودن مواد حیاتی، حاکی از نیاز به توسعه پرورش و تکثیر کرم خاکی به میزان زیاد است که به طور کلی به این عمل پرورش کرم اطلاق می‌شود.
پرورش کرم روشی علمی در عمل آوری کرم‌های خاکی تحت شرایط کنترل شده است و هدف از این کار ایجاد شرایط بهبود یافته آن هم به شکلی مصنوعی می‌باشد تا کرم‌های خاکی بتوانند در کمترین زمان و فضای ممکن به چند برابر زیتوده خود افزایش یابد.
فرآیند تولید ورمی کمپوست نیز روشی است که در آن با استفاده از کرم‌های خاکی کمپوست تولید می‌شود. این کرم‌ها عموماً در خاک زندگی کرده از توده های زنده تغذیه نموده و آن را به صورت نسبتاً هضم شده دفع می‌کنند. به طور کلی این کمپوست عموماً ورمی کمپوست نامیده می‌شود. بر اساس برآوردها، تعداد 1800 کرم که رقمی مطلوب در هر متر مکعب می‌باشد، می‌توانند سالیانه از هشتاد تن ضایعات آلی و مواد هوموسی تغذیه نمایند.
در دهه گذشته صاحبان منازل، کشاورزان و مدیران زباله های آلی، علاقه بیشتری به استفاده از نیروی بالقوه کرم‌ها به منابع مفید نشان داده‌اند. در واقع فرآیند تولید ورمی کمپوست، شامل تجزیه کنترل شده یا کمپوست سازی از زباله های آلی، توسط کرم‌های خاکی می‌باشد که در صورت انجام مناسب این عمل، در نهایت کمپوست حاصل باید شدیداً بوی خوش و مطبوع خاک را بدهد. از ورمی کمپوست می‌توان در ترکیبات خاک گلدانی برای گیاهان خانگی و نیز به عنوان پوششی عالی در چمن پارک‌ها استفاده نمود. ورمی کمپوست غربال شده که با خاک گلدان ترکیب شده است بستری عالی برای شروع رشد نشاء های جوان ایجاد می‌کند. همچنین یک مالچ عالی و تهویه کننده خاک باغچه های خانگی محسوب می‌شود.
شکی نیست که افزودن کرم‌ها به درون تل‌های کمپوست از نظر باکتری‌ها و قارچ‌ها فعال‌تر شده‌اند، باعث بهبود کیفیت کمپوست می‌شود اما این عمل به معنای تولید ورمی کمپوست نیست. باکتری‌ها و دیگر ریز جانداران، اساساً به عنوان غذای کرم‌ها در این فرآیند شرکت می‌کنند. اما تلاش برای رشد و افزایش تعداد باکتری‌ها، باعث تمایز در روش ورمی کمپوست سازی نسبت به روش‌های کمپوست سازی معمولی می گردد و به نظر می‌رسد ورمی کمپوست تا حدودی شبیه فرآیند پیچیده‌ی ساخت و بازیافت خاک می‌باشد.
آزمون تأثیر ورمی کمپوست
آزمایشگاه اکوفیزیولوژی خاک در ایالات متحده ایالت اوهایو فرآیند تولید ورمی کمپوست متوالی را برای مخلوط‌های مختلف مواد کف بستر سیستم‌های پرورش خوک و فرآورده های فرعی سیستم توأم جنگل‌کاری کشاورزی مورد آزمایش قرار داده است. این طرح تأثیر تعداد کرم‌های خاکی را بر فرآیند تولید ورمی کمپوست هایی بررسی کرده و همچنین ورمی کمپوست هایی که در زمان‌های مختلف تولید شده بودند را مورد ارزیابی قرار داد. هنگامی‌که جامدات آلی و کود خوک با دیگر عوامل حجمی با دیگر عوامل حجمی مخلوط می‌شوند می‌توانند بهترین بقایای آلی برای کرم‌های خاکی در حال رشد باشند.
برای پرهیز از تجمع شیرابه، جعبه های چوبی پوشش دار که دارای سوراخ‌های زهکشی بودند ابتدا با لایه ای از ورمی کمپوست هضم شده پر شدند و بر روی این لایه نیز یک توری نیم سانتی متری که حرکت کرم‌های خاکی از درون آن امکان‌پذیر بود قرار گرفت و سپس لایه‌هایی از مخلوط کود خوک و عوامل حجمی نیز بر روی آن قرار داده شد که هر لایه توسط یک توری از لایه دیگر جدا می‌شد هر دو ماه و نیم تا سه ماه یک‌بار از این جعبه‌ها نمونه برداری می‌شد و تعداد و وزن کلی کرم‌های خاکی و کوکونها مورد ارزیانی قرار می‌گرفت. همچنین از هر لایه یک زیر نمونه برای تشخیص چندین پارامتر شیمیایی و فیزیکی نمونه برداری شده و پس از هوا خشک شدن، نمونه‌ها اندازه گیری و تشخیص داده می‌شد.
برای ثبت نام در دوره آموزشی آشنایی با اصول ورمی کمپوست می توانید بر روی نام دوره با عنوان آشنایی با اصول ورمی کمپوست کلیک کنید.
