مقاله پرورش کبک
مقاله ای که در زیر مطالعه میکنید با عنوان پرورش کبک از مرکز آموزش مجازی پارس گردآوری و ارائه شده است.
مقدمه
پرورش كبك رخدادی است كه شاید موفقیت افراد شاغل در این حرفه به اضافه ایجاد عنوانی متفاوت از لحاظ شغلی ، مزید علت صرفه اقتصادی آن شده است. رشد چشمگیر این صنعت طی سالهای اخیر به دلیل اقبال عمومی در مصرف گوشت كبك به عنوان منبع پروتئینی میتواند به این دیدگاه نگریسته شود كه ضمن استفاده از خواص درمانی و تنوع در آشپزی ، گریزی نیز به مجموعه غذاهای ارگانیك زده شود.
تاریخچه پرورش کبک
پرورش کبک قدمت چندانی ندارد اما صید و شکار کبک تاریخچه‌ای بسیار کهن دارد. صید کبک یکی از تفریحات شاهزادگان و امرا و اشراف زادگان در بین سلسله‌های پادشاهان هخامنشی، اشکانی و ساسانی در دوران ماقبل اسلام در ایران بوده‌است. بعد از ظهور اسلام نیز بسیاری از پادشاهان سلسله‌های سامانیان، غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان همانند شاهان گذشته علاقه زیادی به صید و شکار از خود نشان می‌دادند و با انتشار فرهنگ ایرانی در میان اعراب در دوران خلفای عباسی، بسیاری از خلفای خاندان عباسی نیز به آداب و رسوم درباری شاهان ایرانی علاقه مند شده و همانند آنان عازم صید و شکار می‌شدند. در سرزمین باستانی بدخشان که جزو قلمرو فرهنگی ایران محسوب می‌شود، کبک نماد و سمبل فرارسیدن نوروز می‌باشد و در بین آثار باستانی یافت شده در گورهای «کوشانی‌ها» در بدخشان تاجیکستان، مهری یافت شده که بر روی آن نقش یک کبک که شاخه گندم بر منقار دارد دیده می‌شود.
آشنایی با کبک
کبک چوکار Alectoris chukar در لهجه های مختلف فارسی به آن خاسه کو، زرج، ژرژ، کو، کوک می گویند. این پرنده در شرایط پرورشی عموما 400 تا 600 گرم وزن دارد. در شرایط طبیعی وزن کبک نر بالغ (سویه ایرانی) از 510 تا 800 گرم و وزن کبک ماده بالغ از 450 تا 680 گرم متغیر است. اندازه این پرنده 31 تا 35 سانتیمتر می باشد که اندازه پرنده نر بزرگ تر است. ترکیب پرها در هر دو جنس نر و ماده یکسان است. رنگ این پرنده قهوه ای مایل به خاکستری در بالای بدن و زرد کمرنگ در قسمت شکم است. یک خط سیاه از قسمت جلوی سر آغاز شده و پس از انشعاب و عبور از چشم ها و گردن، در قسمت بالای سینه تمام شده و سر وسینه خاکستری پرنده را از قسمت سفید رنگ گلو جدا می کند. پهلوی پرنده با ترکیبی از رنگ سیاه و شاه بلوطی متمایل به سفید پوشانیده شده است و پرهای انتهایی بال به رنگ شاه بلوطی هستند. منقار، لبه پلک ها، ساق و پاهای کبک بومی ایران به رنگ صورتی تا قرمز سیر هستند. وجود یک سیخک کوچک در قوزک پا معمولا از مشخصات جنس نر این پرنده است.
کبک های نابالغ به رنگ قهوه ای و خاکستری هستند. البته رنگ کبک ها در زیست گاه های طبیعی بسته به موقعیت جغرافیایی منطقه ممکن است دچار تغییرات اندکی شود. این پرنده زیست گاه خود را در مناطق ناهموار و سخت، دره ها با درختان پراکنده و در مناطق کوهستانی انتخاب می نمایند. معمولا 4 تا 5 پرنده با هم دیده می شوند ولی در پاییز در دسته های 50 تایی نیز مشاهده می شوند.
غذای این پرنده را درشرایط طبیعی شامل علف ها و دانه های آن ها، برگ گیاهان و حشرات تشکیل می دهند. هم زمان با تغذیه، مقدار زیادی سنگ ریزه نیز می بلعد. فصل آشیانه سازی برحسب ارتفاع منطقه جغرافیایی متغیر است ولی معمولا بین اردیبهشت و تیرماه بوده و گاهی تا اواسط تابستان طول می کشد. آشیانه خیلی ساده و روی زمین زیر یک صخره یا درختچه و در پناه توده ای از گیاهان بنا می گردد. کبک ها در هنگام صبح و بعد از ظهر در روی زمین به چرا مشغولند، آنها مهاجرت نمی کنند و جابه جایی های فصلی آن ها فقط در ارتفاع است. پرواز کبک در هنگام احساس خطر انجام می شود و به مسافت های کوتاه و در سراشیبی محدود است. کبک ها در هنگام شب زیر بوته ها و داخل صخره ها به سر می برند و نرها به طور فعال از قلمرو خود دفاع می کنند. کبک ها در حالت های گوناگون از صداهای مختلف استفاده می کنند که به سه دسته تقسیم می شوند: هشتاری، جنگی و جنسی. بیشترین صدایی که از کبک شنیده می شود آوای Chuck، Chuck،… است که از هر دو جنس نر و ماده بر می آید. در هنگام احساس خطر، به سرعت به سوی حاشیه بالایی کوهستان می دود. پروازی پر سرو صدا دارد و پرنده ای اجتماعی است. صدا: صدای پرنده نر بلند و سریع، شبیه ((کا- کا- کاکا- کاکا، Kaka-Ka-Ka)) شنیده می شود. زیست گاه: این پرنده همواره در دامنه های کوهستان و مناطق شیب دار صخره ای و سنگلاخی به سر می برد. در ایران بومی است و در خیلی از مناطق یافت می شود. حفاظت: شکار و برداشت این پرنده باید تحت کنترل کامل قرار گیرد. .
در دنیا 3 نوع کبک به نامهای چوکار، صخره‌ای و پا قرمز اروپایی یافت می‌شود. نوع چوکار بیشتر در خاورمیانه و ایران یافت می‌شود و دارای پاهای کوتاه و نوک کوتاه می‌باشد. نوع نر آن دارای طوق پر‌رنگ‌تر و ضخیم‌تر نسبت به نوع ماده است. همچنین نر آن بر روی پای خود برآمدگی بزرگتری نسبت به نوع ماده دارد. جنس نر دارای آواز خوش و نسبتاً بلند است که در فصل جفت گیری بلندتر می‌شود. قد پرنده حدود 35 سانتی متر و تغذیه آن در طبیعت دانه گیاه و حشرات و در سیستم صنعتی از کنسانتره فرموله شده است. تعداد تخمهای پرنده ماده به 80 عدد در سال می‌رسد. وزن پرنده نر حدود 550 گرم و ماده 500 گرم است.
هدف از پرورش کبک:
بیش از هر چیز، می بایستی هدف از پرورش کبک مشخص و تعریف شود. سه هدف مجزا و بعضاً طبق شرایطی توأم به شرح زیر می تواند در پرورش کبک مورد توجه قرارگیرد.
1. پرورش کبک مولد.
2. تولید جوجه یک روزه.
3. تولید نیمچه گوشتی.
در پرورش کبک مولد؛ کبک دار، جوجه یک روزه را تا حد نیمچه (نیمچه تخم گذار) پرورش داده و با تعیین جنسیت آن ها به نسبت سه پرنده ماده به همراه یک پرنده نر در سن حدود 5 الی 6 ماهگی به فروش می رساند. به منظور تحقق هدف دوم یعنی تولید جوجه یک روزه، نیاز به پرورش گله مادری می باشد. در این واحدها، کبک های ماده با رسیدن به سن بلوغ جنسی، جفت گیری نموده و شروع به تخم گذاری می نمایند. تخم ها روزی سه بار جمع آوری و پس از ضدعفونی در محلی مخصوص منتظر ورود به دستگاه جوجه کشی، نگه داری می شوند. در دستگاه جوجه کشی پس از حدود 24 روز جوجه های تازه متولد شده به عنوان جوجه یک روزه به پرورش دهندگان کبک گوشتی فروخته می شوند. این پرورش دهندگان که هدف سوم را دنبال می کنند، جوجه های یک روزه را به بلوغ فیزیکی در سن 12 تا 14 هفتگی رسانیده و کبک های به اصطلاح پروار خود را روانه کشتارگاه می نمایند.
در پایان
کبک از جمله پرندگان وحشی است که امروزه با پرورش آن به صورت صنعتی، به زنجیره غذایی بسیاری از ما افزوده شده است و جای خود را در بازار محصولات غذایی سالم باز کرده است. این پرنده سبک وزن را می توان در انواع سالن های پرورش با رعایت مسایل مربوط به نور، تغذیه، رطوبت، بیماری ها و……پرورش داد. امید است با رعایت موارد مطرح شده در مورد پرورش کبک بتوانید در این زمینه کسب کاری بزرگ راه اندازی کنید.
برای ثبت نام در دوره آموزشی پرورش کبک می توانید بر روی نام دوره با عنوان پرورش کبک کلیک کنید.
